LTS: Gần đây, những khó khăn trong khâu tuyển sinh với các trường Đại học, Cao đẳng ngoài công lập lại một lần nữa được nhiều chuyên gia tâm huyết với giáo dục nước nhà mang ra "mổ xẻ". Và dù muốn hay không cũng phải thẳng thắn chỉ ra rằng, một trong những khó khăn mà các trường ngoài công lập đang phải "oằn mình" chịu đựng, đó là chính sách đào tạo, tuyển sinh có nhiều ưu ái cho các trường công lập, gần đây nhất chính là việc Bộ Giáo dục cho kéo dài thời hạn tuyển sinh, điều này tạo điều kiện cho các trường công lập (dù yếu kém) cũng cố "vét" thêm sinh viên, và dồn các trường ngoài công lập vào "ngõ cụt". Trước thực trạng này, độc giả Nguyễn Văn Lâm (một kỹ sư đang sống tại Pháp) đã gửi tới Báo Giáo dục Việt Nam nêu rõ những vấn đề nên làm, khi so sánh với các nền giáo dục tiên tiến của thế giới.
Đề nghị Nhà nước nên có 5 cách ứng xử sau đây:
- Một là rà soát lại “cái ruột” của các trường đại học và cao đẳng đang lâm vào khủng hoảng. Nếu sứ mạng đích thực của họ là giáo dục đào tạo chứ không chỉ nhằm kiếm lợi nhuận và cái ruột của nó (đội ngũ giảng viên cơ yếu, thư viện, phòng thí nghiệm, phòng thực hành, xưởng trường) đều đạt yêu cầu mức trung bình để hoạt động giáo dục đào tạo thì Nhà nước nên giúp họ tự chọn trong 2 hướng:
 |
| Ảnh minh họa. (Nguồn Internet) |
Hoặc là tự nguyện sát nhập với 1 số trường khác thành 1 trường có quy mô lớn hơn nhằm tận dụng nguồn vốn có sẵn (quan trọng hơn cả là nguồn vốn con người), để giành lại thị phần giáo dục trong thị trường lao động bậc cao.
Hoặc là chuyển hướng sang đào tạo nghề, kể cả nghề bậc cao, tương tự mô hình Đại học khoa học ứng dụng , đang có thị phần bỏ ngỏ trong thị trường lao động bậc cao. Xin lưu ý kinh nghiệm của nước Đức là:
Nguyên Trưởng ban Khoa giáo Trung ương đề nghị chấm dứt thi "ba chung"
PGS Trần Xuân Nhĩ chỉ đích danh 7 vấn đề 'nóng' của giáo dục Việt Nam
Rất nhiều trường Đại học khoa học ứng dụng của Đức được nâng cấp từ các trường nghề để tận dụng thầy thực hành giỏi và các xưởng thực hành của trường nghề. Đây là hướng phù hợp với các đại học, cao đẳng đang trong tình trạng khủng hoảng, vốn được nâng cấp từ các trường trung học chuyên nghiệp, kể cả công và tư. Nhà nước nên tạo thuận lợi ban đầu cho họ chuyển hướng.
- Hai là có những trường đang phát triển tốt, chẳng hạn Đại học Bắc Hà, Đại học Thăng Long... nay cũng bị ảnh hưởng bởi cơn khủng hoảng chung của khối trường ĐH, CĐ ngoài công lập thì Nhà nước nên tạo mọi điều kiện thuận lợi để giúp họ tiếp tục duy trì và phát triển. Để mai một đi sẽ rất khó tạo lại được những trường ngoài công lập như vậy. Kinh nghiệm của Pháp là: Sự tồn tại và hoạt động có hiệu quả của những cở sở giáo dục bậc cao tư nhân là cần thiết trong cuộc đua tranh chất lượng đào tạo nhân lực bậc cao. Ở Pháp hiện tồn tại Viện khoa học và kỹ thuật hạt nhân tư nhân Paris, Viện quang học Orsay tư nhân nổi tiếng nước Pháp, Trường Đại học điện – điện tử Supelec tư nhân khá nổi tiếng nước Pháp với học phí không cao hơn phí đăng ký vào trường đại học công lập là bao nhiêu.
- Ba là kiên quyết chuyển chương trình đào tạo Cao đẳng từ 3 năm xuống 2 năm sẽ rút bớt được không ít chi phí cho ngân quỹ đào tạo.
- Bốn là đối với các cơ sở giáo dục bậc cao ngoài công lập chỉ nhằm mục đích kiếm lợi nhuận và chỉ có cái vỏ hoành tráng bề ngoài (trường sở, mác liên kết với nước ngoài) cũng đang lâm vào khủng hoảng thì việc đóng cửa trường hay không là do phụ huynh và chính họ tự xử lý, Nhà nước đừng hắt hủi họ để thế giới còn nhìn vào sự ứng xử của Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục của nước nhà.
- Năm là thực hiện sớm 1 trong những cách đề phòng “bong bóng” giáo dục tái diễn: Nhà nước tập hợp danh sách toàn bộ các trường ĐH, CĐ từng năm, có đầy đủ thông tin cụ thể về trường sở (là sở hữu hay thuê), lực lượng giảng viên cơ hữu với mọi học vị học hàm là bao nhiêu, bao nhiêu thư viện, phòng thí nghiệm, phòng thực hành, xưởng trường, có những chuyên ngành nào, học phí bao nhiêu, công khai trên Internet để mọi phụ huynh đều biết lựa chọn cho con em mình theo học, đồng thời thúc đẩy các trường đua tranh cải thiện chất lượng đào tạo, như rất nhiều quốc gia đã làm, chẳng hạn Mỹ, Pháp, Đức, Phần Lan… Ở Pháp, các Université và Grande Ecole có đăng ký vào danh sách của Campus France thì được hưởng rất nhiều thuận lợi so với những trường không có tên trong danh sách.
| ĐIỂM NÓNG |
|
Ngọc Lâm
