Xử lý nghiêm xe ô tô quá niên hạn nhằm ngăn chặn tai nạn giao thông

06/10/2016 08:00
Hồng Minh
(GDVN) - Xe ô tô quá niên hạn sử dụng không đảm bảo các điều kiện lưu thông trên đường tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông đang trở thành mối lo ngại cho toàn xã hội.

Tiềm ẩn nguy cơ tai nạn

Niên hạn của xe ô tô được quy định theo Nghị định số 95/2009/NĐ-CP ban hành tháng 10/2009, niên hạn các loại ôtô chở hàng sản xuất năm 1985 (có thời gian sử dụng trên 25 năm). 

Ôtô chở người nguyên bản sản xuất năm 1990 (có thời gian sử dụng trên 20 năm) và ôtô chở người chuyển đổi công năng trước ngày 1/1/2002 sản xuất năm 1993 (có thời gian sử dụng trên 17 năm) sẽ bị ngừng hoạt động trên đường bộ.

Theo quy định, chủ của loại phương tiện này phải nộp lại giấy tờ đăng kiểm, đăng ký, biển số cho cơ quan quản lý nhà nước và không được đưa phương tiện vào sử dụng, tham gia giao thông. 

Tình trạng xe quá niên hạn sử dụng lưu thông trên đường vẫn còn diễn ra - ảnh nguồn: Báo Giáo thông
Tình trạng xe quá niên hạn sử dụng lưu thông trên đường vẫn còn diễn ra - ảnh nguồn: Báo Giáo thông

Cục Đăng kiểm Việt Nam đã yêu cầu các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trong cả nước cung cấp số liệu cho lực lượng chức năng các tỉnh, thành phố phối hợp lực lượng kiểm tra liên ngành xử lý và tịch thu phương tiện theo Nghị định 46/2016 của Chính phủ.

Hành lang pháp lý cho việc quản lý, loại trừ xe hết “đát” ra khỏi đời sống xã hội đã khá rõ ràng và đầy đủ, nhưng thực tế thời gian qua tại nhiều địa phương còn hàng trăm xe hết “đát“ từ lâu vẫn vô tư hoạt động, dùng để vận chuyển mía, gỗ, vật liệu xây dựng...

Thậm chí cả những xe khách đã ở tình trạng “răng bà lão” vẫn được sử dụng để chở người gây hoang mang cho hành khách trên xe, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn cho các phương tiện khác.

Nhưng nhiều địa phương không nắm được thông tin xe hết “đát” hiện đang ở đâu vì chủ xe khai đã bán nhưng không sang tên, đã thanh lý hoặc lén lút đưa vào hoạt động tại vùng sâu, vùng xa.

Xe hết “đát” né đăng kiểm, không được đăng kiểm và không bảo đảm tiêu chí an toàn kỹ thuật, cho nên nguy cơ mất an toàn giao thông rất cao.

Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, tính đến hết tháng 12/2016, cả nước sẽ có thêm 23.000 phương tiện cơ giới hết niên hạn sử dụng, trong đó TP.Hồ Chí Minh có 5.448 phương tiện, Hà Nội có khoảng 2.200 phương tiện.

Tính cộng dồn đến thời điểm trên, cả nước sẽ có khoảng 290.000 phương tiện các loại, gồm cả xe con, xe khách, xe tải và xe chuyên dùng hết niên hạn sử dụng, không được phép lưu thông.

Theo quy định những xe ô tô quá niên hạn sử dụng sẽ bị dừng lưu thông trên đường.

Tuy nhiên, số lượng xe hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định vẫn lưu hành trên đường không phải là hiểm.

Điều đáng nói chỉ đến khi gây tai nạn cơ quan chức năng mới phát hiện xe hết niên hạn sử dụng.

Đầu năm 2016 liên tiếp xảy ra 3 vụ tai nạn giao thông do xe ô tô tải, xe con gây ra hậu quả nghiêm trọng và đều là xe hết hạn đăng kiểm. 

Đó là vụ xe tải BKS 23C-004.45 đã hết hạn kiểm định 32 tháng lao xuống vực sâu ở Hà Giang vào đêm 30/1 làm 4 người chết tại chỗ, 3 người khác bị thương nặng.

Vụ tai nạn do xe bồn sơ-mi rơ-moóc hết hạn kiểm định 17 tháng trôi dốc ở Nghệ An làm chết 2 người, 1 người nguy kịch.

Vụ tai nạn do xe con quá hạn kiểm định 1 tháng lao xuống vực ở Lai Châu khiến một cán bộ huyện bị thương.

Xe quá niên hạn sử dụng nếu tiếp tục được đưa vào lưu thông trên đường sẽ tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông - ảnh nguồn: Báo giao thông vận tải
Xe quá niên hạn sử dụng nếu tiếp tục được đưa vào lưu thông trên đường sẽ tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông - ảnh nguồn: Báo giao thông vận tải 

Hay mới nhất, đầu tháng 9 vừa qua, tại thị xã Thuận An (Bình Dương), ô-tô tải BKS 54L-4545 do Trần Thanh Tế (chưa đủ 18 tuổi, quê Kiên Giang) điều khiển bất ngờ mất lái, lao sang làn đường ngược chiều tông và cuốn hai xe máy vào gầm khiến ba người bị thương.

Ngay sau đó, lực lượng chức năng có mặt tại hiện trường điều tra nguyên nhân vụ tại nạn, và phát hiện tem kiểm định xe tải này đã hết hạn từ năm 2013.

Có thể thấy, để xảy ra tình trạng này không thể không có trách nhiệm của các đơn vị kiểm định phương tiện giao thông đường bộ trong đó vai trò lớn của Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Công khai xe hết niên hạn sử dụng

Trước thực trạng xe quá niên hạn “lộng hành” trên các tuyến đường, trả lời báo chí, Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam - ông Trần Kỳ Hình cho biết, thời gian tới, Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện nhiều biện pháp tăng cường kiểm tra, kiểm soát như: Thường xuyên thực hiện kiểm tra chuyên ngành, kiểm tra đột xuất các Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới, kiên quyết xử lý các đăng kiểm viên, lãnh đạo đơn vị vi phạm, trong đó tập trung vào trách nhiệm của người đứng đầu, và không có bất kỳ ngoại lệ nào. 

Ngoài ra, trên trang thông tin điện tử của Cục (www.vr.org.vn) cũng công khai danh sách xe cơ giới hết niên hạn và quá hạn kiểm định để nhân dân và chính quyền địa phương giám sát.

Nói đến thực trạng xe hết niên hạn sử dụng, TS.Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho rằng, nguyên nhân lớn nhất là sự bất cập về mặt thông tin.

Thông tin về xe hết niên hạn sử dụng mới dừng ở các cơ quan quản lý nhà nước cấp cao mà chưa đến được cấp cơ sở. Nếu chỉ trông chờ vào sự tự giác của chủ phương tiện sẽ rất khó kiểm soát. 

Kiểm tra chặt chẽ niên hạn sử dụng các phương tiện cơ giới là hết sức cần thiết để đảm bảo an toàn giao thông - Ảnh: Khánh Linh/ Báo Hà Nội Mới.
Kiểm tra chặt chẽ niên hạn sử dụng các phương tiện cơ giới là hết sức cần thiết để đảm bảo an toàn giao thông - Ảnh: Khánh Linh/ Báo Hà Nội Mới.

Do vậy, thông tin phải đến được với các lực lượng chức năng trực tiếp kiểm tra, xử lý tại địa phương và người dân trên địa bàn, để cùng hiểu rõ đây là nguy cơ gây tai nạn giao thông.

Ngoài ra, cần có chế tài mạnh hơn, xe hết niên hạn sử dụng phải được tiêu hủy thì mới có thể ngăn chặn một cách hiệu quả.

Theo ông Nguyễn Hữu Trí - Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, nguyên nhân của tình trạng này chủ yếu là do ý thức của chủ phương tiện và lái xe còn kém.

Dù hành vi đó là vi phạm pháp luật, song Cục Đăng kiểm Việt Nam chỉ có thể kiểm tra, phát hiện và kiến nghị địa phương xử lý chứ không có quyền chặn bắt xe.

Để kiểm soát chặt hơn với phương tiện đã hết niên hạn sử dụng trên toàn quốc, cần có sự chỉ đạo quyết liệt từ trung ương đến UBND cấp tỉnh, huyện, xã. Trong đó, nên giao công an xã, công an khu vực giám sát việc chủ xe nộp lại giấy tờ đăng ký, biển số.

Xử lý trách nhiệm người đứng đầu

Để xử lý dứt điểm tình trạng trên, nhằm bảo đảm an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông, Thủ tướng Chính phủ vừa có Chỉ thị 29/CT-TTg ngày 5/10/2016 về việc xử lý phương tiện giao thông đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định, yêu cầu Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các cơ quan liên quan thông báo danh sách phương tiện cơ giới đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định.  

Trong Chỉ thị, Thủ tướng yêu cầu các đơn vị đăng kiểm trên cả nước tăng cường phối hợp lực lượng Thanh tra giao thông vận tải, Cảnh sát giao thông và chính quyền địa phương trong công tác thống kê, kiểm soát, xử lý đối với tất cả các phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định trên địa bàn.

Ngoài ra, tổ chức tập huấn cho các lực lượng liên quan về phương pháp tra cứu, kiểm soát, nhận biết xe hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định.

Bộ Công an chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý nghiêm ô tô hết niên hạn sử dụng, xe quá hạn kiểm định vẫn tham gia giao thông.

Đồng thời rà soát, kiểm tra, đôn đốc, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển kiểm soát theo quy định đối với xe hết niên hạn sử dụng; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đầu tư thiết bị nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn xe hết niên hạn sử đụng, quá hạn kiểm định tham gia giao thông.

UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương tổng kiểm tra, rà soát, thống kê danh sách các phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định; có phương án cụ thể xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục, cơ chế chính sách để người dân, doanh nghiệp chủ động thông báo, giao nộp xe đã hết niên hạn sử dụng.

Tổ chức tuần tra, kiểm soát trên các tuyến giao thông của địa phương, chú trọng khu vực ngoại thành, nông thôn; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật đối với chủ xe, lái xe điều khiển phương tiện hết niên hạn, quá hạn kiểm định tham gia giao thông.

Công khai số lượng, biển kiểm soát xe hết niên hạn, quá hạn kiểm định trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương.

Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân, doanh nghiệp tự nguyện giao nộp giấy chứng nhận đăng ký, giấy chứng nhận kiểm định, biển kiểm soát xe hết niên hạn sử dụng; thực hiện kiểm định phương tiện theo đúng quy định pháp luật.

Chủ động, phát hiện, thông báo tới cơ quan chức năng phương tiện hết niên hạn, quá hạn kiểm định, phương tiện không bảo đàm an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường; khuyến cáo doanh nghiệp, người dân không mua, bán, trao đồi các phương tiện đã hết niên hạn sử dụng để tham gia giao thông.

Gắn trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan trong việc xử lý tình trạng xe hết niên hạn sử dụng trên địa bàn; xử lý trách nhiệm của người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng xe hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định tham gia giao thông gây tai nạn.

Hồng Minh