Ai dám xử lý sai phạm của chính địa phương mình?

24/11/2016 09:03
Đỗ Tấn Ngọc
(GDVN) - Những biểu hiện tiêu cực của thí sinh và giám thị trong thi cử, ở nhiều địa phương, hội đồng thi không phải ít, có điều họ tìm cách giấu đi...

LTS: Bày tỏ những lo lắng trước kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia sắp tới, thầy Đỗ Tấn Ngọc cho rằng việc tinh giản lực lượng thanh tra sẽ dẫn đến tình trạng coi thi thiếu nghiêm túc.

Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết!

Giám sát, thanh tra luôn là một hoạt động không thể thiếu đối với các kỳ thi của ngành giáo dục, đặc biệt là kỳ thi quan trọng như tốt nghiệp Trung học phổ thông, tuyển sinh Đại học, Cao đẳng trước đây, kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia hiện nay. 

Có thể nói, kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông các năm 2007, 2008, 2009 đã huy động một lực lượng hùng hậu, đông đảo chưa từng có.

Lực lượng lên đến hàng chục ngàn người từ các cán bộ, giảng viên của trường Đại học, Cao đẳng để làm công tác thanh tra ủy quyền của Bộ Giáo dục và Đào tạo cắm chốt tại tất cả các Hội đồng coi thi trên phạm vi cả nước. 

Việc tinh giản lực lượng thanh tra có thể khiến tình trạng coi thi không nghiêm túc tái xuất. (Ảnh: Danviet.vn)
Việc tinh giản lực lượng thanh tra có thể khiến tình trạng coi thi không nghiêm túc tái xuất. (Ảnh: Danviet.vn)

Từ năm 2010 đến nay thì lực lượng thanh tra ủy quyền của Bộ Giáo dục và Đào tạo giảm xuống đáng kể, chỉ còn mấy trăm người.

Cách thức hoạt động của thanh tra Bộ cũng khác, không còn cắm chốt ở các hội đồng thi, công việc này trao cho thanh tra của các Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường ĐH, thanh tra Bộ chỉ đi lưu động, giám sát, thanh tra đột xuất. 

Giải thích về thay đổi này, lãnh đạo Thanh tra (từ 2007 đến 2009) của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông trải qua 3 năm thực hiện cuộc vận động “Hai không” và đạt nhiều chuyển biến tích cực, mọi việc đi vào nề nếp. 

Hơn nữa, những năm qua trong một hội đồng thi cùng một lúc có hai lực lượng thanh tra và đó là điều không cần thiết. 

Ai dám xử lý sai phạm của chính địa phương mình? ảnh 2

Phương án thi quốc gia 2017 sẽ được áp dụng ổn định trong các năm tiếp theo

Tại các hội nghị bàn về công tác tổ chức thi, có ý kiến cho rằng, tinh giản lực lượng thanh tra ủy quyền là nới lỏng vai trò giám sát của Bộ đối với kỳ thi. 

Bộ Giáo dục và Đào tạo nói rõ: “Kỳ thi nghiêm túc hay không là phải từ giám thị, thí sinh, cán bộ lãnh đạo hội đồng. Không nên coi thanh tra là người quyết định việc nghiêm túc của kỳ thi”.

Thực tế cho thấy, chỉ có kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm 2007, năm đầu tiên thực hiện chủ trương “Hai không” là nề nếp, nghiêm túc, lúc đó thanh tra Bộ có uy, làm được, giám thị, thí sinh còn nể, còn sợ.  

Còn các năm sau này, mặc dù lực lượng thanh tra của Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường Đại học vẫn hiện diện song "liều thuốc" thanh tra ở nhiều hội đồng đã bị "nhờn", thậm chí có nơi bị tê liệt.

Những biểu hiện tiêu cực của thí sinh và giám thị trong thi cử, ở nhiều địa phương, hội đồng thi không phải ít, có điều họ tìm cách giấu ẻm đi...  

Lâu nay, giao cho thanh tra của các Sở Giáo dục và Đào tạo cắm chốt, chịu trách nhiệm chính về cụm thi của mình thì chẳng khác nào "cơm chấm cơm", vì thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo đều là người nhà ta cả.

Mấy ai lại đi bắt, xử lý quân mình? Bắt và xử lý nghĩa là làm xấu mặt lãnh đạo, ngành giáo dục địa phương, còn gì nữa. 

Trước đây, có hai lực lượng thanh tra Bộ và thanh tra Sở cùng cắm chốt, vừa phối hợp vừa dè chừng, giữ thế lẫn nhau, không bên nào dám chủ quan...
 
Còn nay thanh tra Bộ, chỉ đi thanh tra đột xuất, giống như những năm trước đây thì có ăn thua gì. 

Mỗi hội đồng thi, giỏi lắm đến "cưỡi ngựa xem hoa" được vài ba vòng, chừng 10 đến 20 phút là cùng. 

Đi rồi, mọi việc đâu vào đó. Đồng ý rằng, kỳ thi nghiêm túc hay không còn phụ thuộc nhiều vào giám thị, lãnh đạo hội đồng thi. 

Nhưng liệu có bao nhiêu phần trăm giám thị, lãnh đạo hội đồng thi thực sự có ý thức, trách nhiệm, làm việc đồng bộ, công tâm, không "gà" này, "vịt" kia, không có biểu hiện chạy theo bệnh thành tích...? 

Năm nay, công tác tổ chức coi thi Trung học phổ thông quốc gia chỉ còn 1 loại cụm thi, giao hẳn cho các địa phương chủ trì, các trường Đại học cử cán bộ đến hỗ trợ.

Ai dám xử lý sai phạm của chính địa phương mình? ảnh 3

Quy định mới về tổ chức và hoạt động thanh tra các kỳ thi

Với thực tế này, tôi dám khẳng định rằng, không còn thanh tra Bộ cắm chốt nữa, các trường Đại học ít chức năng, hội đồng thi - chỉ đều là "người nhà" hết - thì nguy cơ biến kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia sẽ trở về thời kỳ bát nháo, tệ hại như trước đây là rất cao. 

Vì cái lề lối xấu... đã ăn sâu, bám chặt vào nhiều nhà trường, thầy cô giáo, ngành giáo dục từ lâu rồi, nay từ bỏ nó, đoạn tuyệt nó không dễ, cần có biện pháp, lực lượng đồng bộ để chế ngự, điều chỉnh dần dần. 

Hô hào, kêu gọi về ý thức này nọ đối với giám thị, lãnh đạo hội đồng thi của địa phương xem ra còn xa vời lắm. 

Kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia năm nay, giao hẳn cho địa phương tổ chức, thanh tra Bộ chỉ đi di động, đột xuất, “cưỡi ngựa xem hoa”, chúng tôi hình dung ngay cảnh tượng lộn xộn, không thực chất.

Nó chẳng khác nào như tham gia giao thông ở ta không có cảnh sát giao thông, thì ý thức tham gia giao thông của nhiều người sẽ như thế nào, chúng ta biết cả. 

Tôi và không ít thầy cô giáo khác vẫn chưa thấy yên tâm và tin tưởng về phương án tổ chức kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia năm nay.

Làm sao tìm cho ra những cán bộ thanh tra địa phương công tâm, dám đấu tranh, xử lý đến cùng các trường hợp vi phạm quy chế xảy ra ngay tại địa phương thân thuộc của mình?

Đỗ Tấn Ngọc