Nghề dạy ở Đại học

21/11/2018 07:46
Phương Vi
(GDVN) - Nghề dạy ở Đại học có khác với nghề dạy ở trường phổ thông? Vai trò hướng nghề, hướng nghiệp của nhà giáo bậc đại học có gì khác?

LTS: Báo điện tử Giáo dục Việt Nam nhận được bài viết của giảng viên trẻ Phương Vi, công tác Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên về nghề dạy ở hệ Đại học. Với những trăn trở và tâm huyết, giảng viên trẻ Phương Vi tiếp cận với nghề bằng cái tâm kiên định. Tòa soạn trận trọng giới thiệu cùng độc giả.

Nghề giảng dạy đại học nói riêng và nghề giáo nói chung tuy khác nhau về đối tượng người học nhưng dường như luôn có mục tiêu chung là đào tạo được những thế hệ học trò có đủ tài năng và phẩm chất.

Ngày Nhà giáo Việt Nam luôn có ý nghĩa thiêng liêng, trong tâm thức mỗi người thầy yêu nghề luôn cảm thấy có được những niềm vui, hạnh phúc đặc biệt như … ngày “Tết” của mình.

Nhìn nhận lại, đối với bậc đào tạo chuyên nghiệp như đại học, cao đẳng, yêu cầu đặt ra hàng đầu là sinh viên phải giỏi nghề.

Để người học có năng lực chuyên môn giỏi, có khả năng thích ứng linh hoạt và sáng tạo đối với các yêu cầu thay đổi của khoa học công nghệ và sản xuất dịch vụ..., đội ngũ người giảng dạy phải giỏi chuyên môn.

Người giáo viên dạy nghề cần có năng lực tốt trong việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học.

Rõ ràng, để đào tạo được người học giỏi trình độ đáp ứng như cầu xã hội, những người thày ở đại học cần phải nhiệt huyết, có năng lực.

Nghề dạy ở đại học có phải chỉ đáp ứng bằng cấp chuyên môn là đủ? (ảnh: iuhers)
Nghề dạy ở đại học có phải chỉ đáp ứng bằng cấp chuyên môn là đủ? (ảnh: iuhers)

Giỏi chuyên môn được xem là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công trong việc đạt được các mục tiêu nâng cao chất lượng dạy học của người thầy.

Các giáo viên truyền cho người học kinh nghiệm làm nghề dạy nghề này thường đòi hỏi phải có hồ sơ năng lực khá “khắt khe”: bằng cấp về chuyên môn có trình độ cao, có năng lực ngoại ngữ, tin học, có khả năng sư phạm, có phương pháp dạy và học,...

Xác định sống với nghề, gắn bó với nghề, có biết bao giảng viên đã và đang nỗ lực, sáng tạo vượt qua chính mình trong nghiên cứu và giảng dạy.

Đem tri thức đến học trò, truyền cho các em niềm tin khoa học và niềm tin vào lẽ sống, vào tương lai - sứ mệnh cao cả ấy là niềm vinh quang của nhà giáo.

Như một xu hướng tất yếu, muốn giỏi nghề thì nhà giáo cần sự đam mê thực sự. Muốn dạy người phải có nhà giáo dục tận tâm, tận tụy. Nhà giáo phải không ngừng học tập, học tập suốt đời.

Có như vậy, mới có khả năng truyền cảm hứng cho người học, mới khiến cách em say mê rèn nghề, thực hành nghề. Người thầy không có lửa thì sao có thể thắp lửa cho người khác?

Người học sẽ chỉ được tiếp thu kiến thức một cách đầy đủ và hiệu quả nhất, nếu nhận được sự dìu dắt và chỉ bảo của những người giáo viên thật sự có năng lực và tâm huyết.

Cùng với đó, nhà giáo không chỉ đóng vai trò quan trọng trong truyền bá kiến thức, kỹ năng, mà còn góp phần hình thành và phát triển nhân cách người học.

Thông qua việc dạy học người thầy phải noi gương cho các em những phẩm chất tốt đẹp, tạo dựng cho các em thái độ và năng lực nghề nghiệp cần thiết để trở thành người có ích cho xã hội.

Thế nhưng, điều đó vẫn chưa đủ.

Nghề dạy ở Đại học ảnh 2Nhà giáo, chiến sĩ - Hai vai của một cuộc đời

Nếu người học giỏi việc, được nhà tuyển dụng hài lòng về chất lượng công việc nhưng các em chưa biết đối nhân xử thế, chưa giỏi giao tiếp và các kỹ năng mềm, thì nhà giáo chưa thể an vui công tác.

Hai yếu tố quan trọng của con người toàn diện chưa hình thành trọn vẹn trong các em thì người thầy vẫn băn khoăn, trăn trở.

Theo đánh giá của xã hội, vô hình trung, mặt bằng thu nhập của nghề giáo không cao so với nhiều nghề khác.

Áp lực đặt lên vai người thầy nặng nề hơn, trong khi đời sống, thu nhập chưa được cải thiện đáng kể và đâu đó trong xã hội vẫn chưa thấu hiểu, chia sẻ với những vất vả của thầy cô giáo.

Thế nhưng, nhiều người vẫn chọn nghề giáo. Vì cái tâm kiên định với nghề.

Đổi mới giáo dục đào tạo là phải nâng cao chất lượng dạy – học. Để đội ngũ nhà giáo có nâng cao chuyên môn, yêu thương học trò như con, dạy việc và dạy cả kỹ năng mềm để làm người thì Nhà nước cần có cơ chế để quan tâm cho đội ngũ giáo dục.

Giảng viên không chỉ truyền thụ lý thuyết mà còn phải là người giỏi nghề để trò noi theo. (Ảnh: http://soldtbxh.phuyen.gov.vn)
Giảng viên không chỉ truyền thụ lý thuyết mà còn phải là người giỏi nghề để trò noi theo. (Ảnh: http://soldtbxh.phuyen.gov.vn)

Khi người thầy cảm thấy yên tâm công tác, chăm lo được cuộc sống cho bản thân và gia đình. Họ sẽ nỗ lực trong chuyên môn, say mê và trân quý việc dạy học trò.

Làm thầy phải có đủ “tâm” và “tài”, tâm huyết, trách nhiệm với nghề, hứng thú, say mê chăm chút từng tiết giảng, bài giảng; thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu, học hỏi, sáng tạo, hoàn thiện nội dung và phương pháp giảng dạy để đem lại hiệu quả cao nhất cho người học.

Muốn dạy các em “làm người”, người thày có nhiệm vụ dạy dỗ bằng kiến thức, vốn sống, kinh nghiệm từng trải và cụ thể nhất là bằng chính tấm gương nhân cách của bản thân mình để các em noi theo.

Bởi lẽ “Con đường tự giáo dục của người thầy chính là con đường giáo dục học trò một cách tự nhiên nhất.”

Mỗi nhà giáo phải là một tấm gương sáng, giúp người học hình thành và phát triển cảm xúc, thái độ, hành vi đúng đắn trong tương tác giữa con người và với xã hội, tự nhiên.

Khi bước chân vào công việc này cũng có nghĩa là phải biết chấp nhận hi sinh, phải biết làm gương cho học trò, phải có lòng thương yêu người học, coi các em như con. Có như vậy, người thầy mới thật sự mẫu mực trong dạy người, dạy chữ.

Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý. Càng cao quý hơn khi có những thế hệ học trò đủ tài, đủ đức. Nghề giáo là nghề tạo ra sản phẩm là những con người “hoàn thiện.”

Vinh dự, tự hào bao nhiêu thì trách nhiệm và sự cố gắng càng lớn bấy nhiêu. Trách nhiệm “cảm hóa” được con người, được học sinh nhận thức về nghề nghiệp và đối nhân xử thế là thành công của người thầy ở đại học.

Dạy các em giỏi nghề và dạy các em làm người. Chỉ cần được dạy kiến thức và tìm được hướng đi cho tương lai, thì các em sẽ trở thành một phần tất yếu của xã hội, là công dân có ích trong xây dựng đất nước.

Làm được điều đó, mỗi nhà giáo bằng những cách khác nhau đã và đang tham gia vào quá trình đổi mới giáo dục bằng sự tận tâm, tận lực, trách nhiệm và tâm huyết…

Phương Vi