"Không có Crimea thì Trung Quốc không có tàu sân bay, tàu đổ bộ"

Tàu đổ bộ đệm khí hạng nặng Zubr do Ukraine chế tạo

Tờ "Kanwa Defense Review" Canada đưa tin, vấn đề chính trị liên quan Crimea sẽ ảnh hưởng đến hợp tác giữa Ukraine với Hải quân Trung Quốc, đây là điều chắc chắn.

Không phải "không có Ukraine thì không có tàu sân bay Trung Quốc", mà là "không có Crimea thì không có tàu sân bay của Trung Quốc hôm nay"!

Xét tới tình hình của Crimea hiện nay, bài báo cho rằng, tình hình Ukraine gây ảnh hưởng tới chương trình hải quân của Trung Quốc trên một số phương diện như sau:

Tàu đệm khí hạng nặng

Chương trình lớn nhất hiện còn đang trong giai đoạn hợp tác chế tạo là tàu đệm khí hạng nặng Zubr, chiếc thứ hai còn chưa được bàn giao, dựa vào hợp đồng, Trung Quốc mua tổng cộng 4 chiếc, Ukraine phụ trách chế tạo 2 chiếc, Trung Quốc tự lắp ráp 2 chiếc, bảo lưu khả năng bổ sung 1 chiếc, nhưng vật liệu do Ukraine cung cấp.

Tàu đệm khí Zubr được tiến hành lắp ráp ở nhà máy More ở thành phố Feodosia, Crimea, việc Crimea sáp nhập vào Nga thì hợp đồng phải chăng được chấp nhận? Làm thế nào để thực hiện? Hầu như là chưa rõ.

Nga ban đầu cho rằng, hợp tác này đã đi ngược thỏa thuận bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ ký kết giữa Nga-Ukraine vào năm 2009. Zubr do Cục thiết kế trung ương ALMAZ Nga phụ trách thiết kế.

Tàu sân bay Liêu Ninh, Hải quân Trung Quốc

Nồi hơi tàu sân bay

Doanh nghiệp có liên quan đến sản xuất tàu đệm khí Zubr hầu như nằm dọc bán đảo Crimea, chẳng hạn nhà máy sản xuất thiết bị đồng bộ vô tuyến điện ở Sebastopol của Crimea, ở đây cũng là trụ sở của Đại học tàu thủy Đô đốc Makarov, đại học này đã tham gia công tác thiết kế nồi hơi Ukraine sử dụng cho tàu sân bay Liêu Ninh.

Nhà máy sản xuất nồi hơi của Ukraine nằm ở thành phố IVANO-Frankovsk, bên trong gọi là nhà máy số 63, nhà máy này đã không còn sản xuất nồi hơi tàu sân bay, vì vậy hầu như không liên hệ sản xuất trực tiếp quá nhiều với Trung Quốc.

Theo bài báo, rất nhiều nhân viên kỹ thuật của nhà máy tương tự đều bị Trung Quốc mua chuộc, từng đến Trung Quốc làm việc với danh nghĩa tham gia dự án.

Tổ chức quan trọng thiết kế máy hơi nước của Ukraine là Cục thiết kế trung ương Chernomorets, cũng nằm ở Sebastopol của Crimea, tàu sân bay Liêu Ninh đã sử dụng máy hơi nước của cục thiết kế này. Đương nhiên, sổ tay sửa chữa của những thiết bị này đã bán cho Trung Quốc.

Tàu khu trục tên lửa Côn Minh số hiệu 172 Type 052D, Hạm đội Nam Hải, Hải quân Trung Quốc

Tua-bin chạy ga

Mặc dù Trung Quốc đã có thể độc lập sản xuất tua-bin chạy ga UGT-25000 - hệ thống động lực "trái tim" của tất cả các tàu chiến mặt nước cỡ lớn của Hải quân Trung Quốc, nhưng một phần công tác tư vấn, một số linh kiện hiện vẫn cần được Ukraine cung cấp. Nhà máy ZORYA -Mashproject phụ trách công việc này, nằm ở thành phố Nikolaev, miền nam Ukraine.

Ngoài ra, tua-bin chạy ga UTG-6000 của tàu đệm khí hạng nặng Zubr và tàu đệm khí cỡ lớn lớp 80 tấn do Hải quân Trung Quốc tự thiết kế, chế tạo cũng sản xuất ở đây, tình hình Crimea có thay đổi thì động cơ cho tàu đệm khí hạng nặng và tàu chiến khác của Trung Quốc sẽ không bị ảnh hưởng quá lớn.

Máy bay huấn luyện JL-10 (L-15) Trung Quốc

Huấn luyện phi công hải quân

Điều đáng được đề cập nhất của thành phố SAKI ở bán đảo Crimea là Trung tâm huấn luyện phi công máy bay trang bị cho tàu chiến hải quân.

Vào cuối thập niên 90, quan chức Hải quân Trung Quốc dồn dập tới thăm nơi này, từ nơi này lấy đi máy bay nguyên mẫu T10K duy nhất (máy bay nguyên mẫu Su-33, sau đó J-15 Trung Quốc được sản xuất), máy bay huấn luyện trang bị cho tàu chiến Su-25UTG. Ý đồ của Trung Quốc phải chăng là đề tham khảo thiết kế JL-9, JL-10?

Về sau chuyên gia của các doanh nghiệp công nghiệp hải quân Trung Quốc nhiều lần tham quan dây cáp hãm đà, hệ thống phóng hơi nước chưa hoàn thành của SAKI NITKA. Thậm chí đã thảo luận vấn đề muốn thuê căn cứ NITKA.

Đến nay, căn cứ NITKA phiên bản Trung Quốc đã ra đời. Chỉ về bề ngoài của nơi cất/hạ cánh kiểu nhảy cầu, có thể nhìn thấy toàn bộ thiết kế là bảo sao của NITKA, Ukraine, thành phố SAKI.

Vì vậy, cho dù Crimea sáp nhập vào Nga cũng không ảnh hưởng gì đối với việc huấn luyện phi công cho máy bay trang bị tàu chiến của Hải quân Trung Quốc. Bản thân Nga cũng chuẩn bị xây dựng Trung tâm huấn luyện phi công hải quân ở Moscow.

Động cơ phản lực AI-222-25 dùng cho máy bay huấn luyện L-15 Trung Quốc, do Ukraine chế tạo

Chế tạo động cơ hàng không

Tổ hợp IVCHENKO PROGRESS Ukraine có quan hệ chặt chẽ với việc sản xuất động cơ hàng không quân dụng Trung Quốc, nhà máy này nằm ở ZAPOROZHYE, nơi cách xa khu vực bất ổn chính trị, sản xuất động cơ phản lực dòng AI-222-25, dùng cho máy bay huấn luyện L-15, Trung Quốc nhập khẩu 100 động cơ cùng loại, hợp tác trong tương lai sẽ còn tiếp tục tiến hành. Nhà máy này còn sản xuất động cơ trục tua-bin TV3-117VMA, sử dụng cho máy bay trực thăng Mi-17V5 của Lục quân Trung Quốc.

Máy bay trực thăng Mi-17V7 sử dụng động cơ trục tua-bin KV-2500 phiên bản tiên tiến nhất (bài báo còn nghi ngờ Z-20 cũng sử dụng trong thời gian bay thử), động cơ này là sản phẩm của tổ hợp MOTOR SICH, tổ hợp này đứng đầu của công nghiệp hàng không Ukraine, cũng nằm ở ZAPOROZHYE, vì vậy bất kể tình hình Ukraine thế nào, hợp tác với Trung Quốc về công nghiệp hàng không sẽ không bị ảnh hưởng lớn.

Toàn bộ động cơ máy bay trực thăng của Trung Quốc do Nga chế tạo đều đến từ Ukraine. Công tác sửa chữa hiện nay cũng phụ thuộc vào Ukraine. Nhà máy sửa chữa hàng không Lugansk phụ trách công tác sửa chữa TV3-117 sử dụng cho phiên bản sớm của Mi-17, nằm ở thành phố Lugansk, thành phố này không bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi bất ổn chính trị.

Máy bay chiến đấu hạng nhẹ FC-1 Kiêu Long/JF-17 Thunder do Trung Quốc-Pakistan hợp tác chế tạo

Nhà máy MOTOR - cung cấp dịch vụ thông tin cho sửa chữa động cơ RD-33 dùng cho máy bay chiến đấu JF-17 Pakistan - nằm ở Lutsk, cũng không có biến động chính trị lớn.

Công tác sửa chữa máy bay trực thăng Ka-27/Ka-28 được tiến hành ở nhà máy sửa chữa máy bay thuộc thành phố Sebastopol của Crimea, nhà máy này có quan hệ tương đối chặt chẽ với Trung Quốc. Theo bài báo việc đặt tên là Sebastopol-57 có nghĩa là thành phố này là một đô thị bí mật thời đại Liên xô, nằm ở gần Sebastopol, không có tên gọi rõ ràng.

Nhà máy sửa chữa máy bay Sebastopol phụ trách đại tu máy bay Ka-27/28, Trung Quốc cũng vừa có được máy bay trực thăng phiên bản dân dụng của Ka-32, nhà máy này phụ trách công tác sửa chữa bình thường cả hai phiên bản quân dụng và dân dụng của Ka-32.

Nhà máy MiGREMONT nằm ở ZAPOROZHYE phụ trách công tác sửa chữa, kéo dài tuổi thọ cho máy bay chiến đấu Su-27, trong thập niên 90 nhà máy này hầu như trở thành "chi nhánh" của Không quân Trung Quốc. Rất nhiều chuyên gia đã đến những khu vực như Vu Hồ.

Trung Quốc cũng đã có được thiết bị đại tu của động cơ AL-31F, nhưng hiện nay nhà máy sửa chữa Vu Hồ của Không quân Trung Quốc đã lớn mạnh, có thể tự sửa chữa Su-27, có lúc vẫn cần Ukraine đưa ra ý kiến tư vấn.

Máy bay trực thăng săn ngầm Ka-28 của Quân đội Trung Quốc

Động cơ xe tăng

Về việc cung ứng động cơ xe tăng, sẽ không bị ảnh hưởng to lớn bởi sự thay đổi của tình hình Crimea, động cơ diesel 6TD2 do Cục thiết kế, sản xuất động cơ Kharkov nằm ở Kharkov chế tạo, xe tăng chiến đấu OPLOT xuất khẩu cho Thái Lan cũng sản xuất ở nhà máy xe tăng Kharkov.

Tên lửa đất đối không

Doanh nghiệp LORTA của Ukraine còn sản xuất linh kiện tên lửa đất đối không S-300PMU1. Chẳng hạn tài liệu DD-91/DD-92. Nhà máy này trực tiếp, gián tiếp cung cấp những tư liệu này cho Trung Quốc, nằm ở Lviv - khu vực miền tây.

Ngoài ra, Không quân Trung Quốc và Không quân Việt Nam đã có được radar 3D cơ động loại 36D6-M dùng cho S-300PMU/PMU1, nhà máy ISKRA nằm ở Zaporozhye, khu vực này không có màu sắc chính trị quá nhiều.

Trung Quốc sớm đã chọn Ukraine tiến hành sửa chữa đối với hệ thống vô tuyến điện của S-300PMU/PMU1, nhà máy PROMIN phụ trách tiến hành công việc này. Nhà máy này nằm trong vùng bất ổn chính trị lần này, không có lập trường rõ ràng.

Xe tăng MBT-2000 Trung Quốc lệ thuộc động cơ Ukraine

Về tổng thể, khi Crimea sáp nhập vào Nga, nó không ảnh hưởng to lớn kiểu "chí mạng" đối với tương lai của Hải quân Trung Quốc, tình hình này nếu xảy ra 15 năm trước thì Hải quân Trung Quốc không thể sở hữu tàu sân bay Liêu Ninh và máy bay chiến đấu J-15, tiến độ của tàu sân bay nội địa sẽ còn bị đẩy lùi rất lớn.

Nga luôn phản đối Ukraine chuyển giao tàu sân bay và bất cứ công nghệ nào cho Trung Quốc. "Vũ khí chiến lược không bán cho Trung Quốc" là lập trường nhất quán của Nga, tàu sân bay thuộc vũ khí chiến lược.

Tiếp theo, quan hệ chính trị giữa Nga với Trung Quốc hiện nay đang ấm lên, nên việc Crimea sáp nhập vào Nga không có lý do quan trọng để cắt đứt triệt để hợp tác quân sự giữa Crimea và Trung Quốc. Bản thân các nhà máy quân sự ở Crimea cũng sẽ đối mặt với vấn đề sinh tồn?.