Dư luận thế giới đang hết sức quan ngại về một cuộc chiến tranh nữa sẽ xảy ra ở khu vực Trung Đông khi các cường quốc quân sự hàng đầu thế giới ở châu Âu và Mỹ đang ra sức chuẩn bị cho hoạt động sẵn sàng phát động chiến đấu chống lại Syria.
Trong cuộc chiến dường như không thể tránh khỏi, có thể xảy ra trong tương lai rất gần này ẩn chứa rất nhiều những nguy cơ mang lại chết chóc cho dân thường, thiệt hại về kinh tế cũng như biến động về môi trường địa chính trị thế giới.
Nếu so sánh, sức mạnh cũng như trang bị của quân đội Syria không thể bằng một phần của các cường quốc Anh, Pháp, Mỹ gộp lại, chưa kể ưu thế hỏa lực mạnh, công nghệ cao, kinh nghiệm trận mạc của các nước này.
Nhiều dấu hiệu cho thấy, kịch bản chiến tranh chống chính quyền của cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein năm 2003, cựu Tổng thống Libya Gaddafi có thể sẽ được lặp lại ở Syria với những cáo buộc chế độ cầm quyền của Tổng thống Assad tích trữ, sử dụng vũ khí hóa học.
Trong chiến tranh ở giai đoạn hiện nay khi việc thông tin đã trở lên dễ dàng, tin tức có thể truyền đạt trong vài giây, vài phút, thông thường, trước khi tiến hành tấn công quân sự, điều đầu tiên phía phát động tấn công sẽ làm là tạo được dư luận đồng thuận của thế giới, tạo ra được hiệu ứng ủng hộ các hành động của họ thông qua các vụ việc, sự kiện nghiêm trọng (đối với Iraq là việc đổ lỗi cho chính quyền Saddam Hussein tích trữ vũ khí hủy diệt hàng loạt, Libya là chế độ độc tài, hà khắc, còn Syria là giết hại thường dân bằng vũ khí hóa học…)
Đó chính là một phần của chiến dịch tâm lý chiến có thể được phát động nhiều tháng, thậm chí cả năm trước đó, chúng có thể được phát động trước khi tiến hành chiến tranh thực sự thông qua việc lợi dụng sự bấn loạn về tình hình ở một quốc gia nào đó. Các chiến dịch tâm lý chiến thường được sử dụng với mục đích làm rối loạn tình hình, lung lạc ý chí đối phương, thậm chí những kẻ nhát gan có thể rời bỏ hàng ngũ, đào tẩu ra nước ngoài.
Quá trình áp dụng chiến dịch tâm lý có sự cổ vũ đắc lực bằng cỗ máy truyền thông được phát động cũng là lúc thu hút sự quan tâm của dư luận quốc tế, đánh động đến các quốc gia có lợi ích liên quan sát sườn “hãy mau chóng thu xếp, cắt đứt, hủy bỏ hợp tác với đối tượng”. Trong trường hợp Syria, Nga là quốc gia có nhiều lợi ích tại Syria như quan hệ ngoại giao, hợp tác mua bán vũ khí, nhiều cơ sở, vật chất quân sự, lợi ích địa chính trị ở Syria.
Moscow thực sự cũng đã phải suy tính thiệt hơn, cân nhắc đến lợi ích lâu dài của mình tại Syria. Đây cũng là lúc các phái bộ ngoại giao, người nước ngoài, các tổ chức quốc tế buộc phải rút về nước để đảm bảo sự an toàn trong khi tình hình có nhiều biến động phức tạp, không thể lường được trước.
Các mục tiêu được liệt kê ở Syria
Trong trường hợp nếu liên quân Mỹ, Anh, Pháp phát động chiến tranh chống Syria mà không vấp phải rào cản nào cực lớn, những mục tiêu nào trên lãnh thổ Syria sẽ bị quân đội nước ngoài tìm kiếm và tiêu diệt trước?
Trước tiên, lực lượng liên quân sẽ phải tìm mọi cách để vô hiệu hóa được các hệ thống ra đa, tên lửa của phòng không, không quân Syria vì đây chính là lực lượng có khả năng bảo vệ vùng trời, vùng biển, khống chế các điểm cao trên lãnh thổ.
Liên quân Mỹ sẽ phải khống chế được khoảng 650 trận địa pháo, tên lửa, cao xạ chống máy bay, hơn 1000 quả tên lửa đất đối không do Nga sản xuất, trong đó có cả phiên bản tên lửa phòng không khá mạnh S-300.
Trong số các trận địa và căn cứ tên lửa quan trọng và mạnh nhất của Syria có hai căn cứ ở miền Bắc là Al Sahrah và Al Kibar. Các khu vực này Mỹ đã tính toán sử dụng lực lượng tên lửa Patriot, căn cứ xuất phát tiêm kích F-16 ở Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngoài ra, Syria cũng đã sở hữu các tên lửa chống hạm Yakhont cực mạnh, tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander, Scud, Panstir, Buk-M2E… của Nga. Đây là những mục tiêu được liên quân nước ngoài ưu tiên loại bỏ đầu tiên vì chúng sẽ là mối đe dọa đối với các chiến hạm, tàu ngầm của Mỹ, Anh, Pháp ở Địa Trung Hải và Biển Đỏ.
Các mục tiêu nằm trong hệ thống phòng không, không quân của Syria còn có 6 căn cứ, sân bay không quân trải rộng khắp 3 miền Bắc, Trung, Nam với biên chế khoảng 325 máy bay tiêm kích, ném bom, 33 máy bay trực thăng vũ trang.
Tại khu vực quanh thủ đô Damacus ở phía Nam, Không quân Syria duy trì hoạt động của 3 căn cứ không quân (trong số 6) với trang bị chủ yếu là các loại máy bay phản lực, trực thăng do Liên Xô trước đây và Nga ngày nay sản xuất.
2 chiếc kinh hạm mang tên lửa chống tàu cùng các tổ hợp tên lửa duyên hải của Hải quân Syria cũng sẽ là những mục tiêu chính mà liên quân Anh, Pháp, Mỹ phải đối phó.
Các mục tiêu trong thứ tự ưu tiên tiếp theo sẽ là các bến cảng, nhà máy điện, kho tích trữ năng lượng, trụ sở các đài phát thanh, truyền hình, báo chí của nhà nước Syria nhằm cắt đường liên lạc, đánh sập các nguồn cung cấp năng lượng có thể được quân đội Syria sử dụng để duy trì sức chiến đấu.
Kế đến sẽ là các kho vũ khí được tình báo quân đội nước ngoài cho là nơi lưu trữ, bảo quản các loại vũ khí hóa học. Hiện phương Tây đã liệt kê trên lãnh thổ Syria có 10 mục tiêu như vậy được bố trí kéo dài từ Bắc xuống Nam và chủ yếu nằm ở phía Tây của nước này.
Các mục tiêu quan trọng khác trong danh sách có thể bi tiêu diệt ngay từ những trận oanh kích ban đầu là hai cơ quan chỉ huy đầu não – tổng hành dinh của quân đội Syria có trụ sở đặt quanh khu vực thủ đô Damacus.
Trên thực tế, một khi đã xác định được đối phương không có vũ khí nguyên tử, tên lửa đạn đạo tầm xa mang đầu đạn hạt nhân, với ưu thế vượt trội về vũ khí và công nghệ chiến tranh, Mỹ hoàn toàn có thể công khai thời điểm bắt đầu khai chiến, cho đối phương có thời gian chuẩn bị.
Chiến thuật này đã từng được Mỹ áp dụng trong quá khứ, đặc biệt là chiến tranh Nam Tư và chiến tranh Iraq. Cuối cùng quân đội của các nước này vẫn bị Mỹ khuất phục hoàn toàn.
Nếu hoàn thành giai đoạn không kích ban đầu, tiêu diệt được các mục tiêu đã xác định, căn cứ vào tình hình thực tế, sức mạnh của lực lượng đối lập mà liên quân có thể ra quyết định có tiến hành các chiến dịch trên bộ hay không.
Một số nhà phân tích cho rằng lực lượng đối lập ở Syria thực sự đã được Mỹ chi hàng tỷ USD để vũ trang hoá. Nhiều nhà phân tích bi quan cho rằng lực lượng đối lập chính là những kẻ khủng bố Al-Qaeda đội lốt phiến quân, họ đã lên tiếng cảnh báo rằng sớm muộn gì lực lượng này cũng “quay súng” chống lại châu Âu và cả Mỹ.
Ưu thế, điểm yếu của quân đội Syria
Hiện quân đội Syria vẫn đang làm chủ tình hình ở Syria, đây là địa bàn của họ, những binh sỹ của quân đội chính phủ Syria đang ở thế chủ động, sẵn sàng ứng phó. Các lực lượng trên bộ của Syria cũng đã trải qua những biến cố trong hai năm vừa qua, ít nhiều kinh nghiệm chiến đấu (ít nhất là trên bộ) cũng đã kinh qua.
Về trang bị vũ khí, tuy đa phần là những loại tên lửa, máy bay không phải tối tân nhưng nước này cũng đã sở hữu một số loại vũ khí phòng không, chống hạm mới mua từ Nga. Nếu có xung đột ít nhiều cũng khiến lực lượng không chiến của liên quân phải cảnh giác cao độ.
Tuy nhiên, trong hai năm nội chiến vừa qua, lực lượng quân đội chính quy của Syria cũng đã hao tổn nhiều. Tổng quân số các quân binh chủng của quân đội Syria hiện nay rơi vào khoảng 178.000 quân.
Trong số này, Lục quân có 110.000 , Hải quân có 5.000, Không quân có 27.000, Phòng không có 36.000, Dự bị có khoảng 314.000 lính. Con số này không phải là dữ liệu cập nhật bởi trong hai năm qua chắc chắn số lượng đã giảm đi nhiều.
Hoà bình có cơ hội?
Nguy cơ chiến tranh gần như không thể tránh khỏi đối với Syria, tuy nhiên, vẫn có thể có các biện pháp, rào cản để hoà bình có thể có cơ hội. Một trong những tình huống giả định là sự can thiệp mạnh mẽ, không khoan nhượng của Nga. Nhiều nhà quan sát cho rằng nếu Nga hành động thì lực lượng liên quân sẽ phải dè chừng, tính toán lại.
Một kịch bản khác là Tổng thống Syria Assad tuyên bố từ chức, cam kết thực hiện cải cách theo xu hướng đã được phương Tây đề xuất. Khả năng này gần như khó có thể xảy ra.
Trong cuộc chiến dường như không thể tránh khỏi, có thể xảy ra trong tương lai rất gần này ẩn chứa rất nhiều những nguy cơ mang lại chết chóc cho dân thường, thiệt hại về kinh tế cũng như biến động về môi trường địa chính trị thế giới.
 |
| Syria đang đứng trước nguy cơ bị tấn công quân sự hội đồng bởi liên quân Anh, Pháp, Mỹ (ảnh AFP) |
Nếu so sánh, sức mạnh cũng như trang bị của quân đội Syria không thể bằng một phần của các cường quốc Anh, Pháp, Mỹ gộp lại, chưa kể ưu thế hỏa lực mạnh, công nghệ cao, kinh nghiệm trận mạc của các nước này.
Nhiều dấu hiệu cho thấy, kịch bản chiến tranh chống chính quyền của cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein năm 2003, cựu Tổng thống Libya Gaddafi có thể sẽ được lặp lại ở Syria với những cáo buộc chế độ cầm quyền của Tổng thống Assad tích trữ, sử dụng vũ khí hóa học.
Trong chiến tranh ở giai đoạn hiện nay khi việc thông tin đã trở lên dễ dàng, tin tức có thể truyền đạt trong vài giây, vài phút, thông thường, trước khi tiến hành tấn công quân sự, điều đầu tiên phía phát động tấn công sẽ làm là tạo được dư luận đồng thuận của thế giới, tạo ra được hiệu ứng ủng hộ các hành động của họ thông qua các vụ việc, sự kiện nghiêm trọng (đối với Iraq là việc đổ lỗi cho chính quyền Saddam Hussein tích trữ vũ khí hủy diệt hàng loạt, Libya là chế độ độc tài, hà khắc, còn Syria là giết hại thường dân bằng vũ khí hóa học…)
 |
| Thủ tướng Anh ngày 29/8 đã tham gia bàn thảo giải pháp đối phó với Syria tại Quốc Hội/Nghị viện |
Đó chính là một phần của chiến dịch tâm lý chiến có thể được phát động nhiều tháng, thậm chí cả năm trước đó, chúng có thể được phát động trước khi tiến hành chiến tranh thực sự thông qua việc lợi dụng sự bấn loạn về tình hình ở một quốc gia nào đó. Các chiến dịch tâm lý chiến thường được sử dụng với mục đích làm rối loạn tình hình, lung lạc ý chí đối phương, thậm chí những kẻ nhát gan có thể rời bỏ hàng ngũ, đào tẩu ra nước ngoài.
Quá trình áp dụng chiến dịch tâm lý có sự cổ vũ đắc lực bằng cỗ máy truyền thông được phát động cũng là lúc thu hút sự quan tâm của dư luận quốc tế, đánh động đến các quốc gia có lợi ích liên quan sát sườn “hãy mau chóng thu xếp, cắt đứt, hủy bỏ hợp tác với đối tượng”. Trong trường hợp Syria, Nga là quốc gia có nhiều lợi ích tại Syria như quan hệ ngoại giao, hợp tác mua bán vũ khí, nhiều cơ sở, vật chất quân sự, lợi ích địa chính trị ở Syria.
Moscow thực sự cũng đã phải suy tính thiệt hơn, cân nhắc đến lợi ích lâu dài của mình tại Syria. Đây cũng là lúc các phái bộ ngoại giao, người nước ngoài, các tổ chức quốc tế buộc phải rút về nước để đảm bảo sự an toàn trong khi tình hình có nhiều biến động phức tạp, không thể lường được trước.
 |
| Chủ tịch Hội đồng tham mưu Quốc phòng Anh - Tướng Sir Nick Houghton và Bộ trưởng Quốc phòng Philip Hammond tham gia phiên họp Quốc hội ngày 29/8 bàn các biện pháp xử lý Syria |
Các mục tiêu được liệt kê ở Syria
Trong trường hợp nếu liên quân Mỹ, Anh, Pháp phát động chiến tranh chống Syria mà không vấp phải rào cản nào cực lớn, những mục tiêu nào trên lãnh thổ Syria sẽ bị quân đội nước ngoài tìm kiếm và tiêu diệt trước?
Trước tiên, lực lượng liên quân sẽ phải tìm mọi cách để vô hiệu hóa được các hệ thống ra đa, tên lửa của phòng không, không quân Syria vì đây chính là lực lượng có khả năng bảo vệ vùng trời, vùng biển, khống chế các điểm cao trên lãnh thổ.
Liên quân Mỹ sẽ phải khống chế được khoảng 650 trận địa pháo, tên lửa, cao xạ chống máy bay, hơn 1000 quả tên lửa đất đối không do Nga sản xuất, trong đó có cả phiên bản tên lửa phòng không khá mạnh S-300.
 |
| Bố trí các căn cứ, vũ khí của quân đội nước ngoài quanh Syria. (Phần số liệu trong ô vuông là liệt kê các loại vũ khí, phương tiện mà quân chính phủ Syria có thể có) |
Trong số các trận địa và căn cứ tên lửa quan trọng và mạnh nhất của Syria có hai căn cứ ở miền Bắc là Al Sahrah và Al Kibar. Các khu vực này Mỹ đã tính toán sử dụng lực lượng tên lửa Patriot, căn cứ xuất phát tiêm kích F-16 ở Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngoài ra, Syria cũng đã sở hữu các tên lửa chống hạm Yakhont cực mạnh, tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander, Scud, Panstir, Buk-M2E… của Nga. Đây là những mục tiêu được liên quân nước ngoài ưu tiên loại bỏ đầu tiên vì chúng sẽ là mối đe dọa đối với các chiến hạm, tàu ngầm của Mỹ, Anh, Pháp ở Địa Trung Hải và Biển Đỏ.
Các mục tiêu nằm trong hệ thống phòng không, không quân của Syria còn có 6 căn cứ, sân bay không quân trải rộng khắp 3 miền Bắc, Trung, Nam với biên chế khoảng 325 máy bay tiêm kích, ném bom, 33 máy bay trực thăng vũ trang.
 |
| Máy bay của Không quân Syria |
Tại khu vực quanh thủ đô Damacus ở phía Nam, Không quân Syria duy trì hoạt động của 3 căn cứ không quân (trong số 6) với trang bị chủ yếu là các loại máy bay phản lực, trực thăng do Liên Xô trước đây và Nga ngày nay sản xuất.
2 chiếc kinh hạm mang tên lửa chống tàu cùng các tổ hợp tên lửa duyên hải của Hải quân Syria cũng sẽ là những mục tiêu chính mà liên quân Anh, Pháp, Mỹ phải đối phó.
Các mục tiêu trong thứ tự ưu tiên tiếp theo sẽ là các bến cảng, nhà máy điện, kho tích trữ năng lượng, trụ sở các đài phát thanh, truyền hình, báo chí của nhà nước Syria nhằm cắt đường liên lạc, đánh sập các nguồn cung cấp năng lượng có thể được quân đội Syria sử dụng để duy trì sức chiến đấu.
Kế đến sẽ là các kho vũ khí được tình báo quân đội nước ngoài cho là nơi lưu trữ, bảo quản các loại vũ khí hóa học. Hiện phương Tây đã liệt kê trên lãnh thổ Syria có 10 mục tiêu như vậy được bố trí kéo dài từ Bắc xuống Nam và chủ yếu nằm ở phía Tây của nước này.
Các mục tiêu quan trọng khác trong danh sách có thể bi tiêu diệt ngay từ những trận oanh kích ban đầu là hai cơ quan chỉ huy đầu não – tổng hành dinh của quân đội Syria có trụ sở đặt quanh khu vực thủ đô Damacus.
 |
| Loại tên lửa chống hạm hạng nặng mà Syria cũng đã sở hữu |
Trên thực tế, một khi đã xác định được đối phương không có vũ khí nguyên tử, tên lửa đạn đạo tầm xa mang đầu đạn hạt nhân, với ưu thế vượt trội về vũ khí và công nghệ chiến tranh, Mỹ hoàn toàn có thể công khai thời điểm bắt đầu khai chiến, cho đối phương có thời gian chuẩn bị.
Chiến thuật này đã từng được Mỹ áp dụng trong quá khứ, đặc biệt là chiến tranh Nam Tư và chiến tranh Iraq. Cuối cùng quân đội của các nước này vẫn bị Mỹ khuất phục hoàn toàn.
Nếu hoàn thành giai đoạn không kích ban đầu, tiêu diệt được các mục tiêu đã xác định, căn cứ vào tình hình thực tế, sức mạnh của lực lượng đối lập mà liên quân có thể ra quyết định có tiến hành các chiến dịch trên bộ hay không.
Một số nhà phân tích cho rằng lực lượng đối lập ở Syria thực sự đã được Mỹ chi hàng tỷ USD để vũ trang hoá. Nhiều nhà phân tích bi quan cho rằng lực lượng đối lập chính là những kẻ khủng bố Al-Qaeda đội lốt phiến quân, họ đã lên tiếng cảnh báo rằng sớm muộn gì lực lượng này cũng “quay súng” chống lại châu Âu và cả Mỹ.
 |
| Đánh giá một số lựa chọn, dự đoán tình hình Syria qua đồ họa của truyền thông nước ngoài. - Chấm xanh chỉ thị các lợi thế khi xung đột xảy ra: vùng đệm, cấm bay nơi lực lượng quốc tế có thể sử dụng để kiểm soát tình hình Syria. Đây cũng là các khu vực cung cấp cho người tị nạn Syria bỏ chạy đến các vùng biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, Jordania nơi ở, lương thực tạm thời. Dự kiến những nơi này sẽ được bảo vệ để tránh Không quân Syria ném bom tiêu diệt phiến quân, dân thường. - Chấm vàng chỉ ra các khả năng mà lực lượng liên quân nước ngoài có thể gặp phải khi tấn công Syria. Đó là các vùng nằm trong lưới lửa của trận địa phòng không của quân đội Syria; Nơi sẽ cần sử dụng nhiều máy bay từ tàu sân bay và các căn cứ trên bộ; Nơi khó khăn trong việc chế áp lực lượng lục quân Syri; Nơi sẽ phải dùng tàu chiến, tàu ngầm, lính thủy đánh bộ; Nơi dự kiến sẽ có nhiều thương vong... |
Ưu thế, điểm yếu của quân đội Syria
Hiện quân đội Syria vẫn đang làm chủ tình hình ở Syria, đây là địa bàn của họ, những binh sỹ của quân đội chính phủ Syria đang ở thế chủ động, sẵn sàng ứng phó. Các lực lượng trên bộ của Syria cũng đã trải qua những biến cố trong hai năm vừa qua, ít nhiều kinh nghiệm chiến đấu (ít nhất là trên bộ) cũng đã kinh qua.
Về trang bị vũ khí, tuy đa phần là những loại tên lửa, máy bay không phải tối tân nhưng nước này cũng đã sở hữu một số loại vũ khí phòng không, chống hạm mới mua từ Nga. Nếu có xung đột ít nhiều cũng khiến lực lượng không chiến của liên quân phải cảnh giác cao độ.
Tuy nhiên, trong hai năm nội chiến vừa qua, lực lượng quân đội chính quy của Syria cũng đã hao tổn nhiều. Tổng quân số các quân binh chủng của quân đội Syria hiện nay rơi vào khoảng 178.000 quân.
Trong số này, Lục quân có 110.000 , Hải quân có 5.000, Không quân có 27.000, Phòng không có 36.000, Dự bị có khoảng 314.000 lính. Con số này không phải là dữ liệu cập nhật bởi trong hai năm qua chắc chắn số lượng đã giảm đi nhiều.
Hoà bình có cơ hội?
.gif "Syria và các quốc gia Trung Đông ở xung quanh, Syria hiện chỉ có 1 đồng minh duy nhất là Iran") |
| Syria và các quốc gia Trung Đông ở xung quanh, Syria hiện chỉ có 1 đồng minh duy nhất là Iran |
Nguy cơ chiến tranh gần như không thể tránh khỏi đối với Syria, tuy nhiên, vẫn có thể có các biện pháp, rào cản để hoà bình có thể có cơ hội. Một trong những tình huống giả định là sự can thiệp mạnh mẽ, không khoan nhượng của Nga. Nhiều nhà quan sát cho rằng nếu Nga hành động thì lực lượng liên quân sẽ phải dè chừng, tính toán lại.
Một kịch bản khác là Tổng thống Syria Assad tuyên bố từ chức, cam kết thực hiện cải cách theo xu hướng đã được phương Tây đề xuất. Khả năng này gần như khó có thể xảy ra.
Bình Nguyên
