 |
| Ngoại trưởng Nhật Bản nói về Đại cương hợp tác phát triển |
Chính phủ Nhật Bản ngày 10 tháng 2 đã thông qua "Đại cương hợp tác phát triển", lần đầu tiên cho phép cung cấp viện trợ phát triển chính phủ đối với quân đội nước khác, nhằm ủng hộ các hành động phi tác chiến của những quân đội này như cứu trợ thiên tai, xây dựng hạ tầng cơ sở và bảo vệ bờ biển. Tuy nhiên, Tân Hoa xã TQ ngày 11 tháng 2 đưa tin cho rằng, chương trình viện trợ phát triển chính phủ tương lai có thể có mục đích và màu sắc quân sự.
"Đại cương hợp tác phát triển" được sửa từ "Đại cương viện trợ phát triển chính phủ", là lần đầu tiên tiến hành chỉnh sửa đối với "Đại cương viện trợ phát triển chính phủ" kể từ năm 2003 đến nay. So với "Đại cương viện trợ phát triển chính phủ", điểm khác biệt lớn nhất của "Đại cương hợp tác phát triển" ở chỗ, đã hủy bỏ lệnh cấm viện trợ cho quân đội nước ngoài, tiền viện trợ phát triển chính phủ sẽ có thể dùng để hỗ trợ cho các hành động phi tác chiến của quân đội nước ngoài.
"Đại cương hợp tác phát triển" sau sửa đổi viết: "Nếu quân đội hoặc nhân viên quân sự (nhận viện trợ) đầu tư vào hợp tác phát triển nhằm (cải thiện) đời sống nhân dân và các hành động phi quân sự, như cứu trợ thiên tai, (Nhật Bản) sẽ lần lượt cân nhắc những trường hợp này và xem xét quy mô tiến hành viện trợ".
Kế hoạch tiến hành viện trợ phát triển chính phủ cho các nước đang phát triển của Chính phủ Nhật Bản đã trải qua 60 năm, chỉ giới hạn ở mục đích dân sinh. "Đại cương viện trợ phát triển chính phủ" bản năm 2003 quy định rõ, viện trợ phát triển chính phủ không được dùng cho mục đích quân sự và lĩnh vực có thể làm trầm trọng hơn tranh chấp quốc tế.
Lần đầu tiên đề cập tới "lợi ích quốc gia"
Đại cương mới còn đưa biển, vũ trụ, an ninh mạng, chống khủng bố, quét mìn vào lĩnh vực viện trợ phát triển chính phủ.
"Đại cương hợp tác phát triển" cho biết, sẽ cân nhắc nhiều nhân tố chiến lược hơn trong việc sử dụng viện trợ phát triển chính phủ, sử dụng tiền có hiệu quả hơn để giúp đỡ bảo đảm lợi ích quốc gia. Hãng tin Kyodo dẫn lời quan chức Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết, đây là lần đầu tiên Đại cương đề cập tới lợi ích quốc gia.
 |
| Từ khi lên cầm quyền, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã có nhiều thay đổi về chính sách quốc phòng-an ninh |
Việc này đã phản ánh chiến lược bảo đảm an ninh quốc gia được chính quyền Shinzo Abe đưa ra vào năm 2014. Chiến lược bảo đảm an ninh quốc gia thông qua tháng 12 cùng năm đưa ra: "Giải quyết vấn đề (viện trợ) phát triển có lợi cho tăng cường môi trường an ninh toàn cầu, Nhật Bản cần thiết dựa trên các nguyên tắc hợp tác quốc tế để tăng cường các nỗ lực 'tích cực nỗ lực cho hòa bình' của mình".
Mặc dù "Đại cương hợp tác phát triển" cho biết, Chính phủ Nhật Bản sẽ dựa trên lập trường "chủ nghĩa hòa bình tích cực", cho phép cung cấp hỗ trợ cho các "hành động phi tác chiến" của quân đội nước ngoài, nhưng báo Trung Quốc cho rằng, quân đội các nước khác sử dụng thực tế viện trợ chính phủ của Nhật Bản như thế nào khó mà nắm chắc, tồn tại khả năng viện trợ phát triển chính phủ chuyển từ dùng cho mục đích phi quân sự sang dùng cho mục đích quân sự.
Theo truyền thông Nhật Bản, dỡ bỏ lệnh cấm dùng cho lĩnh vực quân sự của viện trợ phát triển chính phủ, dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu vũ khí, dỡ bỏ lệnh cấm quyền tự vệ tập thể là "3 mũi tên" trong chính sách bảo đảm an ninh của chính quyền Shinzo Abe. Số liệu chính phủ cho thấy, năm tài khóa 2012, viện trợ phát triển chính phủ của Nhật Bản chi thực tế khoảng 10,6 tỷ USD.
Mặt khác, sau khi lực lượng vũ trang cực đoan "Nhà nước Hồi giáo" (IS) sát hại con tin người Nhật, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngày 1 tháng 2 triệu tập hội nghị, yêu cầu bảo đảm an toàn cho công dân Nhật Bản ở nước ngoài. Theo đó, Chính phủ Nhật Bản sẽ mở rộng viện trợ phát triển chính phủ, gia tăng mức độ viện trợ nhân đạo cho các nước Trung Đông.
Bộ Ngoại giao Nhật Bản ngày 9 tháng 2 cho biết, ông Kentaro Sonoura - Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản cùng ngày đã thăm Baghdad, gặp gỡ các quan chức chính phủ Iraq như Chủ tịch Quốc hội Iraq, tái cam kết Nhật Bản sẽ tiếp tục cung cấp viện trợ nhân đạo.
