TQ xác nhận phát triển trực thăng, tự hào vì sao chép giống hàng Mỹ

27/12/2013 09:03
Đông Bình
(GDVN) - Z-20 được sao chép trên nền tảng Black Hawk Mỹ, có thể "lên rừng xuống biển" với nhiều phiên bản đa dạng?
Máy bay trực thăng Z-20 Trung Quốc
Máy bay trực thăng Z-20 Trung Quốc

Quân đội Trung Quốc thừa nhận đang phát triển máy bay trực thăng Z-20 mới

Trang mạng Bộ Quốc phòng Trung Quốc ngày 26 tháng 12 đưa tin, trả lời câu hỏi phỏng vấn của phóng viên, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Cảnh Nhạn Sinh cho biết, để thích ứng với sự phát triển kinh tế và xã hội của Trung Quốc và nhu cầu xây dựng quân đội nước này, Trung Quốc đang dựa vào khả năng của họ để phát triển máy bay trực thăng mới.

Z-20 có thể sử dụng động cơ WZ-11 hoặc WZ-16

Trang mạng của Trung tâm phân tích chiến lược và công nghệ Nga ngày 23 tháng 12 cho rằng, vào thập niên 1990, doanh nghiệp công nghiệp quốc phòng Trung Quốc bắt đầu nghiên cứu chế tạo máy bay trực thăng đa năng hạng trung CMH, tên là Z-20, nó có thể sử dụng cánh xoay và thiết bị truyền lực động cơ của máy bay trực thăng tác chiến Z-10, ngoại hình rất giống máy bay trực thăng S-70C-2 của Mỹ.

Vào thập niên 1980, Mỹ từng xuất khẩu cho Trung Quốc 24 máy bay trực thăng phiên bản dân dụng UH-60. Sau năm 2006, mô hình và linh kiện thân máy bay Z-20  bắt đầu xuất hiện trên mạng Internet.

Máy bay trực thăng Z-20
Máy bay trực thăng Z-20

Theo suy đoán, lô máy bay trực thăng Z-20 đầu tiên phải trang bị động cơ trục tua-bin WZ-9 nội địa, loại động cơ này cũng đang sử dụng cho máy bay trực thăng vũ tang Z-10.

Nhưng, điều có khả năng hơn là, máy bay trực thăng Z-20 phiên bản sản xuất hàng loạt có thể có kế hoạch sử dụng động cơ tua-bin triển vọng WZ-11 đang nghiên cứu chế tạo hoặc động cơ trục tua-bin WZ-16.

Một số người cho rằng, động cơ WZ-11 do Trung Quốc nghiên cứu chế tạo là hàng nhái chưa được phép của động cơ PT6B-67 của công ty Pratt & Whitney Canada, còn WZ-16 là phiên bản nâng cấp của động cơ nghiên cứu chế tạo cho Z-15.

Z-20 có thể trang bị cho tàu sân bay?

Tân Hoa xã ngày 24 tháng 12 đưa tin, lúc mới thành lập, lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc chủ yếu dùng máy bay trực thăng dân dụng, sau đó đã nhập khẩu số lượng nhỏ máy bay trực thăng vũ trang Gazelle, tiếp theo dòng Z-9 cũng trang bị cho quân đội, nhưng mô hình tác chiến giới hạn lâu dài ở chi viện cho tác chiến mặt đất, vẫn chưa thể trở thành chủ lực tiến hành đột kích đường không.

Máy bay trực thăng Z-20
Máy bay trực thăng Z-20

Mặc dù các loại máy bay trực thăng vũ trang Z-10, Z-9 đưa vào hoạt động, đã làm thay đổi rất lớn cục diện trang bị lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc (thiếu máy bay trực thăng do thám và tấn công), nhưng Trung Quốc luôn thiếu một loại máy bay trực thăng chiến thuật thông dụng lớp 10 tấn để thực hiện nhiệm vụ vận tải đột kích, vận tải đường không và chi viện hậu cần.

Chuyên gia Trung Quốc Phòng Binh cho rằng, máy bay trực thăng thông dụng hạng trung là loại máy bay trực thăng lớp 10 tấn. Cònn Z-11 và Z-9 đều là máy bay trực thăng trọng tải nhỏ, trọng tải Z-10 cũng không đạt 10 tấn. Trong khi đó, đặc điểm của loại máy bay trực thăng thông dụng này là có thể vận tải, lắp tên lửa, chi viện hỏa lực, có ý nghĩa lấp khoảng trống cả đối với hải quân, không quân và lục quân.

Chuyên gia quân sự Trung Quốc Đỗ Văn Long cho rằng, việc đặt tên cho loại máy bay trực thăng mới là Z-20, đây chỉ là tên gọi do các trang báo đặt ra.

Máy bay trực thăng thông dụng hiện chỉ là một loại sản phẩm hoặc máy bay mẫu, quân đội chỉ chính thức đặt tên cho nó khi nó chính thức biên chế, đợi đến lúc đó mới gọi là một trang bị chính thức.

Máy bay trực thăng Z-20 được chở trên đường phố
Máy bay trực thăng Z-20 được chở trên đường phố

Theo bài báo, máy bay trực thăng được bọc lại xuất hiện vào tháng 9 năm 2013 thể hiện, máy bay này đã được cho là náy bay nguyên mẫu của máy bay trực thăng thông dụng lớp 10 tấn do Trung Quốc nghiên cứu chế tạo.

Về tính năng của máy bay trực thăng thông dụng lớp 10 tấn mới, Đỗ Văn Long cho rằng, Z-20 được cho là máy bay trực thăng thông dụng chiến thuật, hiện nay, rất nhiều máy bay của Trung Quốc hoặc quá lớn hoặc quá nhỏ, thực sự hoàn toàn không có nhiều máy bay trực thăng thông dụng làm nòng cốt.

Trong khi đó, máy bay trực thăng thông dụng lớp 10 tấn mới có không gian phát triển, có thể phát triển thành các phiên bản vận tải, đột kích, tác chiến điện tử và tiếp dầu.

Về điểm giống với Black Hawk Mỹ, Đỗ Văn Long cho rằng, tuy máy bay trực thăng Z-20 có chỗ giống với Black Hawk về ngoại hình, nhưng các hệ thống như động cơ bên trong máy bay đã có sự thay đổi.

Bố cục cánh, khả năng treo, tải trọng của Z-20 được tăng cường. Theo lời đánh giá của Đỗ Văn Long, phương hướng phát triển của Z-20 là “lên rừng xuống biển”, tức là vừa làm máy bay hoạt động ở cao nguyên, vừa phát triển thành máy bay trang bị cho tàu chiến như tàu khu trục, tàu hộ vệ; hơn nữa có thể trở thành máy bay trực thăng mới thực hiện nhiệm vụ cảnh giới, trinh sát, tiếp tế trên tàu sân bay Liêu Ninh.

Máy bay trực thăng Z-20 do dân mạng vẽ
Máy bay trực thăng Z-20 do dân mạng vẽ

Theo chuyên gia Phòng Binh, hiện nay nhu cầu sử dụng máy bay trực thăng trên cao nguyên rất lớn, bất kể là thời bình hay khi gặp tình huống bất ngờ, bất kể là quân dụng hay dân dụng, nhu cầu đều rất cao.

Giải quyết 3 điểm yếu lớn của Quân đội Trung Quốc?

Mạng quân sự sina Trung Quốc ngày 23 tháng 12 đưa tin, gần đây, các hình ảnh về máy bay trực thăng Z-20 Trung Quốc bay thử lần đầu tiên ở khu vực đông bắc nước này cho thấy, nó rất giống với bố cục và kích cỡ máy bay trực thăng Black Hawk được Trung Quốc nhập khẩu vào thập niên 1980.

Theo bài báo, đây là loại máy bay trực thăng thông dụng lớp 10 tấn, nếu nó được đưa vào hoạt động trước hết giúp Trung Quốc thay thế máy bay trực thăng Black Hawk cũ ở cao nguyên Tây Tạng, thực hiện nhiệm vụ.

Trung Quốc nhập khẩu lô máy bay Black Hawk này của Mỹ vào thập niên 1980, đã hoạt động gần 30 năm, trong đó có nhiều chiếc đã gặp tai nạn rơi vỡ ở cao nguyên, đòi hỏi cấp bách có trang bị mới thay thế. Hiện nay, phần lớn lô máy bay này vẫn hoạt động ở cao nguyên Tây Tạng.

Máy bay trực thăng Z-20 do dân mạng vẽ
Máy bay trực thăng Z-20 do dân mạng vẽ

Hiện nay, máy bay trực thăng thông dụng hạng trung của lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc chủ yếu là máy bay trực thăng dòng Mi-17 và một phần Black Hawk, nếu Z-20 được biên chế sẽ tăng mạnh tính tự chủ trang bị cho lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc, gia tăng lượng trang bị máy bay trực thăng trong Lục quân và Hải quân Trung Quốc, giúp cho Quân đội Trung Quốc tăng cường rất lớn tính cơ động, hay khả năng phản ứng nhanh, khả năng đột kích đường không.

Đặc biệt, trong bối cảnh thảm họa địa chất khu vực của Trung Quốc xảy ra khá nhiều, biên chế máy bay trực thăng thông dụng sẽ tăng cường năng lực cho Quân đội Trung Quốc.

Theo bài báo, sau khi nhập khẩu trực thăng Black Hawk, Trung Quốc luôn tìm cách sao chép, nhưng do trước đây trình độ công nghiệp hạn chế, không thể nắm được công nghệ vật liệu của loại máy bay này, nên mãi không sao chép thành công. Nếu Z-20 được xác định để thay thế cho máy bay trực thăng Black Hawk, thì nó cho thấy Trung Quốc đã đạt được tiến bộ rõ rệt về tiến độ sao chép máy bay trực thăng Black Hawk.

Black Hawk hiện nay vẫn là chủ lực của Quân đội Mỹ, Trung Quốc vẫn dùng Black Hawk phiên bản dân dụng nhập của Mỹ ở cao nguyên Tây Tạng khẳng định mức độ xuất sắc của loại máy bay này. Nếu Z-20 thay thế thì, theo báo Trung Quốc, nó đáng được trông đợi.

Máy bay trực thăng Black Hawk của lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc, mua của Mỹ
Máy bay trực thăng Black Hawk của lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc, mua của Mỹ

Được biết, máy bay trực thăng Z-20 đã có tin đồn từ lâu, vào tháng 9 năm nay đã có người chụp được nó khi đang bọc bên ngoài, trông rất giống Black Hawk. Có người phát hiện ở sân bay thử của Tập đoàn công nghiệp máy bay Cáp Nhĩ Tân, xuất hiện một chiếc máy bay trực thăng hạng trung sơn màu trắng bí ẩn, tạo hình rất giống trực thăng Black Hawk.

Về thiết kế ngoại hình, nó đã tham khảo rất nhiều máy bay trực thăng Black Hawk của Mỹ và NH-90 của châu Âu. Trước đó, ở các triển lãm như Triển lãm hàng không Chu Hải của Trung Quốc cũng có phương án “máy bay trực thăng lớp 10 tấn” rất giống.

Những năm gần đây, Trung Quốc gia tăng mức độ nghiên cứu phát triển máy bay trực thăng nội địa và đã đạt được một loạt thành quả. Một số máy bay trực thăng vũ trang chuyên dụng như Z-19, Z-10 đã lần lượt biên chế, tăng cường động lực hiện đại hóa quốc phòng Trung Quốc.

Nhưng do tính chất đặc biệt về địa lý của Tây Tạng, hiện nay Trung Quốc vẫn chưa có một loại máy bay trực thăng như Black Hawk để "bảo vệ" khu vực này.

Z-20 lạc hậu xa so với máy bay trực thăng của Nga, Mỹ

Chuyên gia Vasilii Cashin, Trung tâm phân tích chiến lược và kỹ thuật Nga cho rằng, máy bay trực thăng Z-20 do Viện 602 Cảnh Đức Trấn (Viện nghiên cứu thiết kế máy bay trực thăng Trung Quốc) nghiên cứu phát triển nhằm giải quyết vấn đề máy bay trực thăng thông dụng hạng trung lớp 10 tấn của Trung Quốc.

Loại máy bay trực thăng này rõ ràng là hàng nhái của S-70C2, phiên bản xuất khẩu của UH-60 Black Hawk. Quân đội Trung Quốc đã mua 24 máy bay trực thăng loại này vào năm 1984.

Máy bay trực thăng Black Hawk của lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc, mua của Mỹ
Máy bay trực thăng Black Hawk của lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc, mua của Mỹ

Loại máy bay trực thăng đây là sản phẩm nằm giữa máy bay trực thăng lớp 7 tấn Z-15 (còn gọi là EC175) hợp tác sản xuất với Công ty máy bay trực thăng châu Âu (Eurocopter) và máy bay trực thăng hạng nặng triển vọng của Trung Quốc.

Trong tình hình sản xuất quy mô lớn, loại máy bay trực thăng mới này có thể làm cho Quân đội Trung Quốc không còn nhu cầu nhập khẩu máy bay trực thăng Mi-17 của Nga chế tạo. Trong tương lai, loại máy bay trực thăng này có thể sẽ thay thế phần lớn phiên bản cải tiến của Z-8 còn đang sản xuất hiện nay.

Công việc sao chép Black Hawk của Trung Quốc đã sớm được tiết lộ. Tháng 10 năm 2006, Trung Quốc đã trưng bày mô hình loại máy bay trực thăng mới này. Mấy tháng gần đây, trên mạng đã nhiều lần xuất hiện hình ảnh thân máy bay này được xe kéo vận chuyển.

Mặc dù các nhà thiết kế Trung Quốc sớm tìm cách chế tạo hàng nhái của S-70, nhưng không thể xác định nó là bản sao hoàn chỉnh của máy bay trực thăng quân Mỹ.

Trước hết công nghiệp Trung Quốc không thể sản xuất một số bộ phận quan trọng của S-70/UH-60, chủ yếu là động cơ T700 của General Electric. Dùng hàng nhái của Trung Quốc thay thế những bộ phận này có nghĩa là không thể tránh khỏi thay đổi về kế cấu và tính năng máy bay.

Máy bay trực thăng Mi-17B-7 của lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc, mua của Nga
Máy bay trực thăng Mi-17B-7 của lực lượng hàng không Lục quân Trung Quốc, mua của Nga

Về lý thuyết, máy bay trực thăng mới có thể sử dụng trang bị của Z-9 và thiết bị truyền lực của Z-10. Điều này có thể làm đơn giản hóa hoạt động của máy bay trực thăng. Đồng thời, xét thấy, việc sử dụng máy bay trực thăng vận tải trong thời bình hiệu quả cao hơn nhiều so với máy bay trực thăng quân dụng, yêu cầu đối với nó cũng cao hơn nhiều - sự thực này rất quan trọng.

Tuy một số đại biểu của công nghiệp Trung Quốc cho biết lĩnh vực chế tạo động cơ máy bay trực thăng đạt được tiến bộ rõ rệt, khả năng công nghiệp Trung Quốc sản xuất được động cơ máy bay trực thăng có công suất đủ mạnh và đáng tin cậy thích hợp với hoạt động căng thẳng mỗi ngày vẫn bị nghi ngờ.

Hiện nay, phiên bản cải tiến của Z-8, máy bay trực thăng hạng nặng nặng nhất trang bị động cơ nhập khẩu. Máy bay trực thăng Trung Quốc bán cho khách hàng dân dụng và dùng để xuất khẩu trang bị động cơ do Pháp chế tạo.

Như vậy, nếu Trung Quốc có thể đưa ra dòng Z-20 thì họ sẽ thành công lớn. Máy bay trực thăng mới sẽ mở rộng rất lớn khả năng tác chiến đặc biệt và đổ bộ cho Quân đội Trung Quốc.

Đặc điểm thiết kế của UH-60 được nó kế thừa sẽ giúp nó có ưu thế chiến thuật so với Mi-17, trong đó có khả năng hạ cánh thuận lợi. Nhưng để đưa ra một dòng máy bay trực thăng, công nghiệp Trung Quốc còn phải nỗ lực lâu dài. Trước đây, máy bay UH-60 Mỹ từ khi bay thử lần đầu tiên đến khi trang bị mất khoảng 5 năm; nhìn vào kinh nghiệm của Trung Quốc, thời gian làm việc của Z-20 phải dài hơn.

Máy bay trực thăng vận tải hạng trung Mi-38 Nga
Máy bay trực thăng vận tải hạng trung Mi-38 Nga

Chương trình này cũng buộc phải xem xét lại con đường phát triển công nghiệp quân sự của Trung Quốc. Trung Quốc đang nỗ lực rất lớn để sao chép Black Hawk, loại máy bay trực thăng đã trang bị cho quân Mỹ từ năm 1979 này.

Tìm sản phẩm thay thế cho UH-60 đã trải qua một thời gian và rất có thể, trước khi Z-20 chuẩn bị sản xuất, quân Mỹ đã bắt đầu chuẩn bị tiếp nhận máy bay trực thăng kiểu mới. Tạm thời rất khó nói, máy bay trực thăng Trung Quốc sẽ phù hợp với loại này của máy bay trực thăng quân Mỹ.

Chế tạo máy bay trực thăng đa năng hiện đại, đáng tin cậy cần nỗ lực tương đối lớn. Trong vài năm tới, chương trình máy bay trực thăng Z-20 chưa chắc sẽ tạo ra mối đe dọa nào cho triển vọng xuất khẩu của Mi-17 Nga.

Đồng thời, Nga sớm đã thử nhgiệm máy bay trực thăng vận tải Mi-38 được cải tiến rất lớn về tính năng. Hiện nay đang thử nghiệm 3 máy bay mẫu trang bị động cơ do Nga chế tạo và nhập khẩu. Z-20 đối mặt với cạnh tranh của loại máy bay trực thăng này.

Máy bay trực thăng đa năng NH-90 của Quân đội Đức (ảnh minh họa)
Máy bay trực thăng đa năng NH-90 của Quân đội Đức (ảnh minh họa)
Đông Bình