Trần Hổ: Rốt cuộc khi nào Hải quân Trung Quốc biên chế tàu sân bay?

Tàu sân bay Varyag chạy thử lần thứ 10

Tân Hoa xã vừa có bài báo của chuyên gia quân sự Trung Quốc Trần Hổ bàn về tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc. Sau đây là nội dung chính của bài viết:

Hơn 1 năm qua, Trung Quốc liên tục cho chạy thử tàu sân bay đầu tiên Varyag và vừa kết thúc chạy thử trên biển lần thứ 10. Nhưng rốt cuộc khi nào Hải quân Trung Quốc chính thức trang bị tàu sân bay?

“Ra đời” không có nghĩa là “đi lính”

Khi tàu sân bay Trung Quốc lần đầu tiên chạy thử, có người nói là tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc đã ra đời. Nhưng sự “ra đời” và “đi lính” (biên chế cho hải quân sử dụng) có một sự khác biệt về bản chất.

Tàu sân bay ra đời chỉ có nghĩa là một sản phẩm của nhà máy đóng tàu đã được sản xuất ra, nhưng sản phẩm này có được khách hàng là hải quân chấp nhận hay không, có đáp ứng được nhu cầu của khách hàng về tính năng trên các phương diện hay không, có chính thức được biên chế cho hải quân hay không thì vẫn còn chưa biết, còn phải thông qua một loạt kiểm tra, thử nghiệm, kiểm nghiệm mới có thể hoàn thành.

Một khi tàu sân bay chính thức được biên chế thì có nghĩa là nó đã gia nhập vào đội hình tác chiến của hải quân, điều này có sự khác biệt về bản chất so với một sản phẩm của nhà máy đóng tàu.

Tàu sân bay Varyag

Theo phương thức thông dụng quốc tế, là một trang bị tác chiến trên biển cỡ lớn, khi tàu sân bay chính thức “đi lính”, thường phải tổ chức 1 buổi lễ, trong đó sẽ kéo cờ hải quân trên tàu sân bay, đồng thời đặt tên hoàn toàn mới theo quy tắc của hải quân, đồng thời đánh số hiệu hoàn toàn mới.

Khi chiếc tàu sân bay này được biên chế thì chỉ huy tàu sân bay đầu tiên, các thủy thủ thế hệ đầu tiên, các phi công, nhân viên cần vụ lớp đầu tiên cũng đồng thời được biên chế.

Sau khi tàu sân bay được bàn giao, một loạt các cuộc kiểm tra, thử nghiệm sau này đều do Hải quân chủ đạo, hoàn thành ở nơi thử nghiệm của quân đội. Theo thông lệ của hải quân nước ngoài, thông thường, sau khi tàu sân bay hoàn thành chạy thử trên biển, có thể chính thức bàn giao cho hải quân sử dụng.

Chạy thử độ khó cao báo hiệu có hứa hẹn được biên chế

Việc kiểm tra, thử nghiệm tàu sân bay, nhất là thử nghiệm tàu sân bay đầu tiên, là một quá trình rất phức tạp, không chỉ bao gồm chạy thử trên biển, mà còn bao gồm một loạt các cuộc kiểm tra, thử nghiệm như thử nghiệm vũ khí trên tàu, thiết bị điện tử của tàu, cất/hạ cánh máy bay…

Tàu sân bay chạy thử phải tuân theo nguyên tắc: từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó. Ban đầu, kiểm tra tương đối đơn giản, đó là những tính năng và chỉ tiêu kỹ thuật cơ bản. Còn một số chương trình kiểm tra phức tạp, có độ khó tương đối lớn, thường được sắp xếp thử nghiệm ở giai đoạn cuối.

Tàu sân bay Trung Quốc đã chạy thử 10 lần. Khi chạy thử lần thứ 9, trên mạng từng có một bức ảnh chụp tàu sân bay quay đầu trở lại với tốc độ cao.

Quay đầu với tốc độ cao là hoạt động thử nghiệp ở bậc cao, thường được tiến hành ở giai đoạn cuối thử nghiệm tàu sân bay. Khi chạy thử lần thứ 10, tàu sân bay Varyag gặp phải hai cơn bão trên biển Hoàng Hải, như vậy độ khó và rủi ro tương đối lớn.

Có người coi đây là một cuộc thử nghiệm trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Chẳng hạn, trong tình hình tốc độ gió cao, trạng thái hoạt động, tính ổn định của tàu sân bay như thế nào?

Như vậy, tàu sân bay Trung Quốc đang chạy thử ở giai đoạn cuối, nếu những phân tích này là sự thật thì thời gian bàn giao sử dụng tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc sẽ không còn xa nữa.

Trần Hổ cho rằng, tàu sân bay Trung Quốc một khi đi vào hoạt động, trước tiên nó sẽ đối mặt với thách thức từ truyền thông.

Do không được tiếp cận toàn diện và trực tiếp, nhiều phương tiện truyền thông nước ngoài sẽ đưa nhiều tin mang tính suy đoán, bình luận, thậm chí liên hệ với những vấn đề nóng, nhất là tranh chấp trên biển Hoa Đông và biển Đông hiện nay. Đặc biệt là trong bối cảnh Mỹ quay trở lại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Về sự ảnh hưởng và ý nghĩa của việc tàu sân bay đầu tiên Trung Quốc chính thức đi vào hoạt động, Trần Hổ tuyên truyền cho rằng, nó giống như một hạt giống, sau khi được trồng xuống đất, nó sẽ mọc mầm, chui lên khỏi mặt đất, mọc rễ, nở hoa, kết quả.

Tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc chính thức đi vào hoạt động được cho là vừa “chui lên khỏi mặt đất”, nó phần nhiều là tàu thử nghiệm, tàu huấn luyện. Sau đó, nó mới tạo sự ảnh hưởng lớn hơn, rộng hơn. Đứng trước việc tàu sân bay vừa “chui lên khỏi mặt đất”, bàn về ảnh hưởng và ý nghĩa của nó thì còn hơi sớm, mà còn phải đợi thời gian dài hơn, hoặc 3 năm, hoặc 5 năm, hoặc dài hơn.

Tàu sân bay Varyag vừa kết thúc chạy thử lần thứ 10.