Bloomberg View: Mỹ và EU thất bại trong "dự án Ukraine"

07/11/2015 08:44
Nguyễn Hường
(GDVN) - Một năm sau "cuộc cách mạng nhân phẩm", Ukraine giống như "một chế độ hậu Xô Viết chìm trong phá sản và tham nhũng".

Bloomberg View ngày 6/11 đăng tải bài viết "Ukraine có nguy cơ trở thành quốc gia thất bại" của tác giả Leonid Bershidsky cho rằng, khi tình hình chiến sự ở Ukraine vừa lắng xuống, các tầng lớp tinh hoa chính trị của quốc gia này lại liên tiếp để lộ bản chất của mình.

Theo quan điểm của ông, một năm sau "cuộc cách mạng nhân phẩm", Ukraine giống như "một chế độ hậu Xô Viết chìm trong phá sản và tham nhũng".

Tuy nhiên theo ông, "không có gì đáng ngạc nhiên đối với những rạn nứt đang xuất hiện trong mối quan hệ hết sức quan trọng giữa Kiev với phương Tây".

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko. Ảnh Rian.
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko. Ảnh Rian. 

Chính phủ Kiev đang ở trong tình trạng hỗn loạn. Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk đang đối mặt với nguy cơ bị sa thải vào tháng 12. Điều này đe dọa tới sự tồn tại vốn đã mong manh của liên minh cầm quyền, trong đó phe Thủ tướng mạnh thứ hai. 

Nếu liên minh cầm quyền sụp đổ như kết quả của việc Thủ tướng Yatsenyuk buộc phải từ chức, một cuộc bầu cử Quốc hội sớm sẽ diễn ra ở Ukraine. Tuy nhiên, trong cuộc bầu cử này, phe ủng hộ châu Âu có thể sẽ bị sụt giảm lợi thế. 

Các chương trình cải cách ở Ukraine không đem lại những hiệu quả như mong đợi. Nền kinh tế vẫn không có sự thay đổi lớn, luật thuế mới đã được ban hành nhưng tình trạng trốn thuế vẫn gia tăng, các hoạt động kinh tế ngầm vẫn phát triển, môi trường pháp lý cho hoạt động kinh doanh hầu như không được cải thiện.

IMF từng lạc quan về nền triển vọng tăng trưởng kinh tế của Ukraine vào năm tới, nhưng tháng trước đã sửa đổi báo cáo của mình và dự báo kinh tế Ukraine năm nay có thể sụt giảm 11%. 

Các cải cách tư pháp cũng không thay đổi được hệ thống đầy tham nhũng ở Ukraine. Trong tháng 9, Christof Heyns - báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về phi pháp cho biết sau chuyến thăm Ukraine rằng các cơ quan thực thi pháp luật vẫn hành xử "không trách nhiệm".

Ông đã phàn nàn về sự thất bại của chính quyền Ukraine trong việc điều tra cái chết của hơn 100 người trên đường phố Kiev trong cuộc biểu tình lật đồ chính phủ ở Kiev và ủng hộ Nga ở Odessa hồi năm ngoái. 

Heyns nói rằng lực lượng an ninh Ukraine "có vẻ đứng trên pháp luật". Các vụ bắt giữ các nhân vật quyền lực có liên quan tới các cuộc đấu đã giữa các đầu sỏ chính trị với sự tham gia của cả Tổng thống Petro Poroshenko và Thủ tướng Yatsenyuk cũng như các vụ tham nhũng trong hải quan và các công ty năng lượng.

Hai năm sau khi chính quyền tham nhũng của cựu Tổng thống Viktor Yanukovych sụp đổ, tham nhũng vẫn hoành hành ở đất nước này. Ông Poroshenko vẫn tiếp tục làm tăng tài sản của mình, lãng quên lời hứa từ bỏ hoạt động kinh doanh sau khi trở thành Tổng thống. 

Người Mỹ và EU đóng vai trò rất quan trọng trong tiến trình chính trị của Ukraine. Đại sứ quán Mỹ ở Kiev là một trung tâm quyền lực. Đại sứ Mỹ Geoffrey Pyatt và chính quyền Mỹ đang có nhiều ảnh hưởng chưa từng thấy trong lịch sử của Ukraine độc ​​lập, Leschenko viết.

Đã nhiều tháng trôi qua kể từ sau "cuộc cách mạng nhân phẩm", những cam kết và biện minh của EU và Mỹ đưa ra vẫn chưa được thực hiện. Phần lớn những lỗ thay đổi Ukraine của Mỹ và EU thất bại. Việc kiểm soát các đầu sỏ chính trị, khắc phục tình trạng tham nhũng, cải cách kinh tế Ukraine vẫn không hiệu quả.

Xã hội Ukraine đang bị kìm hãm bởi các nhóm lợi ích mạnh mẽ. Bershidsky bày tỏ hoài nghi về việc Ukraine có thể văn minh hơn sau các cuộc bầu cử.

Cuộc bầu cử địa phương đã chứng minh rằng các vấn đề hậu Xô Viết như gian lận, hối lộ, đe dọa chưa được khắc phục và không có dấu hiệu sớm kết thúc./.

Nguyễn Hường