Tuyên bố trên được các nhà điều tra của Liên Hợp Quốc cho công bố hôm 1/11 sau khi họ tìm thấy một nhà máy làm giàu uranium tại Hasakah, đông bắc Syria có mẫu thiết kế tương tự mẫu thiết kế cơ sở làm giầu uranium mà ông Khan thiết kế cho Libya trong những năm 1990 mà đã không được xây dựng.
Ngoài ra, các quan chức IAEA còn tìm thấy bằng chứng cho thấy các quan chức Syria đã đề nghị ông Khan hợp tác.
Theo AP, kết luận trên đã củng cố nghi ngờ bấy lâu nay của các IAEA về mối liên hệ giữa các nhà khoa học Iran với nhà khoa học Abdul Qadeer Khan, người được mệnh danh là cha đẻ bom hạt nhân của Pakistan và được cho là người đã cung cấp nhiều bản thiết kế và công nghệ hạt nhân cho Iran, Bắc Triều Tiên và Libya trên thị trường chợ đen.
Trong khi đó, Bashar al-Assad, Tổng thống Syria, đã bác bỏ mọi mối liên hệ với nhà khoa học của Pakistan. Tổng thống Syria nhấn mạnh rằng, lần duy nhất ông có liên hệ với nhà khoa học này là vào năm 2001 khi ông Khan gửi thư đề nghị giúp Syria chế tạo một quả bom nguyên tử, nhưng ông Assad đã từ chối.
Syria đã từ bỏ chương trình hạt nhân của mình vào năm 2007 khi máy bay của Israel ném bom trúng một lò phản ứng hạt nhân đang sắp được hoàn tất tại sa mạc hoang vắng thuộc hẻm núi phía đông của sông Euphrates. Theo tình báo Mỹ, lò phản ứng hạt nhân này bị tình nghi được xây dựng nhờ sự hỗ trợ của các nhà khoa học Triều Tiên bởi họ cho rằng nó có thiết kế như một bản sao của cơ sở plutonium tại Yongbyon.
Tuy nhiên, các chuyên gia quốc tế tin rằng Syria vẫn tiếp tục theo đuổi chương trình hạt nhân của mình và cho rằng cha đẻ hạt nhân Pakistan từ lâu đã có mối liên hệ chặt chẽ không chỉ với Syria mà cả Algeria và Ả Rập Saudi.
Ngoài ra, còn có các suy đoán cho rằng, Syria có thể còn có 2 lò phản ứng khác vẫn chưa bị phát hiện, và song song với quá trình xây dựng nhà máy sản xuất plutonium, Syria cũng đang xây dựng các nhà máy làm giàu uranium.
Việc phát hiện ra lò phản ứng thứ 2 của Syria tại Hasakah sẽ khiến giới chức phương Tây cảm thấy nhiều lo ngại và hoài nghi về chương trình hạt nhân của Syria trong bối cảnh Syria từ chối cho phép các tranh tra IAEA tới khu vực bị tình nghi thanh sát.
 |
| Tổng thống Syria Bashar al-Assad và một hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy cơ sở hạt nhân ở Hasakah |
Theo AP, kết luận trên đã củng cố nghi ngờ bấy lâu nay của các IAEA về mối liên hệ giữa các nhà khoa học Iran với nhà khoa học Abdul Qadeer Khan, người được mệnh danh là cha đẻ bom hạt nhân của Pakistan và được cho là người đã cung cấp nhiều bản thiết kế và công nghệ hạt nhân cho Iran, Bắc Triều Tiên và Libya trên thị trường chợ đen.
Trong khi đó, Bashar al-Assad, Tổng thống Syria, đã bác bỏ mọi mối liên hệ với nhà khoa học của Pakistan. Tổng thống Syria nhấn mạnh rằng, lần duy nhất ông có liên hệ với nhà khoa học này là vào năm 2001 khi ông Khan gửi thư đề nghị giúp Syria chế tạo một quả bom nguyên tử, nhưng ông Assad đã từ chối.
Syria đã từ bỏ chương trình hạt nhân của mình vào năm 2007 khi máy bay của Israel ném bom trúng một lò phản ứng hạt nhân đang sắp được hoàn tất tại sa mạc hoang vắng thuộc hẻm núi phía đông của sông Euphrates. Theo tình báo Mỹ, lò phản ứng hạt nhân này bị tình nghi được xây dựng nhờ sự hỗ trợ của các nhà khoa học Triều Tiên bởi họ cho rằng nó có thiết kế như một bản sao của cơ sở plutonium tại Yongbyon.
Tuy nhiên, các chuyên gia quốc tế tin rằng Syria vẫn tiếp tục theo đuổi chương trình hạt nhân của mình và cho rằng cha đẻ hạt nhân Pakistan từ lâu đã có mối liên hệ chặt chẽ không chỉ với Syria mà cả Algeria và Ả Rập Saudi.
Ngoài ra, còn có các suy đoán cho rằng, Syria có thể còn có 2 lò phản ứng khác vẫn chưa bị phát hiện, và song song với quá trình xây dựng nhà máy sản xuất plutonium, Syria cũng đang xây dựng các nhà máy làm giàu uranium.
Việc phát hiện ra lò phản ứng thứ 2 của Syria tại Hasakah sẽ khiến giới chức phương Tây cảm thấy nhiều lo ngại và hoài nghi về chương trình hạt nhân của Syria trong bối cảnh Syria từ chối cho phép các tranh tra IAEA tới khu vực bị tình nghi thanh sát.
Nguyễn Hường (Theo Telegraph)
