Máy bay do thám Mỹ thường xuyên tuần tra ở Biển Đông, Trường Sa

Máy bay do thám P3C Orion do Mỹ phát triển

Hãng Kyodo News ngày 29/7 dẫn nguồn tin tài liệu mật của chính phủ (Philippines) xác nhận rằng máy bay trinh sát hải quân Mỹ đã tiến hành tuần tra thường xuyên trên Biển Đông để theo dõi các hoạt động tranh chấp. Theo tài liệu này, Mỹ đã phái máy bay P3C Orion tuần tra trên Biển Đông, đặc biệt là khu vực quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam, hiện là tâm điểm tranh chấp giữa 5 nước 6 bên). Năm ngoái Tổng thống Philippines Aquino cho biết Manila đang tìm cách triển khai máy bay do thám P3C Orion do Mỹ phát triển trên vùng biển tranh chấp do Philippines thiếu khả năng giám sát vùng biển tuyên bố chủ quyền cũng như các hoạt động hàng hải trên vùng biển này. "Chúng tôi chỉ có thể làm được tốt nhất với những gì chúng tôi có", tài liệu cho biết. "Quân đội nhận thức rõ hạn chế của mình về vũ khí hải quân, không quân, trang bị và kinh phí để hỗ trợ những nỗ lực của chúng tôi (Philippines)" ở Biển Đông. Chuyên gia quân sự mô tả P3C Orion là một trong những chiếc máy bay "nhạy" nhất của hải quân Mỹ trong giám sát hàng hải, chống tàu ngầm và có thể đánh chặn thông tin liên lạc. Các chuyến bay do thám của nó tập trung vào khu vực Bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) hiện do phía Philippines kiểm soát, Trung Quốc đang xâm nhập bất hợp pháp và nhăm nhe thôn tính từ tháng 2 năm nay. Trung Quốc tuyên bố cái gọi là "chủ quyền" với hầu như toàn bộ Biển Đông muốn Philippines loại bỏ 1 xác tàu nó cố tình đánh chìm năm 1999 tại Bãi Cỏ Mây làm nơi đồn trú cho 1 tiểu đội thủy quân lục chiến đóng vai trò tiền đồn của Manila ở đây. Quân đội Philippines đang theo dõi chặt chẽ sự di chuyển của các tàu Trung Quốc tại Bãi Cỏ Mây vì nó rất gần với Đá Vành Khăn (trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam) bị Trung Quốc đánh chiếm trái phép năm 1995 và xây dựng một công sự nhà nổi quân sự kiên cố nhất, hoạt động mạnh nhất ở Biển Đông. Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Cuisia cho biết Manila và Washington đang thảo luận tách thức tăng cường thông tin liên lạc radar cho phép Mỹ "có thể nắm bắt tốt hơn những gì đang xảy ra trong khu vực". "Chúng ta cần phải nhận ra rằng chúng ta cần tăng cường khả năng của mình đặc biệt là an ninh hàng hải", Cuisia cho biết thêm.