So với dịp tết năm ngoái, hiện giá yến sào các loại đã tăng khoảng 20 – 30%. Vào những ngày cuối năm nay, nhu cầu săn lùng mua yến tốt làm quà biếu lại càng tăng cao. Điều đáng quan tâm là tình trạng yến giả ngày càng nhiều và càng tinh vi đến độ những người có kinh nghiệm nhiều năm dùng yến cũng khó phân biệt được.Một ký yến bằng 3 lượng vàng Người ta gọi tổ yến là “vàng trắng”, bởi chỉ trong ba năm gần đây, giá yến từ mức 20 – 30 triệu đồng/kg nay đã lên đến cả trăm triệu đồng/kg. Giá một ký yến huyết – loại thượng hạng có thể đến 250 triệu đồng. So với giá vàng hiện nay khoảng 43 triệu đồng/lượng, thì ăn một ký yến tương đương 3 – 5 lượng vàng.
 |
| Nhiều loại tổ yến bày bán trên thị trường (ảnh chỉ có tính chất minh họa). |
Trên thị trường có nhiều loại như yến huyết, yến hồng, yến trắng, tổ yến, yến vụn, yến đã chế biến… thuộc nhiều thương hiệu khác nhau, với các mức giá chênh nhau khá xa. Rẻ nhất là loại đã chế biến, từ 30.000 – 50.000 đồng/hũ. Yến khô đóng hộp, cùng loại, giá còn chênh nhau cả chục triệu đồng/kg, tuỳ từng vùng miền và tùy theo cách khai thác… TP.HCM có hàng trăm điểm bán yến: từ các sạp chợ, cửa hàng trên đường phố đến siêu thị, đại lý các công ty… Sản phẩm làm từ yến cũng đa dạng với hơn 20 loại nước đóng lon, đóng chai, đóng hũ thuỷ tinh, đóng hộp nhựa… Yến Việt Nam có loại yến nuôi (yến nhà), yến đảo, và yến nhập có hàng từ Malaysia, Thái Lan, Indonesia… So với yến sào Việt Nam, yến sào nhập khẩu chất lượng kém hơn, giá chỉ khoảng 1,5 – 2 triệu đồng/100g nhưng nguồn hàng dồi dào nên được nhiều doanh nghiệp, cửa hàng nhập về bán. Bà Diệu Huyền, chủ vựa thuỷ sản khô hiệu Tư Thuỷ có sạp tại chợ Bình Tây và hệ thống cửa hàng tại quận 5 và quận 1 cho biết: “Giá một ký yến sào Việt Nam hàng trăm triệu đồng, nhưng nhu cầu mua yến vẫn tăng lên, nên tất yếu xuất hiện hàng giả”.
Khó phát hiện tổ yến giả Bằng kinh nghiệm hơn 40 năm trong nghề buôn bán thuỷ sản khô của gia đình, bà Diệu Huyền cho biết, với yến sào đã sấy khô thì chỉ có người trong nghề mới phân biệt đâu là hàng tốt, đâu là hàng kém chất lượng. Chẳng hạn yến thật có mùi thơm, sợi dai, khi chưng nở to, còn yến dỏm thường có mùi hăng, vị nồng và khi chưng không nở, sợi yến tan thành nước, điều này chỉ được phát hiện khi đã chưng nên người mua hàng cũng khó mà kiện. Có những nơi dùng bột rau câu, tinh bột biến tính, hương liệu… pha trộn với một ít yến thật để làm thành các tổ yến giả trông rất tự nhiên, khi nhìn bên ngoài hoặc dùng các cách thử thông dụng như ngửi mùi, ngâm nước… cũng không ra. Chẳng hạn yến huyết có giá cao nên bị làm giả nhiều. Những ai có điều kiện sử dụng yến huyết thật và tinh ý lắm mới có thể phân biệt nếu để hai tổ yến kế bên nhau. Yến huyết thật có màu đỏ hoặc cam, bề mặt gồ ghề, có mùi đặc trưng và tanh nhẹ của nước biển; yến huyết giả thì đỏ thẫm, tanh nồng… Trước đây, yến huyết giả khi ngâm nước sẽ ra màu hoặc thử với lá trà xanh, tổ yến chuyển sang màu đen thì với công nghệ hiện đại, các cách thử cũ không phát hiện được.
Khó phát hiện tổ yến giả Bằng kinh nghiệm hơn 40 năm trong nghề buôn bán thuỷ sản khô của gia đình, bà Diệu Huyền cho biết, với yến sào đã sấy khô thì chỉ có người trong nghề mới phân biệt đâu là hàng tốt, đâu là hàng kém chất lượng. Chẳng hạn yến thật có mùi thơm, sợi dai, khi chưng nở to, còn yến dỏm thường có mùi hăng, vị nồng và khi chưng không nở, sợi yến tan thành nước, điều này chỉ được phát hiện khi đã chưng nên người mua hàng cũng khó mà kiện. Có những nơi dùng bột rau câu, tinh bột biến tính, hương liệu… pha trộn với một ít yến thật để làm thành các tổ yến giả trông rất tự nhiên, khi nhìn bên ngoài hoặc dùng các cách thử thông dụng như ngửi mùi, ngâm nước… cũng không ra. Chẳng hạn yến huyết có giá cao nên bị làm giả nhiều. Những ai có điều kiện sử dụng yến huyết thật và tinh ý lắm mới có thể phân biệt nếu để hai tổ yến kế bên nhau. Yến huyết thật có màu đỏ hoặc cam, bề mặt gồ ghề, có mùi đặc trưng và tanh nhẹ của nước biển; yến huyết giả thì đỏ thẫm, tanh nồng… Trước đây, yến huyết giả khi ngâm nước sẽ ra màu hoặc thử với lá trà xanh, tổ yến chuyển sang màu đen thì với công nghệ hiện đại, các cách thử cũ không phát hiện được.
Ăn đúng cách mới bổ
Do giá đắt như vàng, chênh lệch giá giữa các chủng loại yến cũng khá lớn, nên tình trạng bán không đúng giá thật, hoặc khai thác, sơ chế, bảo quản không đúng quy trình cũng đem lại thiệt thòi rất lớn cho người mua. Người tiêu dùng nên chọn mua yến sào của những công ty có thương hiệu, hoặc nơi bán uy tín lâu năm, hàng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng…
Theo tài liệu giới thiệu sản phẩm của các nhà kinh doanh yến, thì tổ yến giúp người cao tuổi cải thiện thể chất, trí não, các vấn đề về gan, đường ruột, điều chỉnh lượng đường trong máu, tăng khả năng hấp thụ canxi, chống lão hoá cột sống, chống viêm khớp… Tổ yến cũng là thức ăn rất bổ dưỡng, dùng khi cơ thể suy nhược, mệt mỏi, biếng ăn, khí huyết yếu kém, mất ngủ.
Thành phần dinh dưỡng chủ yếu của yến sào là chất đạm với đa dạng các axít amin, một số vitamin và chất khoáng có tác dụng gia tăng chuyển hoá các chất sinh năng lượng, các enzyme hỗ trợ tiêu hóa hấp thu (thực chất cũng là chất đạm), một ít chất bột đường…
Theo BSCK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp, giám đốc trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: “Ăn yến sào cũng như uống sữa, ăn trứng, ăn thịt… có tác dụng cung cấp thêm dưỡng chất, cho cơ thể khoẻ mạnh hơn trong điều kiện đã ăn uống đủ chất. Còn nếu chỉ ăn yến, mà không ăn bất cứ món gì khác, cơ thể sẽ bị thiếu những chất mà trong yến không có hoặc có rất ít như chất béo, chất xơ, chất bột đường… Ngay cả người bệnh, cũng chỉ nên uống thêm tổ yến khi đã ăn uống cân đối”.
Theo SGTT
