(GDVN)-Liên quan đến việc CQĐT công an huyện Đông Anh ra quyết định tạm giữ hình sự, và khởi tố bị can đối với Lê Thị Lâm (khi Lâm đang mang bầu 37 tuần tuổi), dẫn đến việc chị Lâm đẻ rơi ngay trong nhà tạm giữ của công an huyện Đông Anh, Luật sư Nguyễn Văn Tú – Giám đốc Công ty luật Fanci - Hà Nội nhận định: "Việc bắt và tạm giữ hai bà bầu gần đến ngày sinh nở và để đẻ rơi ngay trong nhà tạm giữ là một việc làm trái pháp luật. Việc bắt giữ người của cơ quan công an thể hiện sự cẩu thả và lúng túng”.
{iarelatednews articleid='6314,6259,6056,5855'}
Khởi tố chưa đúng tội danh
PV: Luật sư có đánh giá gì về Quyết định của Công an huyện Đông Anh khởi tố vụ án hình sự số 73, khởi tố về tội “cướp tài sản” do thượng tá Bùi Quang Đồng, thủ trưởng CQCSĐT ký.
Luật sư Nguyễn Văn Tú: Theo kết luận của CQĐT công an huyện Đông Anh: “Gia đình Lâm đến nhà Quang bắt phải đưa tiền…”. Dựa trên bản cam kết của gia đình chị Huyền và anh Quang cũng như trong đơn chị Huyền viết ngày 6/2. Chị Huyền và Quang đã giao tài sản cho Lâm. Với việc họ cho rằng anh Quang phải có trách nhiệm với đứa bé trong bụng Lâm (Quang đang tạm được coi là bố của đứa trẻ). Vậy đây không phải là hành vi cướp tài sản.
Giả thiết là những thông tin mà bên phía CQĐT đưa ra là đúng thì nếu có thì tội danh cũng chỉ là Cưỡng đoạt tài sản. Ở trong hình sự, tội danh cướp tài sản được đánh giá là tội danh nặng hơn tội cưỡng đoạt tài sản, kể cả về tính chất lẫn hình phạt dành cho tội danh này là nặng hơn.
|
| Luật sư Nguyễn Văn Tú – Giám đốc Công ty luật Fanci - Hà Nội |
PV: Như vậy, động cơ của nhóm người đưa Lê Thị Lâm kéo đến nhà Quang là nhằm mục đích khác chứ không phải để cướp của?
LS Nguyễn Văn Tú: Đúng vậy, cần phải xem xét lại động cơ của nhóm người này khi đến nhà Quang. Trong khi nghe Lâm kể lại chuyện, vì thương Lâm và trong một lúc bức xúc, nóng nảy, một nhóm người dẫn Lâm đến nhà Quang cho rằng Quang đã có quan hệ với Lâm. Đến lúc sắp đẻ rồi, đòi Quang phải có trách nhiệm đối với cái thai.
Lúc này người ta đến đòi hỏi Quang cái trách nhiệm có nghĩa vụ với Lâm và đứa con trong bụng chứ không phải mục đích đến để cướp của. Cách đòi này thì có sai, nhưng cái lý của họ thì đúng. Do vậy hành động của những người ở đây không thể khởi tố tội danh cướp tài sản được.
Trong cấu thành tội cướp, tội chiếm đoạt tài sản, trộm cắp…thì mục đích nói chung của người ta là phải nhằm vào tài sản chứ người ta không nhằm vào trách nhiệm của người khác, trong khi ở đây là trách nhiệm của Quang.
PV: Vậy nhóm người này đã vi phạm vào tội cưỡng đoạt tài sản?
LS Nguyễn Văn Tú: Xét đến tận cùng sự việc, nếu người ta có chấp nhận chiếc xe máy của anh Quang thì chỉ với mục đích là đòi hỏi Quang phải có trách nhiệm, hỗ trợ chi phí cho việc sinh con, cho đứa con sắp ra đời. Viếc lấy tài sản phải là để vụ lợi, phục vụ cho bản thân mình, nhưng ở đây không nhằm vụ lợi cho cá nhân ai mà là cho đứa con sắp ra đời trong bụng Lâm mà Lâm cho rằng thủ phạm là anh Quang.
Như vậy, xét về mặt chủ quan của tội phạm là không đảm bảo. Về mặt điều kiện khách quan, thì có thể thấy, theo như lời kể của Quang, lúc đó ngoài nhóm người là người thân, gia đình của Lâm thì còn có rất nhiều người ở khu phố, thậm chí có cả dân phòng và tổ dân phố cũng có mặt ở đó.
Không gian xung quanh đó có rất nhiều con người, thậm chí có cả cơ quan chức năng. Vì vậy lúc đó nhóm người nhà của Lâm và Lâm đến đó với ý nghĩ của họ là hành động chính nghĩa nên có sự chứng kiến của nhiều người dân địa phương. Mà cướp của lại là tội phạm phi nghĩa. Những người này cho rằng họ đang dựa trên một sự chính nghĩa để đòi hỏi trách nhiệm của Quang.
Vì vậy khởi tố về tội cướp thì đương nhiên là sai, còn nếu khởi tố một tội nào đó về vấn đề cưỡng đoạt tài sản thì cũng chưa hẳn đúng. Nó vẫn chưa “tròn”, vẫn rất “gợn”. Và người nào đó được quyền ký quyết định khởi tố vụ án này cũng phải băn khoăn rất nhiều, có lẽ phải đi điều tra kỹ hơn mới ra quyết định có khởi tố hay không!
Việc bắt giữ người của Công an là cẩu thả và lúng túng
PV: Việc áp dụng biện pháp ngăn chặn của cơ quan tiến hành tố tụng cụ thể là Công an huyện Đông Anh và Công an Thị trấn Đông Anh đã đúng với trình tự luật pháp quy định?.
LS Nguyễn Văn Tú: Ở đây có hai biện pháp tố tụng. Đầu tiên là bắt, bắt thì do Công an thị trấn làm. Sau đó là giữ, thì do Công an huyện tiến hành. Bắt người trong hình sự chỉ xảy ra trong những trường hợp bắt sau đây: một là bắt khẩn cấp, hai là bắt phạm tội quả tang. Khi Lâm bị bắt ở tại nhà Quang thì đều không rơi vào hai trường hợp này.
Theo thông tin phía cơ quan công an cung cấp, ngày 11/2, cơ quan CSĐT Công an huyện Đông Anh ra quyết định khởi tố vụ án cướp tài sản liên quan Lâm và người nhà. Tuy nhiên, đến tận ngày 14/2 cơ quan điều tra cũng chưa có một quyết định khởi tối nào đối với cô Lâm.
Cần phải nhắc lại, vì trước đó CQĐT chỉ khởi tố vụ án và tạm giữ hình sự mấy đối tượng là người nhà Lâm nên đến ngày 14/2 thì cô Lâm chưa có bị vướng vào một vấn đề pháp lý gì hết.
Khi cô ấy không bị vướng vào tội gì thì cô ấy không phải bỏ trốn, vậy không thể bắt cô ấy được. Vì trước đó anh Quang mời Lâm đến nhà để giải quyết dứt điểm chuyện tình cảm, cái thai….thế thì Lâm đến nhà theo lời mời của người tình cũ.
Việc bắt người của Công an thị trấn Đông Anh sau đó áp giải Lâm lên Công an huyện, theo tôi, động tác này hoàn toàn sai, không có căn cứ để bắt.
PV: Còn việc ngày 14/2, CQĐT công an huyện Đông Anh ra lệnh tạm giữ hình sự đối với Lâm?
LS Nguyễn Văn Tú: Theo điều luật quy định về tạm giữ hình sự thì những người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp hoặc bắt trong trường hợp phạm tội quả tang thì có thể bị tạm giữ. Công an huyện Đông Anh là cấp trên của Công an thị trấn, lại không xem xét xem cấp dưới mình bắt người có đúng hay không lại làm tiếp một động tác thứ hai là tạm giữ.
Như vậy, cái gốc của vấn đề tạm giữ ở đây là việc cô Lâm phải bị bắt đúng tội danh đã. Nhưng cái gốc của việc bắt đã sai rồi thì việc tạm giữ cũng sẽ bị sai nốt. Vậy cả hai biện pháp tố tụng bắt và tạm giữ của Công an thị trấn và Công an huyện Đông Anh đều sai khi không dựa trên một căn cứ pháp lý nào. Vì tạm giữ vì việc bắt của Công an thị trấn thì đương nhiên là sai.
PV: Nhưng nếu như CQĐT có nguồn tin khác về việc phạm tội của Lâm?
LS Nguyễn Văn Tú: Ngay kể cả trường hợp Công an huyện Đông Anh có những nguồn tin khác mà không xuất phát từ phía thị trấn đưa lên, để có những chứng cứ khác chứng tỏ rằng cô Lâm có hành vi thực hiện việc phạm tội thì Công an huyện có thể ra Quyết định khởi tố bị can đối với Lâm nhưng không được thi hành biện pháp tạm giữ hình sự đối với Lâm vì lúc này Lâm đang có bầu và gần đến ngày sinh nở.
Đối với việc tạm giữ 2 người phụ nữa mang bầu: Nguyễn Thị Hà (đang mang bầu 26 tuần tuổi) và Lê Thị Lâm (đang mang bầu 37 tuần tuổi - đang trong thời kỳ sinh) thì các cơ quan tố tụng đã làm một việc không đúng. Tại Điều 25 Bộ luật hình sự năm 1999(BLHS) quy định về miễn trách nhiệm hình sự đã chỉ rõ. Đối với người phụ nữ đang mang thai, thậm chí mang thai được một tháng, hay đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi thì sẽ được miễn trừ trách nhiệm hình sự bởi vì họ đang mang trong mình một mầm mống, một công dân mới. Chỉ trừ những trường hợp cực kỳ đặc biệt.
Như vậy việc cơ quan tiến hành tố tụng huyện Đông Anh tạm giữ hình sự đối với hai phụ nữ đang mang thai và để một người đẻ rơi ngay trong nhà tạm giữ là trái với pháp luật.
Đối với Cơ quan Công an huyện Đông Anh họ có một sự cẩu thả và lúng túng. Cẩu thả trong vấn đề thực thi công vụ. Về mặt thi hành tố tụng họ quá cẩu thả, dẫn đến việc làm sai. Nhưng khi sai rồi thì họ lại lúng túng trong cách sửa, và càng lúng túng trong khi sửa thì lại càng sai.
Điều này thể hiện trong việc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn đối với Lâm. Việc làm này tưởng là để sửa sai, nhưng có vẻ như ở đây cơ quan điều tra đang tự cứu mình bằng cách thoái thác trách nhiệm.
Xin cảm ơn luật sư!
Sau khi báo điện tử Giáo dục Việt Nam đăng tải loạt bài "đẻ rơi trong nhà tạm giữ của công an huyện Đông Anh", nhiều luật sư đã lên tiếng và cho rằng: Cần phải khởi tố thêm vụ án về hành vi "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" của công an huyện Đông Anh. Mời bạn đọc theo dõi trong bài tiếp theo.
(Còn nữa)....
Tư Khương
