"Dự thảo Nghị định 'cho nổ súng' vi hiến và không cần thiết"

Luật sư Lê Đức Tiết (Ảnh: báo Quảng Ninh)

Trao đổi với Giáo dục Việt Nam về dự thảo Nghị định quy định các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ của Bộ Công an, LS. Lê Đức Tiết - Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Dân chủ - Pháp luật (Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam) nói: “Trong tờ trình, Bộ Công an có nói từ trước đến nay có nhiều vụ nổ súng vào những người thi hành công vụ.

Nhưng trong thực tế, chúng ta cũng phải thấy cả hai mặt: có những vụ công an nổ súng không đúng. Tiên Lãng là một vụ điển hình. Như vậy, trong bản tường trình, ngoài việc nói đến những hành động chống người thi hành công vụ còn phải nói đến những người thi hành công vụ lạm dụng quyền hạn của mình”.

Về lý do mà Bộ Công an dùng để đưa ra dự thảo Nghị định này là chưa có quy định của pháp luật một cách đầy đủ, đồng bộ về các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ, ông Lê Đức Tiết cho rằng điều đó không chính xác vì pháp luật của chúng ta có quy định rất rõ và tương đối cụ thể. Trong điều 22 Pháp lệnh 16/2011/UBTVQH12 quy định về các trường hợp được nổ súng cũng đã rất rõ. 

Vị Luật sư này lấy thêm ví dụ: “Điều 15 Bộ Luật hình sự 1999 có nói đến vấn đề phòng vệ chính đáng. Mà phòng vệ chính đáng là từ hai phía: từ người bị tấn công và người thi hành công vụ. Trong điều 15 đó quy định vượt quá phòng vệ chính đáng là “hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Và người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự”.

Theo ông Tiết, việc nổ súng vào người dân là “vạn bất đắc dĩ” chứ còn dùng 1 cách tràn lan như trong dự thảo Nghị định trình bày: “có dấu hiệu của một tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng” là không ổn. 

“Dấu hiệu cụ thể như thế nào? Thế nào là nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng? Trong điều kiện bình thường xác định những dấu hiệu như vậy cũng đã khó rồi mà bây giờ giao cho bên cầm súng (người thi hành công vụ) có quyền nổ súng là việc làm quá phiêu lưu. Với những trường hợp được nổ súng vào người khác thì phải được quy định một cách rất cụ thể, khi nói ra thì ai cũng phải hiểu đúng. Nói như trong điều 1, điều 2, điều 18 của dự thảo Nghị định này rất có thể sẽ dẫn đến một sự làm dụng quyền hạn từ đó khiến cho xã hội bạo động”, ông Tiết đánh giá.

Khi được hỏi về nội dung dự thảo Nghị định trình bày về trách nhiệm của Quân đội: “các lực lượng thuộc Quân đội nhân dân nơi gần nhất và các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có trách nhiệm phối hợp ngay với người thi hành công vụ để kịp thời ngăn chặn, xử lý người có hành vi chống người thi hành công vụ…”, ông Tiết cho rằng đó là một quy định trái Hiến pháp.

“Trong Hiến pháp nói Quân đội chỉ được sử dụng để bảo vệ dân. Hẳn mọi người chưa quên vụ Tiên Lãng. Từ vụ việc đau lòng này chúng ta phải rút kinh nghiệm trong việc đưa quân đội vào lực lượng cưỡng chế (lực lượng thi hành công vụ)”, LS. Lê Đức Tiết nói.

Ông Tiết cho rằng nếu Nghị định này được đưa vào sử dụng thì đó là một sự vi hiến, vi phạm pháp luật và sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng do việc lạm dụng quyền hạn của những người thi hành công vụ, từ đó, xã hội sẽ bị rối loạn. 

LS. Lê Đức Tiết khẳng định: “Chúng ta tuy có thiếu luật thật nhưng trong vấn đề này phải có quy định rất rõ ràng. Vì vậy không cần có Nghị định này”.

Hồng Chính Quang