Vụ việc thu hồi, cưỡng chế đất đối với nông dân Đoàn Văn Vươn tại xã Quang Vinh, huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) đang thu hút sự chú ý của dư luận cả nước, đặc biệt là khi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu Chủ tịch UBND TP Hải Phòng kiểm tra làm rõ đúng, sai, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức trong việc giao đất, sử dụng đất, thu hồi đất, tổ chức cưỡng chế đối với hộ gia đình ông Đoàn Văn Vươn.

Ngày 7/2, một lần nữa, vụ việc này lại trở thành tâm điểm của dư luận khi ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng đã thông báo quyết định đình chỉ công tác với Chủ tịch Lê Văn Hiền và Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng Nguyễn Văn Khanh để kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, cùng với đó chỉ ra những sai sót của lãnh đạo huyện Tiên Lãng.

GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên Môi trường trả lời xung quanh vấn đề này.

PV: - Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng vừa ra quyết định đình chỉ công tác đối với Chủ tịch huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền và Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Khanh để kiểm điểm trách nhiệm cá nhân. Theo ông, đây là quyết định vì sự thật, công bằng hay chỉ là biện pháp nhằm trấn an dư luận?

GS. Đặng Hùng Võ: - Chúng ta nên tin đó là sự thật. Sau khi thảo luận thì tổ chức đã nhận ra những thiếu sót, những sai phạm trong khi thực hiện việc quản lý đất đai, xử lý đất đai ở Tiên Lãng. Và chúng ta tin rằng đó là sự thật. Nếu còn có vấn đề gì thì đó là câu chuyện sau này.
 

GS. Đặng Hùng Võ. Ảnh: GD

PV: - Vụ "cưỡng chế" đất đai nhà ông Đoàn Văn Vươn đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, nhưng lãnh đạo huyện Tiên Lãng chỉ bị cách chức, kiểm điểm, ông nghĩ sao?

GS. Đặng Hùng Võ: - Tôi cho rằng đây là xử lý bước đầu. Và quyết định đình chỉ công tác để kiểm điểm là xử lý bước đầu. Còn khi kiểm điểm, khi xem xét tiếp vụ việc thì sẽ có nhiều việc khác, ở mức độ nghiêm trọng có liên quan đến các cá nhân này.

Sau khi tổ chức Đảng chủ trì kiểm điểm cá nhân đó và chính quyền cũng như vậy thì câu chuyện nó mới là bắt đầu. Thành ra chúng ta chưa thể nói đó là nặng hay nhẹ được.

PV: - Bí thư Thành ủy Hải Phòng có dẫn chứng ra lý do sai phạm của chính quyền Tiên Lãng rằng: "Không có phương án sử dụng đất đai sau khi thu hồi để công khai đối với người có đất bị thu hồi". Thưa ông, điều này có nghĩa sai phạm của lãnh đạo huyện Tiên Lãng chỉ là "chưa đưa ra phương án sử dụng đấy sau khi thu hồi", còn việc thu hồi đất nhà ông Vươn vẫn đúng luật?

GS. Đặng Hùng Võ: - Hôm qua tôi có nghe trên truyền hình, tôi cũng không đồng ý với nhận định đó.

Bởi vì ở đây phải nói việc thu hồi là không đúng luật chứ không phải là chưa có phương án sử dụng đất đai sau khi thu hồi.

Theo tôi, đây mới chỉ là ý kiến riêng của đồng chí Bí thư đã phát biểu trên truyền hình. Tất nhiên, đồng chí có nói một ý rằng mọi việc tiếp theo về mặt pháp luật còn chờ ý kiến của Bộ Tài nguyên Môi trường.

Tôi cho rằng, đây mới chỉ là nhận định ban đầu và còn rất nhiều ý kiến của các Bộ có liên quan chứ không phải chỉ ý kiến của Bộ Tài nguyên Môi trường cũng như các tổ chức như Mặt trận Tổ Quốc. Cá nhân tôi cho rằng, Hội Nông dân cũng cần phải có ý kiến.

Và cuối cùng là quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Đấy là yếu tố quan trọng nhất

PV: - Ông nhận xét gì về "lý do" cách chức, "làm rõ trách nhiệm cá nhân" như vậy?

GS. Đặng Hùng Võ: - Tôi vẫn cho rằng, bước đầu chúng ta phải làm như thế là hoàn toàn đúng. Bởi vì bước đầu để xem xét một việc cụ thể thì phải có chuyện kiểm điểm cá nhân, cá nhân nhận thức về những chuyện đã xảy ra.

Sau đó còn ý kiến của nhiều phía nữa thì mới có thể dẫn đến kết luận về sai phạm thấu đáo được.

PV: - Sự việc xảy ra được hơn 1 tháng nhưng cho đến nay lãnh đạo Hải Phòng nói rằng chưa có kết luận ai là người phá dỡ nhà ông Vươn? Dư luận nghi ngờ phải chăng lãnh đạo Hải Phòng vẫn còn bao che cho cấp dưới. Ông nghĩ sao về việc này?

GS. Đặng Hùng Võ: - Không thể kết luận ngay như thế được, bởi trước một vụ gọi là "phá nhà" mang tính chất phá hoại tài sản, tức là mang yếu tố hình sự mà để kết luận yếu tố hình sự thì chúng ta phải có thời gian, phải điều tra từ nhiều phía. Và tôi tin rằng, Hải Phòng cũng đang cho làm việc đó để có thể kết luận việc này.

Trước đây, Hải Phòng nói rằng là do dân phá. Thế nhưng báo chí chứng minh rằng không phải dân phá. Sau đó, về phía huyện Tiên Lãng cũng xác nhận không phải dân phá. Vậy thì, ở đây là ai phá? 

Tất cả điều đó cho chúng ta thấy câu chuyện cũng phức tạp. Điều quan trọng nhất là vấn đề ai ra lệnh phá, tức là có người ra lệnh phá hay không? Nếu có thì là ai? Hay là tự họ tham gia vào việc phá? Họ phá chỉ vì muốn vơ vét của hay phá vì mục đích gì? Tất cả đều đang để ngỏ. Chúng ta phải có công tác điều tra xem xét cụ thể.

Sáng nay, báo chí cũng thông tin một số người dân tố cáo lãnh đạo Tiên Lãng và xã Vinh Quang đến thuê họ lái máy xúc phá nhà ông Vươn.

Chưa biết cụ thể thực hư vụ việc thế nào nhưng tôi cho rằng người phá cụ thể là có, nhân dân biết, vậy thì phải bắt đầu từ những người đó. Và đó là thủ tục của công tác điều tra.

PV: - Qua vụ việc này GS có kiến nghị, đề xuất gì với Chính phủ và các cấp tổ chức thanh tra việc sử dụng đất đai tại các địa phương, đặc biệt là đất nông nghiệp?

GS Đặng Hùng Võ: - Những đề xuất đó, tôi cũng đã nói rất nhiều trong phần sửa Luật đất đai. Lần này tôi cho rằng câu chuyện đó là câu chuyện khác.

Ví dụ chúng ta có đổi mới về thời hạn sử dụng đất nông nghiệp, hoặc kéo dài ra hoặc bỏ thời hạn... Những thứ ấy hiện nay đang nằm trong vòng thảo luận của cơ quan xây dựng pháp luật.  Đó cũng là một trong những tiêu điểm sẽ được xem xét ở Hội Nghị TƯ lần tới và cũng được xem xét ở Quốc hội thông qua Luật đất đai mới.

Tất cả những câu chuyện đó tôi cho rằng đây là hệ quả, một sự bức xúc về pháp luật. Nó cũng là một yếu tố dẫn đến câu chuyện ở Tiên Lãng. Nhưng ta hãy để riêng chuyện đó ra, còn hiện nay chúng ta thấy rằng những xử lý mới bắt đầu.

Vậy thì chúng ta hy vọng rằng các cơ quan sẽ xử lý một cách rất chính xác với mục tiêu pháp luật đất đai được thực thi nghiêm. Không có chuyện địa phương cấp xã, cấp huyện thực hiện trái pháp luật đất đai.

Mục đích của chúng ta là sao cho người nông dân, những người trực tiếp sản xuất, những người rất cần sử dụng đất ổn định có thể đầu tư dài hạn, làm tăng năng suất và sản lượng của nông nghiệp.

Đó là những việc mà không chỉ tôi mà ai cũng muốn như vậy. Một đất nước pháp quyền thì phải có việc thực thi pháp luật nghiêm đối với tất cả các ngành luật khác nhau trong đó có luật đất đai.

Sự việc này Thủ tướng cũng có chỉ đạo làm rõ, tôi rất tin tưởng vào sự sáng suốt của Thủ tướng, và rất tin tưởng Thủ tướng sẽ có những quyết định chính xác để tạo ra những bước đi mới về mặt quản lý cho nước ta.

PV: - Xin cảm ơn GS!

Khải Nguyên/PNTD