"Người tỉnh lẻ bôi bẩn Hà Nội": Thiếu nữ Hà Nội qua ký ức Băng Sơn (2)

09/07/2012 06:44

(tổng hợp)

(GDVN) - Thiếu nữ Hà Nội xưa và nay có gì khác nhau? Những hình ảnh ăn mặc phản cảm của nhiều thiếu nữ khi xuất hiện trên đường phố Hà Nội có phải là hình ảnh "làm bẩn" Hà Nội? Giáo dục Việt Nam trích đưa bài viết về thiếu nữ Hà Nội của cố nhà văn Băng Sơn, người mà nhà văn Thanh Hào từng quả quyết rằng, không ai yêu Hà Nội bằng, để thấy ... sự đổi thay của Hà Nội.

Trong tuyển tập Thú ăn chơi người Hà Nội, nhà văn Băng Sơn đã từng buồn: "Thời đại thay đổi. Xe máy là chính. Chấp nhận. Nhìn cô gái đi xe máy, ngồi ngả ngốn, nói cười oang oang, ôm eo lơi lả, phóng như điên nhiều người thấy buồn cho con gái Hà Nội"...

....Từ cái ngả ngốn này đến cái ngả ngốn khác, khoảng cách chỉ là hạt thóc.

...Người ta cũng có thể nhìn một cô gái như thế mà biết cô sinh ra trong một gia đình như thế nào và được giáo dục ra sao, nhất là bà mẹ cô có nề nếp hay buông tuồng ra sao.

....Quần áo là cái lồ lộ ra trước mắt mọi người trước tiên. Các thứ váy cửa võng, quần chân què, phải mất đi là đúng. Cái thắt lưng mớ ba mớ bảy, một thời kín đáo, gió bay cái này còn cái khác che kín phía dưới bụng ... mất đi là đương nhiên.

Trong ảnh: Phụ nữ miền Bắc Việt Nam xưa. Đi đâu cũng có chiếc nón quai thao đội đầu che mưa nắng.

... Nay thời đại của giao lưu quốc tế, tối tối các thứ váy lạ mắt được phô ra trên màn ảnh nhỏ, nhất là các chương trình gọi là ca nhạc quốc tế, hát cái gì không hiểu, chỉ thấy nhảy như điên, tốc các thứ lên... cho nên không lạ, con gái Hà Nội cũng bắt đầu bắt chước... mặc đủ các thứ váy, lộ cả những chỗ cần che đậy...

... Những bà mẹ Hà Nội nền nếp đành chỉ lắc đầu vì không bảo được đứa con bị nhiễm bệnh thời đại, bắt chước, nhố nhăng.

...Bên cạnh đó vẫn còn nhiều cô gái con nhà, nghe lời cha mẹ, ăn mặc kín đáo, nhẹ nhàng, nền nếp dễ coi, không tốn kém và rất hay là chính các cô này mới là đối tượng chính của các chàng trai tìm vợ. Cô gái Hà Nội cũng không bao giờ ngồi xổm trên vỉa hè, dạng hai chân đến một trăm hai mươi độ, hắt nước ào ào, khiến khách đi đường không biết đâu mà tránh.

... Riêng khuôn mặt, phụ nữ Hà Nội xưa nay vẫn hấp dẫn lạ lùng cho mọi con mắt, mọi trái tim từ người thợ đến nhà thơ. Ngay từ bé thơ, người mẹ đã biết làm cho khuôn mặt thơ ngây của bé thành đáng yêu, lớn thành thiếu nữ rồi thanh nữ, khuôn mặt vẫn là sự tự hào của nhiều cô gái.

... Son phấn là cần, mái tóc là quan trọng. Nhưng son phấn không phải là chủ yếu, không thể lấn át cái cốt lõi của một khuôn mặt như có nhiệm vụ tôn lên chút ít chứ không phải cái làm hỏng khuôn mặt như một số cô gái hiện nay đã quá lợi dụng thành loè loẹt, biến khuôn mặt mình thành cái mặt nạ - và cũng là mặt lạ - thật dại dột. Đã trắng rồi lại còn trát một lớp phấn dày. Môi đã tươi còn tô đỏ choét, son loang cả vào răng. Lông mày thanh thoát đem nhổ đi tô bút chì như lông mày Trương Phi trên sân khấu. Mặt nhung kỳ ảo lại đem tô xanh tô đỏ như vẽ hề.

Trong ảnh: Một phụ nữ bán các sản phẩm của một xưởng chạm khắc gỗ - Ảnh. W. Robert Moore/National Geographic Society/Corbis chụp đầu thế kỷ 20.

... Các bà mẹ khôn ngoan biết dạy con, không thể nào để con mình dùng cái mặt thành ngáo ộp ấy ra đường. Không có cái đẹp nào bằng tự nhiên, thanh nhã, kín đáo.. có duyên hay không, hấp dẫn hay không chính là ở đó và một phần là sự uốn nắn của bà mẹ trong nếp sống gia đình hàng ngày. Nhìn một khuôn mặt quá nặng nề phấn son, tưởng như húp phải bát canh quá mặn, nhiều muối quá, không nuốt được, có muốn ăn cũng đành phải nhổ ra thôi.

Trong ảnh: Một phụ nữ trẻ Hải Phòng đầu thế kỷ 20.

... Phụ nữ Hà Nội biết cách trang điểm hơn ai hết. Chỉ phớt qua một chút phấn, phủ một lớp son mờ, kín đáo một giọt nước hoa nơi bàn tay, trong khăn mùi xoa hoặc dưới mang tai, có món tóc mềm phủ lên, để chỉ đủ thoảng nhẹ như một hương nhài thơm xa, đủ khiêu khích một cách mơ hồ, chứ không quá nồng quá hắc. Tiếc sao các bà phụ nữ này không còn nhiều và thương thay cho không biết bao nhiêu cô gái quá yêu son phấn làm hỏng bộ mặt của mình, bộ mặt đáng yêu của người con gái Hà Nội. Phụ nữ Hà Nội trang điểm chứ không làm đỏm, làm dáng. Thế đấy.

Trong ảnh: Một phụ nữ Hà Nội đang ngồi trang điểm. Ảnh chụp những năm 1914-1915.

... Không thể gọi là bảo thủ khi người mẹ dạy con từ một lời ăn tiếng nói. Cấm kỵ là nói trống không, lô bô, lốp bốp, lỗ mãng ngoài đường, cười hô hố, gọi nhau ơi ới. Vì vậy mà phụ nữ đích thực Hà Nội không thể nói bậy, chửi thề, không nói tục chứ đừng nghĩ đến con gái mà chửi như con trai, cũng đèo, cũng văng ra đủ thứ. Họ nói câu gì, hỏi gì bao giờ cũng có chữ ạ đằng sau.

Trong ảnh: Một phụ nữ Hà Nội đang ngồi trang điểm. Ảnh chụp những năm 1914-1915.

... Có bà rùng mình, có bà đứng như trời trồng khi thấy mấy cô gái khá xinh đẹp mà nói chuyện lại văng ra đủ thứ không ngượng mồm, như là cái ấy nó dính vào môi vào lưỡi rồi, không văng ra không chịu được.

Trong ảnh: Một phụ nữ đang vo gạo. Ảnh chụp đầu thế kỷ 20

... Có bà tự hỏi không biết mấy cái vòi nước hỏng khóa ấy, luôn tuôn ra thứ nước bẩn thỉu ấy, là con cái nhà ai, mẹ họ là người thế nào, có dạy dỗ họ không, họ có đi học ngày nào không... họ có còn là con gái Hà Nội không? Biết trả lời sao đây?

Trong ảnh: Những cô gái Hà Nội trong trang phục áo dài, có người còn đeo kính mát. Ảnh chụp đầu thế kỷ 20

... Có nhà văn nói: Không có phụ nữ thì không có nhà văn nhà thơ cũng không có cả anh hùng tướng lĩnh. Đúng quá. Nhưng để có người phụ nữ vẻ vang như thế, đáng kính trọng như thế lẽ nào mấy cô gái lỗ mãng kia có thể giáo dục con mình trở thành nhà thơ, anh hùng được? Đất lề, quê thói. Hà Nội cũng chỉ là một địa phương. Phụ nữ Hà Nội cũng chỉ là phụ nữ Việt Nam. Bao nền nếp, bao tinh hoa nếp sống, bao phong cách đẹp lẽ nào mai một hết. Chắc chắn không.

Trong ảnh: Những người phụ nữ Hà Nội đi gánh cát thuê. Ảnh đầu thế kỷ 20.

... Chỉ tính đến công việc gia chánh, người phụ nữ Hà Nội cũng không chịu thua kém bất cứ đâu, nếu không nói là phấn đấu để hơn hẳn, bởi tài hoa của mình và truyền lại cho con gái mình. Nay, khối cô gái coi thường gia chánh. Cơm bụi là xong. Nhưng các cô biết đâu rằng người chồng tương lai của các cô sẽ yêu quý các cô biết chừng nào khi cô biết nấu món ăn ngon, hợp sở thích của chàng, biết nuôi dạy con cái ngoan ngoãn, khoẻ mạnh, có khi chỉ là biết cắm một bông hoa trên bàn của chàng ngày Chủ nhật. Phụ nữ Hà Nội đứng tuổi chính là những người đàn bà khéo tay hay làm, tài hoa như thế.

Trong ảnh: Thôn nữ Hà Nội đi gánh nước. Ảnh chụp đầu thế kỷ 20.

... Phụ nữ Hà Nội hôm nay vẫn còn không ít người đáng kính trọng. Con gái họ cũng tiếp thu được cách sống, nếp sống của mẹ, cũng mềm mỏng, ý nhị, cũng tươi tắn, lịch sự... họ đúng là những bông hoa nhài của bất cứ thời nào, bởi thời nào thì cũng không ai có thể yêu cô gái không biết làm ăn, chỉ biết làm đỏm, rong chơi, lố lăng kệch cỡm... Người Hà Nội được ví với bông hoa nhài. Phụ nữ Hà Nội còn là bông hoa nhài của hoa nhài. Chí lý lắm.
Phụ nữ Hà Nội chắc chắn vẫn là bông hoa đẹp để Hà Nội tự hào về họ chứ không xấu hổ vì họ.

Trong ảnh: Gánh hàng hoa của các bé gái ở Hà Nội. Ảnh chụp đầu thế kỷ 20.

(tổng hợp)