Vụ TMV Cát Tường: Vì sao nhiều người "không tố giác" thoát tội?
Viện Kiểm sát Nhân dân TP.Hà Nội vừa hoàn tất cáo trạng, truy tố các bị can trong vụ án xảy ra tại Thẩm mỹ viện Cát Tường (Hà Nội) vào tháng 10/2013 vừa qua.
Theo đó, Nguyễn Mạnh Tường (Giám đốc Thẩm mỹ viện Cát Tường) bị truy tố về hai tội “Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt” và “Vi phạm quy định khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất pha chế thuốc, cấp phát thuốc hoặc dịch vụ y tế khác". Bị can Đào Quang Khánh (nhân viên bảo vệ tại Thẩm mỹ viện Cát Tường) bị truy tố về tội “Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt” và tội “Trộm cắp tài sản".
Đáng chú ý, trong cáo trạng, Viện Kiểm sát (VKS) xác định, vợ bị can Tường là bà Nguyễn Thị Hằng biết chị Huyền tử vong tại Thẩm mỹ viện Cát Tường. Thậm chí, bà Hằng còn theo chân chồng trong quá trình đưa thi thể nạn nhân ra cầu Thanh Trì rồi ném xuống sông Hồng để phi tang. Tuy nhiên, VKS xác định, bà Hằng không phạm tội, cơ quan điều tra không đề cập xử lý là có căn cứ.
 |
| Nguyễn Mạnh Tường được đưa ra cầu Thanh Trì chỉ nơi ném thi thể nạn nhân xuống sông vào ngày 22/10/2013. |
Cùng với bà Hằng, cơ quan chức năng cũng xác định không có căn cứ để xử lý đối với một số nhân viên Trung tâm thẩm mỹ tham gia phụ giúp bị can Tường phẫu thuật thẩm mỹ gây nên cái chết của chị Huyền và các nhân viên đã có hành vi che giấu, không tố giác tội phạm.
Đối với Nguyễn Quang Thành, bác sỹ khoa ngoại Bệnh viện Bạch Mai, được Tường gọi đến Thẩm mỹ viện giúp Tường cấp cứu chị Huyền, nhưng chị Huyền tử vong. Sau khi chị Huyền tử vong, Thành không tố cáo với cơ quan chức năng. Tuy nhiên, VKS xác định, hành vi của Thành cũng không cấu thành tội. Cơ quan điều tra không đề cập xử lý là có căn cứ.
Vụ án xảy ra tại Thẩm mỹ viện Cát Tường đã gây chấn động dư luận, khiến nhiều người liên tưởng tới vụ án Lê Văn Luyện xảy ra 3 năm trước tại Bắc Giang.
Trong vụ án đó, sau khi xuống tay thảm sát gia đình chủ tiệm vàng Ngọc Bích, Luyện sau đó về nhà và kể lại sự việc cho bố ruột hung thủ. Ông bố không những không tố giác mà còn giúp Luyện dấu vàng rồi bao che cho con bỏ trốn khỏi địa phương.
Liên quan đến vụ thảm sát này, ngoài bố ruột của Luyện, 5 bị can khác cũng phải ra trước vành móng ngựa, bị xử lý vì các tội danh Che giấu tội phạm hoặc Không tố giác tội phạm.
Trở lại vụ án xảy ra tại Thẩm mỹ viện Cát Tường, rõ ràng khi chị Huyện tử vong tại đây vào chiều ngày 19/10 đã có nhiều người biết. Tuy nhiên, đã không ai báo sự việc tới cơ quan chức năng. Phải tới 4 ngày sau đó, tức ngày 22/10, sự việc mới được phát giác khi chồng nạn nhân phát hiện hóa đơn thanh toán trước tiền phẫu thuật và báo sự việc tới cơ quan công an.
Chính vì vậy, khi bản cáo trạng được VKS đưa ra, nhiều độc giả thắc mắc rằng: Tại sao bà Nguyễn Thị Hằng, ông Nguyễn Quang Thành cùng một số nhân viên Thẩm mỹ viện Cát Tường không bị xử lý, đặc biệt là về các tội danh Che giấu tội phạm và Không tố giác tội phạm?
Vợ Nguyễn Mạnh Tường không bắt buộc phải tố giác chồng?
Liên quan đến vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Phú Thắng (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội). Ông Thắng cho rằng, việc cơ quan chức năng không có căn cứ để xử lý đối với những người nói trên là có cơ sở.
Theo ông Thắng, “Tội che giấu tội phạm” và “Tội không tố giác tội phạm” được quy định tại Điều 313 và 314 Bộ luật hình sự thông thường chỉ áp dụng cho những hành vi che giấu, không tố giác tội phạm được thực hiện với cấp độ “rất nghiêm trọng”, mà khung hình phạt cao nhất của Tội danh đến 15 năm tù hoặc các tội “đặc biệt nghiêm trọng” có khung hình phạt tù cao nhất trên 15 năm, chung thân hoặc tử hình. Ngoài ra cũng áp dụng đối với một số tội xâm phạm an ninh quốc gia.
 |
| Luật sư Nguyễn Phú Thắng. |
Vụ án Lê Văn Luyện phạm tội Giết người, Cướp tài sản hoàn toàn khác hẳn vụ án Thẩm mỹ viện Cát Tường. Trong vụ án này, Luyện đã bị khởi tố, truy tố về 2 tội danh đặc biệt nghiêm trọng quy định tại Điều 313 BLHS. Bởi vậy, những người che giấu, không tố giác hành vi của Luyện phải bị xử lý trách nhiệm hình sự, kể cả bố đẻ, mẹ đẻ.
Như vậy, cơ quan tiến hành tố tụng có căn cứ pháp luật khi không khởi tố bị can đối với những người biết hành vi phạm tội của Tường và Khánh mà không tố giác, khai báo.
VKS có cáo trạng đề nghị truy tố ra Tòa án để xét xử đối với Nguyễn Mạnh Tường về 2 tội danh “Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt” và “Vi phạm quy định khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất pha chế thuốc, cấp phát thuốc hoặc dịch vụ y tế khác" là 2 tội không được quy định tại Điều 313 BLHS.
Trước đó, Cơ quan CSĐT cũng đã hoàn tất bản kết luận điều tra đối với Nguyễn Mạnh Tường về 2 tội danh này.
Tuy nhiên nếu tình hình chuyển biến (trường hợp tìm thấy xác chị Huyền), cơ quan điều tra xác định được Tường và đồng bọn còn phạm vào tội khác được quy định tại Điều 313 Bộ luật hình sự, thì những người biết hành vi phạm tội của Tường mà che giấu, không tố giác thì rất có thể có nguy cơ bị khởi tố và truy cứu trách nhiệm hình sự cho hành vi của mình.
Ở đây khoa học pháp lý gọi là hành vi phạm tội thể hiện dưới dạng “không hành động”, giống như “Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” hay “Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng”.
"Nói ngắn gọn là, 2 tội danh mà Tường bị truy tố không thuộc các tội phạm rất nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng được quy định tại Điều 313 Bộ luật hình sự nên những đối tượng liên quan khác sẽ không phạm tội", ông Thắng cho biết.
Đối với bà Nguyễn Thị Hằng, mặc dùcó biết việc chị Huyền bị tử vong và chồng bà đưa xác đi ném xuống sông phi tang, tuy nhiên, cáo trạng vụ án thể hiện là bà đã nhiều lần khuyên can chồng không được làm điều đó.
Ngoài ra, Điều 314 Bộ luật hình sự quy định: “Người không tố giác là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự về việc không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội đặc biệt nghiêm trọng theo quy định tại khoản 1 Điều này”. Bởi vậy, việc cơ quan chức năng xác định bà Hằng không phạm tội là hoàn toàn có cơ sở.
Giả sử, khi vụ án xảy ra, cơ quan điều tra tìm thấy thi thể chị Huyền và có đủ cơ sở để ra quyết định khởi tố Nguyễn Mạnh Tường về tội Giết người theo quy định tại Điều 93 Bộ luật hình sự. Trường hợp này, bà Hằng và những người liên quan cũng sẽ bị khởi tố, về hành vi che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm.
Tuy nhiên, cho tới thời điểm này, thi thể nạn nhân vẫn chưa được tìm thấy. Bởi vậy, căn cứ vào lời khai, những tình tiết được làm sáng tỏ tại giai đoạn điều tra và truy tố, cơ quan tố tụng không khởi tố vụ án, khởi tố bị can Nguyễn Mạnh Tường về tội Giết người là có cơ sở.
“Như tôi đã phân tích ở trên, trong quá trình truy tố, xét xử và thi hành án sau này, nếu cơ quan tố tụng phát hiện có căn cứ để khởi tố Bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường về những tội phạm được quy định tại Điều 313 BLHS thì có thể xem xét trách nhiệm hình sự của những người liên quan", ông Thắng nói./.
