Giá cao su “tụt dốc không phanh”
Chưa bao giờ người dân chúng tôi lại phải chịu giá cao su “thảm” như năm nay, đó là ý kiến thốt ra từ nhiều hộ trồng cao su ở xã Minh Hợp, huyện Qùy Hợp, Nghệ An.
Xã Minh Hợp là một xã trọng điểm với mô hình trồng các cây công nghiệp như chè, cam, cao su lớn nhất tỉnh. Cao su là loại cây phổ biến nhất với diện tích hơn 500ha, trong đó diện tích đang trong giai đoạn khai thác là 300ha. Xóm Minh Hòa, Minh Hợp, Minh Thành, Minh Thọ, Minh Tính, Minh Đình, Minh Hòa…là những xóm chọn cây cao su là cây phát triển kinh tế chủ lực.
Tuy nhiên, nếu như ở các năm trước, giá cao su được ví “đắt như tôm tươi” thì năm lại trượt giá ở mức kỷ lục, khiến cho hàng trăm hộ dân trồng cao su “đứng ngồi không yên”.
 |
| Chị Nguyễn Thị Hồng cùng hàng trăm hộ gia đình khác trồng cao su tại xã Minh Hợp, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An hằng ngày vẫn tự mình cạo mủ cao su, nhằm vớt vát lại ít vốn bỏ ra |
Theo đó, giá cao su được bán với giá thành cao hay thấp là tùy vào hàm lượng mủ. Với loại cao su mủ khô thì được bán với giá 24.000 đồng/kg, mủ tươi chỉ là 4.000 - 5.500 đồng/kg và đang tiếp tục rớt giá.
Theo nhiều người dân trồng cây cao su cho biết, kể từ đầu năm 2014 đến nay, giá cao su ít nhất đã 3 lần rớt giá. Theo đó, vào thời điểm tháng 5 và tháng 6, giá mủ khô được bán với giá là 30.000 đồng/kg; đến tháng 7-8, cao su xuống còn 26.000 đồng/kg và đến thời điểm này là 24.000 đồng/kg. Trong khi giá cao su các năm trước ở mức 37.000 - 45.000 đồng/kg, có lúc đỉnh điểm lên đến 60.000 đồng/kg (năm 2010).
Gia đình chị Nguyễn Thị Thúy Hằng (trú tại xóm Minh Hòa) có 2ha cao su nhưng đây là năm đầu tiên chị thu hoạch mủ sau hơn 7 năm dày công chăm sóc. Cứ ngỡ cao su năm nay sẽ bán được giá nhưng hiện tại chị cũng phải méo mặt vì giá cao su “rẻ như bèo” ngay sau đợt cạo mủ đầu tiên. “Thấy cao su đem lại thu nhập cao, gia đình tôi đã vay mượn 139 triệu đồng để mua đất, mua giống để trồng cao su như nhiều nhà khác. Đây là năm đầu vườn cao su nhà tôi cho mủ, nhưng ngay tháng đầu, tôi chỉ bán được hơn một triệu đồng, trong khi số tiền tôi dốc đầu tư vào vườn bảy năm nay lên đến cả trăm triệu đồng. ”, chị Hằng kể với giọng buồn rầu.
Trường hợp của gia đình chị Nguyễn Thị Hồng (trú tại xóm Minh Đình) có lẽ là hộ trồng cao su gặp hoàn cảnh éo le nhất. Nhà nuôi 6 miệng ăn, trong đó có mẹ chồng năm nay đã ngoài 80 tuổi và một người cô bị tàn tật bẩm sinh. Tất cả đều trông chờ vào 3 ha cao su đang độ thu hoạch. Thế nhưng, trước thực tế cao su rẻ như thế, chị đành cắn răng bán với giá như cho không. Chị cho biết: “Để có vườn cao su trồng như bao người khác, tôi cũng bàn với chồng vay tiền mua miếng đất 3 ha cao su. Cứ nghĩ sau 7 năm chăm sóc sẽ thu vốn, ai ngờ lại phải đội cục nợ lên đầu. Số nợ từ việc mua đất, chi phí chăm bón đến ngót 100 triệu đồng giờ tôi biết lấy đâu?”.
Được biết, diện tích đất để trồng cây cao su cũng như các cây công nghiệp khác được mua từ hai công ty là Công ty TNHH MTV nông công nghiệp 3/2 và Công ty nông nghiệp Xuân Thành với thời hạn hợp đồng thời hạn sử dụng trong vòng 20 năm. Đồng thời hai đơn vị này chịu trách nhiệm bao tiêu 100% sản phẩm cho bà con nông dân.
Theo điều khoản của hợp đồng mà bà con ký kết với hai công ty trên thì các cây công nghiệp phải được trồng theo định hướng phát triển kinh tế vùng của công ty. Trong thời gian hợp đồng, người dân phải bán sản phẩm cho công ty và không được tự ý chặt phá cây công nghiệp trái quy định để trồng loại cây khác. Thế nhưng, trước thực trạng giá cao su đang “xuống dốc không phanh”, đã có một số hộ dân chấp nhận nộp phạt, chặt phá cây cao su để luân chuyển sang trồng cam.
Không thể có phương án “chống ế” cho cao su
Trao đổi với chúng tôi về thực trạng cao su tụt giá mạnh, ông Cao Xuân Hậu - Trưởng phòng Kế hoạch Công ty TNHH MTV nông công nghiệp 3/2, đơn vị bao tiêu cao su trên địa bàn cho biết: “Nguyên nhân dẫn đến thực trạng cao su giảm giá mạnh như năm nay là do thị trường cao su cả nước đang tồn kho nhiều cộng thêm tình hình Trung Quốc - Việt Nam thời gian qua có nhiều biến động nên đã tác động đến giá cả. Nửa đầu năm 2014, phía Trung Quốc chặn các đường tiểu ngạch xuất khẩu cao su sang đó, mặc dù không chặn hẳn nhưng các sản phẩm có lọt vào thị trường thì cũng không ai mua hoặc mua với giá rất thấp”. Cũng theo ông Việt, để góp phần hạn chế khó khăn cho người lao động, phía công ty đã có thông báo nới rộng thời gian vay nợ để bà con yên tâm sản xuất.
Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi công ty có giải pháp hữu hiệu nào hơn để “cứu vãn” giá cao su thì đơn vị này đành lắc đầu. Nghĩa là, hàng trăm hộ dân đành phải bán cao su với giá như “cho không” mà không thể có giải pháp hỗ trợ giá nào.
Trong khi đó, rất nhiều hộ lao động trồng cao su trên địa bàn xã Minh Hợp đã quyết định không cạo mủ thay vì bán cao su với giá quá rẻ. Với những người dân này, “nếu cạo thì mất công, lại phải mất số tiền 150.000 đồng/ngày để thuê lao động mà bán với giá có dăm nghìn đồng một cân mủ tươi thì thà để nguyên cả vườn không cạo còn hơn”.
Thực trạng giá cao su tụt giá mạnh không chỉ diễn ra ở xã Minh Hợp, huyện Qùy Hợp mà hàng ngàn ha cao su khác đóng trên địa bàn tỉnh Nghệ An như các huyện Thanh Chương, Quế Phong, Anh Sơn…cũng đang phải chịu cảnh tương tự. Trước những biến động của thị trường cao su, hàng nghìn người lao động đang có ý định “quay lưng” với cây cao su để luân chuyển sang loại cây trồng mới có hiệu quả kinh tế cao hơn.
