Máy róc lá mía - Sản phẩm đạt giải đặc biệt cuộc thi sáng tạo tỉnh Nghệ An

28/04/2019 07:08
Nguyễn Thị Hà
(GDVN) - Đây là niềm vui lớn, bất ngờ đối với thầy và trò Trường trung học phổ thông Quỳnh Lưu 4.

Tại cuộc thi Sáng tạo trong Thanh thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Nghệ An năm 2019, công trình “Máy róc lá mía” của hai em học sinh Nguyễn An Anh, Mai Văn Đạt - lớp 11A2 Trường trung học phổ thông Quỳnh Lưu 4 đã xuất sắc giành giải đặc biệt.

Đây là niềm vui lớn, bất ngờ đối với thầy và trò Trường trung học phổ thông Quỳnh Lưu 4.

Với hai em Nguyễn An Anh, Mai Văn Đạt và thầy giáo hướng dẫn Hồ Xuân Hợi thì giải đặc biệt trong cuộc thi này chính là phần thưởng xứng đáng cho những tìm tòi, nỗ lực miệt mài trong suốt gần một năm qua.

Em Nguyễn An Anh, em Mai Văn Đạt và thầy Hồ Xuân Hợi nhận giải thưởng. Ảnh do tác giả cung cấp
Em Nguyễn An Anh, em Mai Văn Đạt và thầy Hồ Xuân Hợi nhận giải thưởng. Ảnh do tác giả cung cấp

Ý tưởng xuất phát từ tấm lòng của một người con của ruộng đồng

Nguyễn An Anh là con một gia đình thuần nông ở xóm 5 Đồng Tâm – xã miền núi nghèo Quỳnh Thắng, huyện Quỳnh Lưu.

Người dân ở đây chủ yếu làm nông với nhiều loại cây trồng khác nhau như dứa, sắn, cam, quýt, lúa, ngô…

Đặc biệt, mía là cây trồng chủ yếu của người dân gia đình em và nhiều hộ xung quanh. Riêng gia đình em hàng năm trồng khoảng 3- 4 héc ta mía.

Những lần cùng cha mẹ lên đồi, trực tiếp trải nghiệm sự vất vả của những người nông dân trồng mía khi bỏ ra rất nhiều công sức mà đồng tiền thu về lại rất ít ỏi, An Anh ấp ủ ý tưởng phải làm một điều gì đó để giúp đỡ cha mẹ mình và bà con nông dân.

Quan sát quá trình sản xuất cây mía, em nhận thấy công đoạn tốn nhiều công lao động nhất chính là róc lá mía.

Trước đến nay, việc róc lá mía hoàn toàn được thực hiện thủ công, không hề có sự hỗ trợ của máy móc thiết bị.

Ý tưởng về một cái máy có thể giúp người nông dân tiết kiệm nhân công và nâng cao năng suất khi róc lá mía đã hình thành.

Quá trình tìm tòi, cải tiến không mệt mỏi

Ngay từ đầu năm học lớp 10, An Anh đã ghi tên mình vào câu lạc bộ Khoa học Kĩ thuật của trường nhằm có thêm nhiều cơ hội sáng tạo.

Em trình bày ý tưởng của mình với các thành viên trong câu lạc bộ.

Máy róc lá mía - Sản phẩm đạt giải đặc biệt cuộc thi sáng tạo tỉnh Nghệ An ảnh 2Ngỡ ngàng với cô Nga, chủ nhân của hàng chục sáng tạo kỹ thuật đặc sắc

Có người cho rằng ý tưởng của Anh không có tính khả thi, trong khi nhiều kĩ sư học hành bài bản còn không làm ra được cái máy thì việc một học sinh phổ thông thiếu kiến thức chuyên môn, kĩ năng yếu thì càng không thể làm nổi.

Tuy nhiên, em cũng nhận được sự cổ vũ động viên, sự giúp đỡ tận tình của các thầy giáo và bạn bè, đặc biệt là thầy giáo Hồ Xuân Hợi và bạn Mai Văn Đạt. 

Ba thầy trò đã cùng bắt tay nhau biến ý tưởng của Anh thành hiện thực.

Từ đầu hè 2018, thầy trò đã thiết kế mô hình sản phẩm, đến hàng đồng nát tìm các dụng cụ, thiết bị có thể tận dụng được để giảm thiểu chi phí.

Trong quá trình thực hiện ý tưởng, thầy và trò gặp rất nhiều khó khăn như phải liên tục điều chỉnh thiết kế cho phù hợp với thực tế, các thiết bị máy móc được tận dụng từ đồ cũ nên không đồng bộ với nhau, phải làm đi làm lại rất nhiều lần.

Vận hành thử trên ruộng mía. Ảnh: An Anh
Vận hành thử trên ruộng mía. Ảnh: An Anh

Khi cái máy cơ bản đã hoàn thiện, đưa ra chạy thử thì lại nảy sinh những vấn đề mới đòi hỏi thầy trò phải tìm cách tháo gỡ.

Ở trên đồng, hàng mía không phải lúc nào cũng đều tăm tắp, có nhiều cây bị ngã, đổ, làm sao để dựng chúng lên mà không phải dùng tay người?

Vậy là thầy trò lại mày mò thiết kế thêm càng gắn 2 bên máy để chống các cây bị đổ đứng lên.

Thiết kế bánh xe trước ban đầu gồm 2 vòng tròn bằng sắt, không có răng cưa nhằm hạn chế ma sát.

Nhưng khi ra đồng mới thấy bánh xe này rất dễ trơn trượt khi di chuyển, không phù hợp với địa hình đồi dốc, mặt đất gồ ghề.

Do vậy, thầy trò đã thử nghiệm và bổ sung các rãnh sắt để tăng độ bám cho bánh xe.  

Sau nhiều lần chạy thử và điều chỉnh thiết kế, cuối cùng sản phẩm “Máy róc lá mía” cũng hoàn thành. Tổng kinh phí cho một sản phẩm khoảng 5 triệu đồng.

Nếu được sản xuất đại trà, giá thành sản phẩm có thể giảm xuống thấp hơn nữa, phù hợp với điều kiện kinh tế của nhiều hộ nông dân trồng mía.

Theo tính toán của các em, để róc lá cho mỗi héc ta mía cần 13 công ,với giả cả nhân công hiện nay là 160.000 đồng thì chi phí cho mỗi đợt róc lá 2.080.000 đồng.

Còn đối với máy róc lá mía chỉ mất 3 công và tiêu thụ 10 lít xăng, tổng chi phí chỉ còn 665.000 đồng.

Vậy máy đã giúp tiết kiệm được 1.415.000 đồng cho việc róc lá hecta mía. Đây là một khoản tiết kiệm không nhỏ với người nông dân.

Niềm vui và ước mơ của người sáng tạo

 Khi được hỏi về cảm xúc khi biết được giải cao nhất của một cuộc thi sáng tạo Khoa học kĩ thuật uy tín hàng đầu của tỉnh, An Anh đã không giấu được niềm hạnh phúc:

Em rất vui. Em xin cảm ơn sự quan tâm, tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà trường, của Câu lạc bộ Khoa học kĩ thuật trường trung học phổ thông Quỳnh Lưu 4, sự tận tình chỉ bảo của thầy Hồ Xuân Hợi, sự giúp sức đắc lực của bạn Mai Văn Đạt và sự động viên khuyến khích của bố mẹ.  

Em hi vọng công trình của em sẽ được các nhà sản xuất quan tâm, cải tiến thêm nữa để trở thành một dụng cụ hỗ trợ đắc lực cho người nông dân trồng mía.”  

Máy róc lá mía - Sản phẩm đạt giải đặc biệt cuộc thi sáng tạo tỉnh Nghệ An ảnh 4Học trò làm ống hút sả, bảo vệ môi trường

Chia sẻ ước mơ về tương lai, Nguyễn An Anh và Mai Văn Đạt đều muốn sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông sẽ theo học chuyên ngành chế tạo máy ở trường đại học.

Chúc cho các em luôn tìm thấy niềm vui trên hành trình theo đuổi đam mê.    

Về hai học trò của mình, thầy Hợi chia sẻ: “Anh và Đạt là hai học sinh rất năng động, tự tin, nhiều ý tưởng sáng tạo, đam mê tìm tòi nghiên cứu.

Khi bắt tay vào làm hai em cũng chưa hiểu nhiều về cấu tạo động cơ, thiết kế bản vẽ, thuyết trình về sản phẩm,…

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, hai em đã rất nỗ lực, sẵn sàng học hỏi”.  

Công trình sáng tạo của em Nguyễn An Anh đã viết tiếp truyền thống học tập sáng tạo của thầy và trò trường trung học phổ thông Quỳnh Lưu 4, tiếp thêm ngọn lửa đam mê cho nhiều thế hệ học trò trong hành trình khám phá tri thức và khẳng định bản thân.

Dự án Máy róc lá mía đạt giải đặc biệt cuộc thi Sáng tạo trong Thanh thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Nghệ An năm 2019. Clip do tác giả cung cấp

Nguyễn Thị Hà