Ukraine: Từ cường quốc quân sự đến khi mất khả năng chiến đấu

05/03/2014 07:51
Đông Bình
(GDVN) - Theo báo Nga thì chỉ còn 50% trang bị của Quân đội Ukraine có sức chiến đấu, chủ yếu do thiếu kinh phí nghiêm trọng.
Hình ảnh này được báo Phượng Hoàng, Hồng Kông cho là lực lượng bọc thép Nga tiến vào Balaklava - Ukraine
Hình ảnh này được báo Phượng Hoàng, Hồng Kông cho là lực lượng bọc thép Nga tiến vào Balaklava - Ukraine

Báo Nga: Chỉ 50% trang bị của Quân đội Ukraine có sức chiến đấu

Tờ "Moskovsky Komsomolets" Nga ngày 3 tháng 3 cho rằng, khi nói đến xuất binh tới nước khác chắc chắn phải đặt ra một câu hỏi: Thực lực quân sự của nước này như thế nào?

Dù hiểu được tình hình sơ lược cũng tốt, dù sao chỉ có “biết địch biết ta” mới có thể trăm trận không nguy. Vì vậy, sau khi Thượng viện Nga trao quyền xuất binh tới Ukraine, cần tìm hiểu thực lực của Quân đội Ukraine hiện nay.

Sau khi Liên Xô tan rã, lực lượng vũ trang Ukraine từng rất mạnh, có 3 quân khu lớn và 3 tập đoàn quân không quân, hơn nữa còn chưa tính tới kho vũ khí của lực lượng hạt nhân chiến lược.

Tổng quân số khi đó khoảng 800.000 quân. Quân đội trang bị rất nhiều trang bị tác chiến hiện đại, chỉ về số lượng xe tăng (6.100 chiếc) và máy bay tác chiến (1.100 chiếc), Ukraine từng đứng thứ tư thế giói, chỉ sau Mỹ, Nga và Trung Quốc.

Nhưng, trong 20 năm qua, lực lượng vũ trang Ukraine bị cắt giảm mạnh và cải cách. Quân khu Zakarpattya, Quân khu Odessa và Quân khu Kiev đã cải tổ thành các Bộ tư lệnh "miền Tây", "miền Nam" và Bộ tư lệnh Hải quân. Sư đoàn trong toàn quân đổi thành lữ đoàn.

Hiện nay, Ukraine tổng cộng có 17 lữ đoàn (2 lữ đoàn xe tăng, 8 lữ đoàn cơ giới hóa, 1 lữ đoàn nhảy dù, 2 lữ đoàn cơ động đường không, 1 lữ đoàn tên lửa, 3 lữ đoàn pháo binh) và hơn 20 trung đoàn, trong đó có 3 trung đoàn đặc nhiệm.

Lực lượng bọc thép của Quân đội Ukraine trong một lễ duyệt binh
Lực lượng bọc thép của Quân đội Ukraine trong một lễ duyệt binh

Hiện nay, tổng quân số của Quân đội Ukraine là 192.000 người, trong đó Lục quân có 57.200 quân, Hải quân có 14.000 quân, Không quân có 42.600 quân, nhân viên dân sự có 48.000 người.

Căn cứ vào kế hoạch, đến năm 2017, tổng quân số của Quân đội Ukraine sẽ cắt giảm mạnh còn 70.000 quân.

Về vũ khí trang bị, Quân đội Ukraine hiện có tổng cộng 2.311 xe tăng, 3.782 xe chiến đấu bọc thép, 3.100 khẩu pháo, 507 máy bay tác chiến, 121 máy bay trực thăng tấn công, 30 xe chiến đấu, 4 máy bay tuần tra săn ngầm, 8 máy bay trực thăng săn ngầm. Chuyên gia cho rằng, trang bị kỹ thuật nêu trên chỉ có một nửa có sức chiến đấu.

Còn về vũ khí phòng không, thời kỳ Liên Xô cũ tổng cộng triển khai hơn 40 hệ thống tên lửa phòng không S-200 Vega và Angara, khoảng 80 hệ thống S-75M3 và S-75M2, hơn 50 hệ thống S-125 Neva và S-125M Neva-M, 40 hệ thống S-300PT và S-300PS cùng với hơn 10 hệ thống vũ khí tên lửa đất đối không Buk-M1.

Nhưng, hiện nay, tất cả phân đội phòng không của Không quân Ukraine tổng cộng chỉ có 36 hệ thống vũ khí tên lửa đất đối không các loại (số lượng dự kiến trước đây là 55 hệ thống).

Chuyên gia chỉ ra, điều này có nghĩa là, hỏa lực phòng không của Quân đội Ukraine căn bản không thể bao trùm lên toàn bộ đất nước như trước đây.

Quân đội Nga tiến vào Crimea (ảnh nguồn sina Trung Quốc)
Quân đội Nga tiến vào Crimea (ảnh nguồn sina Trung Quốc)

Nhưng, chính quyền Ukraine chính thức tuyên bố tinh thần của quân đội lên cao như trước đây. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Đại tướng Kuzmuk cho biết, hiện nay, Quân đội Ukraine không có bất cứ sự hỗn loạn nào, tinh thần và tâm trạng bình thường. Quân nhân vẫn đang làm nhiệm vụ.

Họ có thể nhận thức được trách nhiệm của mình, vẫn phục tùng chỉ huy của Bộ trưởng Quốc phòng và quyền Tổng thống như trước đây.

Thiếu kinh phí, sức chiến đấu bị ảnh hưởng nghiêm trọng

Đối mặt với hành động quyết đoán và nhanh chóng của Quân đội Nga, quan chức cấp cao Ukraine tuy dồn dập cảnh cáo bằng miệng, nhưng Quân đội Ukraine lại ít có động thái gì.

Theo mạng rusnews ngày 2 tháng 3, lực lượng Ukraine đóng tại Crimea đã phát sinh tình trạng rất nhiều quân nhân trốn chạy và xin xuất ngũ, doanh trại bị bỏ đi, vũ khí và trang bị quân sự đang do lực lượng tự vệ khu vực (phụ trách bảo vệ trật tự) tiếp quản.

Mặc dù Ukraine đóng quân lực lượng mặt đất và đội bảo vệ bờ biển ở Crimea, nhưng ngày 28 tháng 2 đứng trước sự "xâm phạm" của Quân đội Nga, họ không thực hiện bất cứ hành động nào. Được biết, sân bay Belbek triển khai máy bay chiến đấu MiG-29 của Không quân Ukraine, nhưng để mặc cho máy bay vận tải IL-76 của Quân đội Nga tiếp tục vận chuyển lực lượng tiếp viện.

Máy bay chiến đấu-huấn luyện MiG-29KUB của Không quân Ukraine
Máy bay chiến đấu-huấn luyện MiG-29KUB của Không quân Ukraine

Chỉ về số liệu trên giấy, Quân đội Ukraine vẫn có khả năng chiến đấu với Quân đội Nga. Khi Liên Xô sụp đổ, Ukraine đã kế thừa 3 quân khu lớn của Liên Xô:

Quân khu Kiev, Quân khu Odessa và Quân khu Zakarpattya, bước lên trở thành cường quốc quân sự “đếm trên đầu ngón tay” của châu Âu, có 700.000 binh lực, biên chế lực lượng Lục quân gồm 13 sư đoàn bộ binh cơ giới, 6 lữ đoàn phòng không, 8 lữ đoàn pháo binh, 4 sư đoàn xe tăng, 3 sư đoàn pháo binh và 1 đại đội đặc nhiệm;

Không quân có trên nghìn máy bay chiến đấu, 7 trung đoàn máy bay trực thăng vũ trang và 1 tập đoàn phòng không độc lập. Về sau, Ukraine cho rằng nước họ không cần duy trì lực lượng quân sự mạnh như vậy, tuyên bố chủ động từ bỏ vũ khí hạt nhân và cắt giảm mạnh nhân viên và trang bị.

Căn cứ vào thống kê năm 2012, lực lượng vũ trang Ukraine tổng cộng có 184.000 quân, bao gồm 139.000 quân nhân tại ngũ, vẫn là đội quân lớn thứ 5 của châu Âu. Ukraine còn có các nhà sản xuất vũ khí nổi tiếng thế giới như nhà máy đóng tàu Nikolayev, Công ty MotorSich, máy bay vận tải dòng Antonov, xe tăng Oplot-M do họ chế tạo đều là thương hiệu nổi tiếng trên thị trường quốc tế.

Binh sĩ Nga
Binh sĩ Nga

Tuy nhiên, kinh phí nhiều năm thiếu nghiêm trọng khiến cho Quân đội Ukraine sớm đã gần như sụp đổ. Năm 2013, chi tiêu quân sự của Ukraine chưa đến 2 tỷ USD, chi tiêu quân sự bình quân đầu người chỉ bằng 20% của Nga. Đến thu nhập của sĩ quan cơ sở cấp trung đội, đại đội của Ukraine chỉ tương đương với binh sĩ Kazakhstan, mỗi tháng khoảng 250-300 USD, thấp hơn nhiều so với Nga.

Trong tình hình này, rất nhiều quân nhân Ukraine lựa chọn bán đi vũ khí để có được tiền bạc. Nhỏ thì súng trường AK-47, lớn thì xe chiến đấu bộ binh, xe tăng chiến đấu, tên lửa phòng không tầm xa C-200, rất nhiều vũ khí trong kho đều bị buôn bán trái phép, từ Sierra Leona đến Croatia, từ Liberia đến Somalia, từ Uganda đến Gruzia, hầu như tất cả các khu vực xung đột đều có hình bóng của vũ khí Ukraine.

Chi tiêu quân sự không đủ càng làm cho trang bị của Quân đội Ukraine khó được bảo đảm. Một cuộc kiểm tra toàn diện năm 2008 cho thấy, 112 máy bay chiến đấu hiện có của Không quân Nga chỉ có 31 chiếc, trong 24 máy bay ném bom chỉ có 10 chiếc, trong 12 máy bay trinh sát chỉ có 6 chiếc, trong 39 máy bay cường kích chỉ có 8 chiếc có thể cất cánh tác chiến, thời gian bay bình quân hàng năm của phi công chỉ có 4 giờ.

Toàn bộ năm 2009, Quân đội Ukraine không mua một trang bị mới, chỉ cải tạo 1 chiếc xe chiến đấu bộ binh BMP-1U và 1 xe tăng T-64B. Còn các trang bị tiên tiến như xe tăng kiểu mới Oplot-M càng là khoảng cách đáng xấu hổ của Quân đội Ukraine.

Binh sĩ Nga đưa súng máy vào vị trí
Binh sĩ Nga đưa súng máy vào vị trí

Trong thời kỳ Yanukovych cầm quyền, Bộ Quốc phòng Ukraine từng công bố Học thuyết quân sự mới vào tháng 6 năm 2012, tranh thủ đến trước năm 2017 tiến hành cải cách thể chế quân sự, xây dựng một quân đội nhà nghề cỡ nhỏ kiểu châu Âu có khả năng cơ động mạnh, trang bị tốt.

Bản kế hoạch cải cách này yêu cầu tổng quân số của quân đội cắt giảm đến 70.000 quân, coi trọng phát triển các lực lượng mang tính cơ động cao như lực lượng cơ động đường không, lực lượng đặc nhiệm, sư đoàn miền núi và lữ đoàn nhảy dù.

Còn về phát triển trang bị, dựa vào cải tạo nâng cấp vũ khí hiện có, đồng thời trang bị trọng điểm một số trang bị hải, không quân mới. Nhưng, cùng với sự ra đi của Yanukovych, học thuyết quân sự mới và cải cách có liên quan của Ukraine e rằng khó được tiếp tục thúc đẩy thực hiện.

Lực lược bọc thép Nga tập kết (nguồn mạng sina)
Lực lược bọc thép Nga tập kết (nguồn mạng sina)
Xe tăng T-90A của Quân đội Nga đến nơi tập kết (nguồn mạng sina)
Xe tăng T-90A của Quân đội Nga đến nơi tập kết (nguồn mạng sina)
Xe tăng T-90A của Quân đội Nga đến nơi tập kết (nguồn mạng sina)
Xe tăng T-90A của Quân đội Nga đến nơi tập kết (nguồn mạng sina)
Xe chiến đấu bọc thép Nga đến nơi tập kết (nguồn mạng sina)
Xe chiến đấu bọc thép Nga đến nơi tập kết (nguồn mạng sina)
Lực lượng bọc thep Nga đến nơi tập kết (nguồn mạng sina)
Lực lượng bọc thep Nga đến nơi tập kết (nguồn mạng sina)
Lựu pháo tự hành cũ của Nga
Lựu pháo tự hành cũ của Nga
Binh sĩ Quân đội Nga đợi lệnh (nguồn mạng sina)
Binh sĩ Quân đội Nga đợi lệnh (nguồn mạng sina)
Lực lượng xe chiến đấu Quân đội Nga hành tiến
Lực lượng xe chiến đấu Quân đội Nga hành tiến
Lực lượng xe chiến đấu Quân đội Nga hành tiến
Lực lượng xe chiến đấu Quân đội Nga hành tiến
Lực lượng xe chiến đấu Quân đội Nga hành tiến
Lực lượng xe chiến đấu Quân đội Nga hành tiến
Đông Bình