1. Đối tượng được vay mua nhà từ gói tín dụng ưu đãi phải là người đang công tác tại các cơ quan hành chính sự nghiệp, hưởng lương từ ngân sách nhà nước, bao gồm các đối tượng “có thu nhập thấp, cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang”. Sự khuôn hẹp đối tượng dĩ nhiên cho thấy ưu đãi chính sách của nhà nước đối với các đối tượng đáng được quan tâm ưu đãi, nhưng đồng thời cũng khiến nhiều bà con buôn thúng bán bưng lao động tay chân… tủi thân rơi lệ.2. Theo quy định các đối tượng này phải có hộ khẩu tại địa bàn nơi đăng ký vay tín dụng ưu đãi và mua nhà dành cho đối tượng nhà ở xã hội đáp ứng các điều kiện về diện tích, giá thành…, hoặc có KT3 thường trú trên 3 năm. Ai chưa có hộ khẩu hoặc KT3, như vậy chắc chắn sẽ gặp khó khăn. Ai mới làm tạm trú khi sinh sống làm việc ở các đô thị lớn như Hà Nội hay TP HCM sẽ phải ráng “chạy chọt” kiếm hồ sơ KT3 hoặc hộ khẩu gấp. Điều này chắc không quá khó nếu người vay đã có kinh nghiệm đi… chạy học trái tuyến cho con ở thủ đô Hà Nội hoặc TP HCM.
 |
| Để vay được vốn, người vay phải vượt qua nhiều "cửa ải" gian truân. |
3. người có thu nhập thấp tức phải có thu nhập dưới 9 triệu/tháng. Ai có thu nhập 9,1 triệu đồng/ tháng sẽ rớt ra khỏi danh sách đối tượng được vay tín dụng ưu đãi. Còn nưếu trong gia đình có 2 vợ chồng tổng thu nhập vượt ra khỏi mức 9 triệu đồng, thì có được tính thu nhập chỉ trên một đầu người ?4. Người vay phải không có nhà hoặc hợp đồng mua nhà trước thời điểm đăng ký mua nhà theo gói tín dụng ưu đãi theo Nghị quyết 02, tức không được vay vốn để trả khoản tiền chưa thanh toán mua, thuê, thuê nhà xã hội mà hợp đồng đã ký với chủ đầu tư trước ngày 7/1/2013. Cũng có nghĩa các món hàng tồn kho của chủ đầu tư nào đó quá nóng vội muốn “đẩy” cho người mua nhà ngay khi nghe phong thanh sẽ có gói hỗ trợ tín dụng từ cuối tháng 12 do Thống đốc NHNN tuyên bố, sẽ phải chịu cảnh không thể được hỗ trợ khách hàng vay tín dụng ưu đãi. Ai bảo “cầm đèn chạy trước ôtô”.5. Người vay tín dụng ưu đãi có nhà nhưng diện tích sử dụng của mỗi người phải dưới 8m2/người. Nếu trường hợp nhà ở quá chật diện tích đáp ứng đúng quy định tối thiểu, phải có xác nhận của chính quyền địa phương và phải ghi rõ chỉ xác nhận một bản duy nhất. Tức việc xác nhận về thực trang cư trú hiện tại phải “chuẩn không cần chỉnh” và những người làm hồ sơ đăng ký vay mua, thuê mua nhà ở xã hội sẽ phải rất cẩn trọng, không được phép làm hồ sơ 2 lần, kể cả hồ sơ lần 1… trượt !?6. Nếu người vay ưu đãi trả nợ trước hạn sẽ bị phạt 2% trên số tiền trả nợ. Thực tế trong hợp đồng vay tín dụng thông thường thì điều kiện này có khi không có, hoặc người vay chỉ rất ít từ 0,1 - 02%/ dư nợ khoản vay. Nhiều ngân hàng còn cho rằng chỉ cần người vay trả được nợ là họ… mừng, nói gì đến chuyện phạt !7. Các ngân hàng sẽ xem xét tùy theo điều kiện người vay phải có tài sản thế chấp bảo đảm hay không. Người vay cũng được thế chấp bằng chính tài sản mua, hoặc bằng nhà nếu nhà đó do cha me ruột người vay sở hữu và phải ở khu vực đô thị. Ví dụ ở TP HCM thì tài sản thế chấp của cha mẹ ruột cũng phải ở khu vực TP HCM. Vậy, nếu người vay đang ở cùng cha mẹ mà diện tích nhà dưới 8m2/người, thì hồ sơ và tài sản thế chấp sẽ gặp “vấn đề” ? Hơn nữa, ai đang ở Tiền Giang, An Giang… có con ở TP HCM, muốn “cắm sổ đỏ” để con vay tín dụng ưu đãi mua nhà, cũng hết cơ hội.8. Một điều kiện khá phi lý là chủ đầu tư phải ký hợp đồng mua bán trước rồi mới trình hồ sơ cho NH thẩm định. Nếu trong trường hợp trình, sau khi thẩm định NH không cho vay thì chủ đầu tư đã lỡ ký hợp đồng mua bán, có được… xé hợp đồng không hay cứ bán và cho khách hàng… mua chịu ?9. Nếu khách hàng vay mua, mà vì lý do gì nào đó không có khả năng thanh toán tiếp thì chủ đầu tư buộc phải mua lại căn hộ nêu trên. Điều kiện này khiến nhiều chủ đầu tư sẽ phải cân nhắc thật kỹ khả năng tài chính tương lai của khách hàng không thua gì bộ phận thẩm định của ngân hàng, nếu không nguy cơ trả tiền mua lại tài sản của mình là rất lớn. Hơn nữa, chủ đầu tư sẽ phải mua với giá nào ?10. Các điều kiện cơ bản: Nhà ở để vay mua phải thuộc dự án nhà ở xã hội hoặc từ nhà ở thương mại nhưng đã chuyển công năng sang nhà ở xã hội. Có diện tích 70m2/căn và có giá bán dưới 15tr/m2. Những điều kiện này thì ai cũng biết và đang tạo điều kiện cho các người vay mua được tiếp cận nhiều hơn các sản phẩm địa ốc cao cấp với giá thành hợp lý.11. Khách hàng vay phải có công việc ổn định. Trong bối cảnh tuy tỉ lệ thất nghiệp theo thống kê chính thức của các cơ quan Bộ ngành vẫn đang ở mức đáng “yên tâm” nhưng thực tế ngay cả DN nhà nước, các đơn vị hành chính sự nghiệp cũng đang phải tái cấu trúc, cắt giảm nhân sự thì yếu tố “ổn định” công việc ai dám chắc bảo đảm ? Điều kiện này khiến khách hàng kinh doanh tự doanh hoặc kinh doanh nhỏ lẻ, (có thể là chị em tiểu thương buôn bán có hàng “thu nhập thấp”), không được tham gia vay ưu đãi tín dụng mua nhà.12. Theo khảo sát ở nhiều ngân hàng các nhân viên tư vấn đã đưa điều kiện bắt buộc khách phải vay tới 80% giá trị căn hộ khi giải ngân. Nhiều khách hàng đã… lỡ có 30 - 40% nguồn vốn /trị giá căn nhà, hẳn sẽ… méo mặt dù lãi thấp!13. Lãi suất chỉ cố định 6% trong năm 2013 và NHNN sẽ định lại lãi suất định kỳ vào tháng 12 hàng năm, bằng khoảng 50% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường nhưng không vượt quá 6% năm. Thực tế điều kiện này vẫn… khó hiểu vì giả dụ lãi suất cho vay của các ngân hàng trên thị trường là 15% thì lãi suất cho vay ưu đãi lúc đó có điều chỉnh lên 7,5% không, hay vẫn giữ nguyên dưới 6% năm ?
Tóm lại, các quy định chặt chẽ để không “lọt” các đối tượng trục lợi khiến làm chệch giá trị gói tín dụng ưu đãi mà Nhà nước đã nỗ lực để hỗ trợ người vay mua nhà có thu nhập thấp là hoàn toàn hợp lý. Nhưng đặt ra hàng loạt điều kiện mâu thuẫn và khó khăn đối với người có nhu cầu thực sự, liệu có phải là tính toán hợp lý?
Theo Diễn đàn doanh nghiệp
