Giải pháp đột phá và nỗi lo lạm quyền
Chiều 10/11, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa 14, Quốc hội thảo luận tổ về dự án Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt.
Theo đó, các đại biểu nhất trí cần thiết có cơ chế mới thông thoáng hơn để tạo động lực mới phát triển kinh tế đất nước.
Đại biểu Võ Văn Kim (Hải Dương) phát biểu cho rằng: “Trước khi đại hội 12 đã tổng kết thực tiễn 30 năm đổi mới thấy rằng, động lực phát triển giờ đã cạn kiệt và không thấy động lực mới cho sự phát triển.
Vì thế vấn đề đặt ra ta phải tìm được giải pháp kinh tế, qua đó thúc đẩy chính trị, dân chủ, các mặt đời sống xã hội.
Tôi nghĩ rằng đây là việc làm quan trọng. Trước hết tìm động lực mới cho pháp triển kinh tế, và tìm thấy thấy hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều.
Cũng là giải pháp mạnh khác với giải pháp bình thường, một động lực phát triển đột phá”.
 |
| Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình dự án Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt được hy vọng là giải pháp đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế (ảnh quochoi.vn). |
Về xây dựng bộ máy hành chính cho khu hành chính – kinh tế đặc biệt, liên quan đến mô hình tổ chức khi dự thảo đưa ra hai phương án.
Phương án 1 là không tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tại đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt mà thực hiện thiết chế Trưởng Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm, được phân quyền, phân cấp mạnh, có thẩm quyền quyết định và tổ chức thực hiện toàn bộ các hoạt động hành chính, kinh tế - xã hội trên địa bàn đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.
Phương án 2: Tổ chức chính quyền địa phương đơn vị hành chính đặc biệt gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân.
Cho ý kiến về nội dung này, đại biểu Võ Văn Kim cho rằng: “ Bộ máy phải đạt hiệu quả tinh gọn, hiệu lực tránh cái gì cũng tập thể nên phải trao quyền mạnh mẽ cho cá nhân hơn trước.
Trao quyền mà một mẹ một cha rồi thành một cha hai mẹ là không được như kiểu vừa địa phương cấp trên quản lý, vừa trung ương quản lý.
Phải rõ ràng sự chỉ đạo của địa phương thế nào, trung ương thế nào. Cần giao quyền cho cá nhân mạnh mẽ hơn tránh tập thể là sự trì trệ và chờ đợi nhau”.
Phát biểu ý kiến, đại biểu Huỳnh Thành Đạt đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: “Kinh nghiệm phát triển các mô hình, đặc khu kinh tế đặc thù của các nước, mô hình thành công phải hội đủ các yếu tố gồm:
Vị trí thuận lợi, mục tiêu phát triển rõ ràng, ứng dụng công nghệ mới, thể chế vượt trội, cơ sở hạ tầng thuận lợi cạnh tranh, sự hỗ trợ ban đầu và bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu quả.
Đối chiếu với Việt Nam, ngoài các yếu tố tương đồng trên thì bộ máy quản lý của đặc khu phải được trao quyền”.
 |
| Đại biểu Trương Trọng Nghĩa đoàn Thành phố Hồ Chí Minh (ảnh quochoi.vn). |
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa có ý kiến: “Ủng hộ chủ trương thành lập các đặc khu nhằm tạo động lực mới trong xây dựng, phát triển đất nước.
Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt là một trong những đơn vị hành chính của Việt Nam, không phải là khu công nghiệp, khu chế xuất mang tính chất khu kinh tế là điều ở Việt Nam chưa có tiền lệ”.
Điều mà đại biểu Trương Trọng Nghĩa băn khoăn trong dự thảo trưởng đặc khu được giao quyền đặc biệt nhưng theo ông cần thiết phải có cơ chế ràng buộc trách nhiệm.
Lý do là trưởng đặc khu chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và chính quyền địa phương, nhưng cá nhân Thủ tướng bận trăm công nghìn việc, bộ ngành không giám sát, tất cả vào hết chính quyền địa phương.
Trong khi vừa qua một số địa phương quyết định sai về cấp phép, môi trường đã phải kỷ luật cán bộ.
Đặc khu kinh tế đâu phải chỉ có casino
Phát biểu ý kiến đại biểu Phan Nguyễn Như Khuê đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: “Nếu không khéo, không rõ đặc trưng riêng của các đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt thì cử tri cho việc 3 đặc khu đều hướng tới thành lập casino. Liệu đây có phải là điều đặc biệt để lên đặc khu?
Tôi đề nghị cần làm rõ hơn yếu tố có đặc trưng riêng về kinh tế như việc gắn kết với vùng và có sức lan tỏa. Hướng tính đến cần xem xét kỹ lưỡng hơn. Dự thảo 3 khu Vân Đồn – Bác Vân Phong - Phú Quốc, có điểm chung hướng đến là casino”.
Cũng liên quan đến yếu tố kinh tế, đại biểu Đại biểu Lê Vĩnh Tân (đoàn Đồng Tháp) cho rằng: “Đây là khu hành chính – kinh tế đặc biệt thì tất nhiên phải có những chính sách ưu đãi vượt trội khu kinh tế khác để thu hút các nhà đầu tư.
Hiện nay, trong báo cáo của Bộ Trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, thì trong cả 3 khu này chủ yếu là cung ứng dịch vụ kinh doanh thương mại, trong đó có casino.
Tôi nghĩ casino là loại hình kinh doanh đặc biệt. Còn nếu không có casino mà đầu tư loại hình kinh doanh sản xuất khác thì không có gì đặc biệt”.
Phát biểu ý kiến đại biểu Đỗ Thị Lan đoàn Quảng Ninh cho biết: “Qua thực tế tại huyện Vân Đồn, Quảng Ninh, cho đến nay Quảng Ninh đã có quá trình xây dựng đề án, nghiên cứu và học tập các nước, cũng như vừa làm vừa báo cáo Bộ Chính trị.
Quảng Ninh cũng đã chuẩn bị các bước cơ bản đảm bảo điều kiện để khi Quốc hội thông qua Luật thì có thể tổ chức thực hiện được ngay.
Đề án Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn được thực hiện từ năm 2012, khi đó Quảng Ninh chỉ đạo xây dựng tổng thể kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và nhận thấy Vân Đồn có đủ điều kiện để trở thành đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.
Vân Đồn có cảnh quan thiên nhiên ưu đãi, không chỉ Bái Tử Long là kỳ quan mà còn kết nối với Vịnh Hạ Long là kỳ quan thiên nhiên của thế giới, có thể thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế, thu hút các nhà đầu tư”.
Theo đại biểu Trần Hồng Nguyên đoàn Bình Thuận: “Nếu chần chừ chúng ta sẽ mất đi cơ hội. Quảng Ninh đang rất hừng hực mà chúng ta tiếp sức được cho họ thì sẽ thành công.
Vì nó là đặc biệt nên nếu cứ do dự theo nếp cũ thì không thể bứt phá”.
