Học giả Nhật: Thách thức quan trọng nhất của Việt Nam về đối ngoại-an ninh

08/09/2015 14:53
Hồng Thủy
(GDVN) - Thách thức quan trọng nhất của Việt Nam về chính sách đối ngoại và an ninh là làm thế nào để quản lý được mối quan hệ bất đối xứng với Trung Quốc.
Giáo sư Takashi Shiraishi. Ảnh: anu.edu.au
Giáo sư Takashi Shiraishi. Ảnh: anu.edu.au

Giáo sư Takashi Shiraishi, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Chính sách và Viện Kinh tế phát triển, Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản ngày 8/9 nhận xét trên The Yomiuri Shimbun về quá trình hội nhập của Việt Nam vào khu vực và thế giới khi phân tích về khoảng trống chính sách hội nhập thế giới của ASEAN

Ông nhắc lại rằng, cuối những năm 1980 Việt Nam đã chuyển mình vào quỹ đạo chiến lược Đổi mới. Việt Nam đã thích nghi với các nguyên tắc kinh tế thị trường và hội nhập vào nền kinh tế thế giới, trong khi đa dạng hóa và tăng cường hợp tác với khu vực và quốc tế.

Với tình hình địa chính trị của mình, thách thức quan trọng nhất của Việt Nam về chính sách đối ngoại và an ninh là làm thế nào để quản lý được mối quan hệ bất đối xứng với  Trung Quốc. Trên Biển Đông, Trung Quốc đang tăng cường các hành vi leo thang cưỡng chế để thay đổi hiện trạng vùng biển (Bắc Kinh nhảy vào) tranh chấp để kiếm lợi cho mình.

Trong năm 2014 tàu Cảnh sát biển và tàu cá hai nước đã va chạm khi Trung Quốc hạ đặt (bất hợp pháp) giàn khoan 981 trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam.

Tính đến năm 2015 Trung Quốc có dân số lớn gấp 15 lần Việt Nam, kích thước nền kinh tế Trung Quốc lớn hơn Việt Nam 56 lần. Như vậy sức mạnh tổng thể của Trung Quốc lớn hơn nhiều so với Việt Nam, người Việt có thể làm gì để quản lý mối quan hệ bất đối xứng này? Trong thực tế Việt Nam đã sử dụng mọi phương tiện có thể làm đòn bẩy để làm đối trọng với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.

Giáo sư Takashi Shiraishi cho rằng, trong Chiến tranh Lạnh Việt Nam hợp tác với Liên Xô để duy trì cân bằng trong quan hệ với Trung Quốc. Những năm gần đây, Việt Nam đã phát triển quan hệ với Nhật Bản, Hoa Kỳ, Ấn Độ, ASEAN và Nga. Việt Nam và Nhật Bản đang đẩy mạnh hợp tác an ninh.

Quan hệ Việt - Mỹ đã có những bước phát triển mới, năm 2013 hai nước ký kết thỏa thuận xác lập quan hệ đối tác toàn diện và tháng 7 năm nay, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã trở thành nhà lãnh đạo hàng đầu của Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên thăm chính thức Hoa Kỳ.

Để hiện đại hóa lực lượng vũ trang, Việt Nam đã thực hiện thỏa thuận với Nga mua 6 tàu ngầm từ năm 2009. Năm ngoái, Washington đã quyết định nới lỏng lệnh cấm vận vũ khí sát thương với Việt Nam.

Trong lĩnh vực kinh tế Việt Nam tiếp tục hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế khu vực và toàn cầu thông qua tham gia Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) và Hiệp định TPP. Sự ra đời của AEC cuối năm nay sẽ thực sự đòi hỏi Việt Nam phải tái cấu trúc nền công nghiệp của mình với các chuẩn mực chung của khối, ngành công nghiệp ô tô vốn cạnh tranh yếu phải đối mặt với những khó khăn không nhỏ.

Tuy nhiên Việt Nam vẫn quyết tâm tiếp tục tiến trình hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế khu vực và toàn cầu. Ban lãnh đạo mới sau Đại hội 12 dự kiến sẽ tiếp tục thực hiện các chiến lược quốc gia hiện có.

Hồng Thủy