The Wall Street Journal ngày 16/9 có bài bình luận, việc Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tìm cách lật ngược quan hệ đồng minh mấy chục năm qua với Hoa Kỳ đang thúc đẩy mối quan tâm bên trong quân đội, lực lượng ông phải tìm kiếm sự ủng hộ.
Tại một quốc gia dễ đảo chính với những âm mưu chốn thâm cung, ông Rodrigo Duterte nhận thức một cách đầy đủ vai trò của sự ủng hộ từ quân đội. Ông đã dành nhiều thời gian trong 11 tuần đầu tiên để thăm các căn cứ quân sự, tìm kiếm sự ủng hộ của các tướng và các đơn vị chủ lực.
Đi đến đâu ông Rodrigo Duterte cũng lặp đi lặp lại cam kết sẽ tăng gấp đôi lương cho quân nhân. Thăm căn cứ Scout Rangers hôm thứ Năm vừa qua, ông hứa sẽ cung cấp cho mỗi quân nhân đơn vị này một khẩu súng lục Glock mới trong vòng 1 tháng.
Rodrigo Duterte giải thích với quân đội rằng, ông đang bước qua một "ranh giới ý thức hệ" để tìm kiếm hòa bình với kẻ thù. Nhưng thuyết phục các nhà lãnh đạo quân đội cùng vượt qua nó với ông là một thách thức.
 |
| Ông Duterte thăm căn cứ quân sự Scout Rangers hôm thứ Năm 15/9, ảnh: WSJ. |
Ngay cả một số quan chức cấp cao trong vòng ảnh hưởng của Rodrigo Duterte không phải ai cũng đồng ý với các chính sách của ông. Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana, một cựu tùy viên quân sự Philippines ở Washington nói trước một ủy ban của Quốc hội hôm thứ Tư rằng:
Ông Rodrigo Duterte đã sai lầm khi muốn các cố vấn quân sự Mỹ phải rời khỏi Mindanao, nơi họ đang hỗ trợ các hoạt động chống khủng bố Abu Sayyaf. Một chi nhánh của nhóm này đã gây ra vụ đánh bom ở Davao hồi đầu tháng, làm 14 người thiệt mạng.
"Chúng tôi vẫn cần họ, vì họ có khả năng giám sát mà các lực lượng vũ trang của chúng tôi không có", Bộ trưởng Quốc phòng Philippines nói.
Bà Clarita Carlos, cựu Giám đốc Đại học Quốc phòng quốc gia Philippines cho biết, ông Rodrigo Duterte lẽ ra nên được thông báo kỹ hơn về tầm quan trọng của liên minh. Nếu được tóm tắt và báo cáo đúng cách, ông sẽ không có những phát ngôn gây sốc như vừa qua.
Tiến sĩ Ian Storey, thành viên cấp cao Viện ISEAS-Yusof Ishak, Singapore nói với The Wall Street Journal, những sĩ quan chỉ huy đã từng có thời gian cộng tác với quân đội Mỹ chiến đấu chống khủng bố và phiến quân rất kinh ngạc với những phát biểu của Tổng thống gần đây.
Họ sợ ông Duterte có thể quẳng đi con bài duy nhất Philippines có thể chơi, đó là chiếc ô an ninh từ Mỹ, trong khi phải đối mặt với mối đe dọa từ Trung Quốc, Tiến sĩ Ian Storey cho biết.
Mặc dù ông Rodrigo Duterte cáo buộc Mỹ đã chẳng làm gì để ngăn chặn Trung Quốc bành trướng ở Biển Đông, nhưng các sĩ quan chỉ huy quân đội Philippines tin rằng, những gì quốc gia này phải chịu đựng dưới bàn tay Trung Quốc sẽ còn tồi tệ hơn nhiều nếu không có sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ.
Trong đó bao gồm các vũ khí, trang thiết bị quân sự của Mỹ, các cuộc tập trận chung thường xuyên và thông tin từ các chuyến bay do thám của Mỹ.
Sự nguy hiểm của việc để mất lòng quân đội đã từng xảy ra trong chiến dịch tranh cử của Thượng nghị sĩ Antonio Trillanes IV, một sĩ quan hải quân dẫn đầu một cuộc đảo chính năm 2003 nhưng thất bại.
Ông Trillanes cho biết: "Rất dễ để tuyển người tham gia lật đổ ông Rodrigo Duterte." Sau đó ông có thể sẽ phải vào tù vì cáo buộc tham nhũng.
Bình luận phát biểu của ông Rodrigo Duterte nhục mạ Tổng thống Barack Obama hồi tuần trước, Trillanes cho rằng đây là sai lầm trên rất nhiều cấp độ, gây bất lợi cho quan hệ đồng minh Mỹ - Philippines và an ninh quốc gia.
Hỗ trợ từ quân đội là yếu tố quan trọng để Tổng thống Gloria Macapagal-Arroyo vượt qua một cuộc đảo chính năm 2003.
Nhưng người tiền nhiệm của bà, Josheph Estrada đã bị lật đổ bởi một cuộc nổi dậy của quần chúng năm 2001, sau khi bị các tướng quân đội quay lưng.
Nhà lãnh đạo được cho là độc tài Ferdinand Marcos 15 năm trước cũng bị đẩy khỏi ghế Tổng thống sau khi các lãnh đạo quân đội chống lại ông.
Còn Tổng thống Corazon Aquino đã phải chiến đấu với rất nhiều nỗ lực đảo chính trong khoảng thời gian từ năm 1986 đến 1992 và trụ vững được là nhờ có các chỉ huy trung thành.
Bà Carlos cho biết, hiện nay quân đội Philippines đã công khai ủng hộ ông Rodrigo Duterte, nhưng Tổng thống vẫn phải có thời gian để thuyết phục các tướng, những người tư vấn cho ông phải luôn ghi nhớ: Người Mỹ là đồng minh của chúng ta, chứ không phải kẻ thù!
Nguồn:
http://www.wsj.com/articles/philippine-presidents-shift-on-u-s-alliance-worries-military-1474058666
