Những chiêu "né thuế" hàng tỉ USD tinh vi của Apple

16/12/2012 07:30
Thùy Liễu
(GDVN) - Tập đoàn công nghệ Apple của cố tỉ phú Steve Jobs đút túi hàng chục tỉ USD mỗi năm không chỉ từ việc thiết kế và bán iPhone, iPad... mà còn nhờ chiến lược né thuế tinh vi ở Mỹ và trên toàn thế giới.
Theo số liệu so sánh từ công ty phân tích thị trường Statista, lợi nhuận trong năm 2012 của Apple thậm chí còn cao hơn 7 tỷ USD so với tổng lợi nhuận của Microsoft, Google, Facebook, Amazon, Yahoo và eBay cộng lại. Ấn tượng hơn khi lợi nhuận của Apple cao gấp đôi mức lợi nhuận 19,4 tỷ USD của các hãng sản xuất máy tính lớn nhất thế giới, gồm: Intel, IBM, Lenovo, Acer, Asus, HP và Dell. Giữa tháng 11, Apple đã công bố kết quả kinh doanh trong quý tài khoá thứ III và quý thứ IV của năm 2012. Theo đó, "Quả táo cắn dở" đã đạt được lợi nhuận ròng 8,2 tỷ USD trong tổng doanh thu 36 tỷ USD trong quý III. Trong khi đó, quý tài khoá thứ IV, Apple đạt doanh thu thấp hơn so với 3 tháng trước đó - 28,27 tỷ USD, với mức lợi nhuận khoảng 6,62 tỷ USD.
Lợi nhuận trong năm 2012 của Apple thậm chí còn cao hơn 7 tỷ USD so với tổng lợi nhuận của Microsoft, Google, Facebook, Amazon, Yahoo và eBay cộng lại.
Lợi nhuận trong năm 2012 của Apple thậm chí còn cao hơn 7 tỷ USD so với tổng lợi nhuận của Microsoft, Google, Facebook, Amazon, Yahoo và eBay cộng lại. 
Thống kê mới nhất của Apple cho thấy, mặc dù 2 quý liên tiếp tình hình kinh doanh của hãng này không đạt mức kỳ vọng của giới đầu tư, tuy nhiên, tổng lợi nhuận của Apple trong năm 2012 đạt 45,6 tỷ USD trong tổng số doanh thu là 156,5 tỷ USD. Song, công ty công nghệ khổng lồ của Mỹ với tổng giá trị gần 625 tỷ USD lại đang sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để giảm tỷ lệ nộp thuế của mình xuống chỉ còn 1,9%. Theo ước tính, Apple đã "né" được hơn 550 triệu bảng Anh tiền thuế ở Anh trong năm 2011 với mức thuế áp dụng ở Anh là 24%.
Với chính sách thắt chặt chi tiêu chính phủ như hiện tại, hàng triệu người dân Anh đang phải đấu tranh với vấn để cắt giảm việc làm, đóng băng tiền lương. Việc Apple tìm cách “né” thuế ở Anh để tăng lợi nhuận có thể gây phẫn nộ với người dân nước này. Dựa theo tài liệu đệ trình với Ủy ban Giao dịch Chứng khoán Mỹ, mức thuế suất mà Apple phải chịu giảm từ 2,5% năm 2010 xuống chỉ còn 1,9% vào năm 2011. Apple trả 445 triệu bảng Anh tiền thuế ở các quốc gia khác mặc dù lợi nhuận trước thuế của công ty tăng hơn 50%. Apple bán được khoảng 125 triệu iPhone, 58 triệu chiếc iPad mini và 13,5 triệu laptop MacBook trên khắp thế giới.  “Quả táo cắn dở” có thể phải đóng thuế lợi nhuận nhiều hơn đối với quốc gia mà họ bán sản phẩm. Song hãng này đã tối thiểu hóa khoản thuế phải nộp bằng cách sử dụng nhiều phương pháp tính toán khác nhau, nhằm chuyển lợi nhuận sang các nước có mức thuế thấp. Ngày 28/4, báo New York Times đăng bài viết với tựa đề "Apple đã né hàng tỉ USD tiền thuế như thế nào?", lật tẩy rõ chiến lược né thuế tinh vi của tập đoàn công nghệ số 1 thế giới tại Mỹ và nhiều quốc gia khác trên thế giới. Bài báo gây xôn xao dư luận tại Mỹ, đặc biệt nếu xét đến việc Apple sẽ đạt mức lợi nhuận kỷ lục 45,6 tỉ USD trong năm 2012. Theo New York Times, năm 2006 khi giá cổ phiếu Apple bắt đầu tăng vọt, các quan chức công ty đã đến thành phố nhỏ Reno, bang Nevada để thành lập một chi nhánh mang tên Braeburn Capital, có chức năng quản lý và đầu tư tiền mặt của hãng.  Chi nhánh này chỉ có vài chục nhân viên. Tại sao lại là Reno? Mức thuế doanh nghiệp ở bang California, nơi Apple đặt trụ sở, là 8,84% nhưng ở Nevada chỉ là 0%. Khi một khách hàng ở Mỹ mua một chiếc iPhone, iPad, máy tính iMac... hoặc tải một bản nhạc từ iTunes, một phần lợi nhuận từ hợp đồng bán hàng đó được chuyển vào các tài khoản do Braeburn Capital quản lý.  Sau đó, Braeburn Capital dùng số tiền này đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu và các công cụ tài chính khác. Và khi các khoản đầu tư này sinh ra lợi nhuận cho Apple, cơ quan thuế California không thể thu thuế của Apple bởi địa chỉ của Braeburn Capital là ở Nevada. Kể từ khi thành lập Braeburn Capital, Apple đã kiếm hơn 2,5 tỉ USD từ tiền lãi và cổ tức thu được từ dự trữ tiền mặt và các khoản đầu tư tài chính toàn cầu.  Ngoài ra, văn phòng Braeburn Capital còn giúp Apple né thuế ở các bang khác tại Mỹ như Florida, New Jersey, New Mexico... Nguyên nhân là bởi chính quyền các bang này có chính sách giảm thuế cho các công ty có hoạt động quản lý tài chính thực hiện ở nơi khác. Văn phòng của Apple ở Reno có chức năng giúp tập đoàn này tránh thuế các bang tại Mỹ. Và các chi nhánh của Apple tại nhiều nước trên thế giới thực hiện nhiệm vụ giúp Apple né thuế ở các quốc gia này. Một trong các chi nhánh của Apple ở Luxembourg là iTunes S.à.r.L chỉ có vài chục nhân viên. Khi các khách hàng ở châu Âu, châu Phi, Trung Đông... tải một bản nhạc hoặc chương trình tivi từ iTunes, thương vụ bán hàng đó được ghi sổ tại Luxembourg.  Năm 2011, doanh thu của iTunes S.à.r.L vượt ngưỡng 1 tỉ USD, bằng khoảng 20% doanh số iTunes toàn thế giới. Theo các quan chức Apple, Luxembourg có lợi thế rõ rệt về thuế. Chính phủ Luxembourg cam kết chỉ thu thuế của Apple và các công ty công nghệ khác ở mức thấp nếu những tập đoàn này đưa các giao dịch qua Luxembourg.  Như vậy, lẽ ra các khoản thuế Apple phải nộp cho chính phủ Anh, Mỹ, Pháp... lại đi vào ngân khố Luxembourg, đương nhiên với mức ưu đãi hơn rất nhiều. Nhưng Apple còn nhiều chiêu né thuế khác trên thị trường quốc tế, một trong số đó là chuyển lợi nhuận đến các nước ưu đãi thuế. Từ thập niên 1980, Apple thành lập hai chi nhánh ở Ireland là Apple Operations International và Apple Sales International. Chính phủ Ireland ưu đãi thuế cho Apple, đổi lại hãng này phải tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương.  Lợi ích thật sự ở đây là, Apple có thể chuyển tiền thu được từ bản quyền các phần mềm phát triển ở California sang Ireland. Một phần lợi nhuận chỉ chịu mức thuế 12,5% của chính phủ Ireland, thay vì mức 35% ở Mỹ. Qua chi nhánh Ireland, Apple cũng chuyển lợi nhuận sang các công ty không chịu thuế ở vùng Caribbean, đặc biệt là quần đảo Virgin - một "thiên đường trốn thuế". Hơn nữa, nhờ hiệp ước giữa Ireland và các quốc gia châu Âu, Apple tha hồ chuyển lợi nhuận qua Hà Lan mà không hề bị đánh thuế. Khoảng 70% trong tổng lợi nhuận toàn cầu 34,2 tỉ USD của Apple năm 2011 là từ nước ngoài.  "Chiến lược do Apple và các tập đoàn khác thực hiện không chỉ giảm tối đa mức thuế họ phải đóng ở Mỹ, mà còn ở Pháp, Đức, Anh và nhiều nước khác", giáo sư Edward Kleinbard thuộc Đại học Nam California nhận định. Một bất lợi là nếu Apple muốn chuyển lại lợi nhuận về Mỹ, họ sẽ phải đóng thuế. Mới đây Apple, đang có 74 tỉ USD ở nước ngoài, đã liên minh với hàng chục công ty lớn khác để vận động Quốc hội Mỹ thông qua luật cho phép các tập đoàn chuyển tiền về nước mà không phải đóng thuế cao. Giới chuyên gia ước tính việc giảm thuế này có thể khiến chính phủ Mỹ tổn thất 79 tỉ USD.
Mời độc giả đóng góp, cho ý kiến và gửi những bài viết của mình theo địa chỉ: toasoan@giaoduc.net.vn hoặc có thể BẤM VÀO ĐÂY để phản hồi!
Thùy Liễu