Mâm cỗ cúng ngày Rằm tháng Giêng

10/02/2017 15:40
Hồ Thu (Tổng hợp)
(GDVN) - Dân gian có câu: “Lễ Phật cả năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng” để đề cao tầm quan trọng của ngày Rằm tháng Giêng (còn gọi là Tết Nguyên Tiêu).

Ngày Rằm tháng Giêng (ngày 15/1 âm lịch) có ý nghĩa quan trọng với người Việt. Vào ngày này, người dân thường tổ chức Tết Nguyên Tiêu hay còn gọi là Tết Thượng Nguyên, là một trong những Tết lớn trong năm của người Việt.

Ngày 15/1 âm lịch là ngày trăng tròn đầu tiên của năm mới và cũng là ngày vía của Phật tổ, vì vậy, mọi người thường đi lễ chùa.

Sau khi lễ chùa, mọi người cùng làm mâm cỗ cúng tại gia đình để cầu mong một năm bình an và may mắn.

Tùy thuộc vào phong tục tập quán mỗi nơi và điều kiện kinh tế của từng gia đình mà có thể chuẩn bị mâm lễ cúng Rằm tháng Giêng khác nhau. 

Quan trọng là mỗi người đều thể hiện tấm lòng thành kính, biết ơn đối với ông bà tổ tiên. 

Thông thường, nhiều gia đình vẫn chuẩn bị mâm cúng Rằm tháng Giêng như sau:

Mâm cỗ cúng rằm rằm tháng giêng hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu. (Ảnh minh họa: Giadinhvietnam.com)
Mâm cỗ cúng rằm rằm tháng giêng hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu. (Ảnh minh họa: Giadinhvietnam.com)

Mâm lễ cúng Phật thường là đồ chay gồm hoa quả, trà nước, chè xôi. Ngày nay nhiều gia đình cúng rằm bằng bánh trôi, bánh chay, có thể tự tay làm hoặc mua từ bên ngoài với mong ước mọi việc trong năm sẽ hanh thông, trôi chảy và tròn đầy.

Sự hài hòa về ngũ hành được thể hiện qua màu sắc của các món ăn, có màu vàng của hành kim, màu xanh của hành mộc, màu trắng của hành thủy, màu đỏ của hành hỏa cuối cùng là màu đen của hành thổ.

Nhiều gia đình cũng lựa chọn làm các món ăn chay để giúp tâm hồn được thanh lọc, tạo sự cân bằng, hướng tới sự tĩnh tâm.

Rằm tháng Giêng, nhiều gia đình cúng bánh trôi để mong một năm mới mọi việc trôi chảy, thuận lợi. (Ảnh: giadinhvietnam.com)
Rằm tháng Giêng, nhiều gia đình cúng bánh trôi để mong một năm mới mọi việc trôi chảy, thuận lợi. (Ảnh: giadinhvietnam.com)

Mâm lễ cúng gia tiên thường là mâm lễ mặn đối với những gia đình không theo đạo Phật, khá giống với mâm cỗ ngày Tết.

Trong đó có các món như: Bánh chưng, Xôi gấc, Gà luộc, Chân giò bó luộc (hoặc Giò lụa), Dưa món…

Bánh chưng tượng trưng cho trời, như một lời cầu vạn sự được vuông tròn trong năm mới. 

Xôi gấc không chỉ là món ăn không thể thiếu trong các mâm cỗ ngày Tết mà còn được sử dụng nhiều vào ngày Rằm.

Xôi gấc không chỉ có màu đỏ giúp mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng của bạn thêm đẹp mắt mà còn tượng trưng cho sự may mắn, tròn đầy của gia chủ.

Gà luộc: Gà không chỉ là món ăn quen thuộc trong bữa cơm hàng ngày mà đây cũng là món ăn không thể thiếu trong các ngày lễ Tết.

Chân giò bó luộc: Trong phong tục cổ truyền của người Việt, chân giò lợn là một thức quan trọng trong mâm cúng. Việc cúng chân giò lợn có thể được hiểu là mong muốn cho năm mới được đầy đủ, sung túc hơn. 

Tuy nhiên, vì món chân giò lợn đòi hỏi nhiều thời gian và công sức chế biến nên giờ đây, nhiều gia đình đã thay món chân giò lợn bằng giò chả.

Tùy điều kiện từng gia đình để chuẩn bị mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng cho phù hợp. (Ảnh minh họa: Giadinh.net.vn)
Tùy điều kiện từng gia đình để chuẩn bị mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng cho phù hợp. (Ảnh minh họa: Giadinh.net.vn)

Dưa món: Mâm cỗ mặn truyền thống là phải yêu cầu có đầy đủ các vị, trong đó không thể không nói đến vị chua của món dưa món đậm đà hương vị những ngày đầu năm.

Dưa món thường được chuẩn bị trước Tết Nguyên Đán, nên trong việc chuẩn bị cho mâm cỗ cúng Rằm đầu năm sẽ nhanh gọn hơn rất nhiều.

Trong mâm cỗ còn có thể có thêm cơm tẻ là lương thực hàng ngày. Mâm cỗ có nếp có tẻ, có âm dương đầy đủ để sinh sôi nảy nở. Bát nước chấm đặt giữa mâm hình tròn tượng trưng cho trời đất vũ trụ, kết nối cổ kim.

Mâm cơm cúng ngày Rằm tháng Giêng cũng phải có đầy đủ các vị. Vị mặn của nước chấm, vị cay của ớt, vị chua của đĩa dưa hành, vị ngọt của bánh, tất cả tạo nên mâm cỗ đủ đầy, cầu mong yên ấm an lành, xua đi những đen đủi có thể đến trong năm mới.

Ngoài ra, trong mâm lễ còn có trầu cau, rượu, hương hoa vàng mã, đèn nến.

Hồ Thu (Tổng hợp)