Mẫu chứng minh thư mới sẽ có tên bố và mẹ người được cấp
Kỳ vọng nhiều tiện ích
Trả lời báo chí xung quanh vấn đề này, Thượng tá Cao Xuân Lượng - Phó Trưởng Phòng Hộ khẩu và CMND, Cục Cảnh sát Quản lý Hành chính và trật tự xã hội (C64, Bộ Công an) - cho biết, những khác biệt cơ bản của mẫu CMND mới so với mẫu cũ là: Được làm bằng nhựa, khổ nhỏ hơn mẫu cũ, theo chuẩn quốc tế, có phôi bảo an, mã vạch chứa đựng một số thông tin để cơ quan chức năng dễ quản lý. CMND cũ chỉ có 9 số nhưng mẫu mới có đến 12 con số. Khác biệt được nhiều người quan tâm nhất trên mẫu CMND mới là sẽ có thêm thông tin về họ tên cha, mẹ trên mặt sau của tấm CMND.
Con mặc cảm nếu cha hoặc mẹ là tội phạm
Tôi biết, hiện có rất nhiều ý kiến xung quanh mẫu CMND mới đặc biệt là việc ghi thông tin về tên cha, mẹ trên mặt sau của CMND mẫu mới. Tôi nghĩ không nên đưa tên cha, mẹ trong CMND, vì nó sẽ làm nảy sinh nhiều vấn đề nhạy cảm và có thể gây bất lợi cho người dùng như lộ những thông tin cá nhân, riêng tư vì CMND là giấy tờ dùng đề giao dịch dân sự ở nhiều nơi trong đời sống hàng ngày. Nhiều khi CMND còn có thể bị lợi dụng sự trùng tên để đem ra khoe tôi là con ông này, bà kia...
Rồi nhiều người có cha, mẹ phạm tội hình sự “nổi tiếng”, trong khi họ là người hoàn toàn tốt thì họ cũng cảm thấy thật khó chịu khi những thông tin họ là con một tên cướp khét tiếng, hoặc con một tú bà nào đó cứ bị người ta lôi ra bàn tán, mặc dù họ không muốn.
Những trường hợp như con không cha, con ngoài giá thú, những thông tin cá nhân nhạy cảm này cũng bị lôi ra cho mọi người biết.
Ông Phạm Xuân Hân (Ba Đình, Hà Nội)Do mới bước đầu thí điểm nên qui định trên chưa bắt buộc, người dân vẫn có thể sử dụng CMND cũ; thời gian đầu triển khai tại 3 quận, huyện của TP.Hà Nội. Khi dự án được triển khai đến khu vực nào, người làm thủ tục cấp CMND lần đầu sẽ được làm theo mẫu mới.
Những người đang dùng CMND theo mẫu cũ nhưng chưa hết thời hạn 15 năm, vẫn tiếp tục sử dụng chứ không phải đổi. Người dân sử dụng CMND mới có thể sẽ được cấp thêm giấy xác nhận số CMND cũ để giải quyết các giao dịch trước đó.
Dự án này cũng kỳ vọng sẽ khắc phục được việc một người sở hữu nhiều CMND khác nhau. Theo đó, mỗi công dân khi được cấp CMND mới sẽ chỉ có một mã số chứng minh, một mã vạch và đi theo công dân đó đến suốt đời. 12 chữ số tự nhiên trên CMND do Bộ Công an cấp, quản lý thống nhất trên toàn quốc; trường hợp đổi, cấp lại thì vẫn giữ nguyên số ghi trên CMND đã cấp lần đầu…
Đề tên cha, mẹ - người dân phản ứng
Những cải tiến mà Bộ Công an hướng tới như đã nêu có lẽ phải chờ tới khi triển khai mới kiểm chứng được. Nhưng với thay đổi cơ bản nhất trên CMND lần này là đưa thêm tên cha, mẹ vào mặt sau của CMND, thì người dân đã có những phản ứng khác nhau, thậm chí còn kiến nghị nên bỏ nội dung này để tránh phiền phức cho cá nhân.
Theo tìm hiểu của PLVN, ngành Công an cho rằng, mục đích của việc thêm tên cha, mẹ là để quản lý tốt hơn. Trước đây cũng có thông tin cha, mẹ nhưng quản lý dạng “ẩn”, không thể hiện trên CMND nhưng trong hồ sơ lưu trữ thì vẫn có đủ.
“Có người sống với bố mẹ nuôi, sau này tìm thấy bố mẹ đẻ, lại phải sửa CMND.
Hay những người già, tầm 70 - 80 tuổi mà làm CMND thì bố mẹ đã mất từ lâu, bây giờ khai họ tên bố mẹ để làm gì?. Và còn nhiều vấn đề khi phát sinh nữa chẳng hạn như có người bố mẹ mất, không muốn tên cha mẹ mình luôn hiển hiện trên CMND như nhắc lại một nỗi đau hay nỗi nhớ người đã khuất.
Tôi chẳng hiểu vì sao lại có thay đổi như vậy?” - Ông Phạm Hải Minh (quận Hai Bà Trưng, TP.Hà Nội).
“Tôi làm trong lĩnh vực này nhiều năm nên tôi biết có một khó khăn, đó là có rất nhiều người trùng họ, tên gây mất thời gian cho công tác truy tìm, phân loại đối tượng khi cần thiết. Ảnh thì na ná như nhau, 15 năm cũng khó nhận dạng. Mỗi người chỉ khác nhau dấu vân tay và tên bố mẹ, và đó được coi là điểm khác biệt nổi bật để phân biệt nhanh người này với người kia. Vì vậy, việc thêm tên cha, mẹ vào CMND là để dễ cho cơ quan chức năng khi cần tìm nhanh một cá nhân nào đó”, một cán bộ công an cho biết.
Đối lập với quan điểm đó, rất nhiều ý kiến của người dân lại nói rằng, việc thêm thông tin cha, mẹ trên CMND lần này gây phiền phức lớn cho số đông người dân với một loạt tình huống được dự liệu trước. Chị Trần Thanh Mai ở quận Tây Hồ ( Hà Nội), băn khoăn: “Sẽ rất khó xử cho những trường hợp con không cha, con ngoài giá thú, vì nếu để trống phần họ tên cha thì vô tình “phơi” ra nhân thân của họ, mà lẽ ra thông tin cá nhân đó phải được tôn trọng và bảo vệ”.
Anh Phạm Hải Minh ở quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) dẫn thêm một bất tiện khác: “Tên bố mẹ vẫn có thể bị thay đổi. Có người sống với bố mẹ nuôi, sau này tìm thấy bố mẹ đẻ, lại phải sửa CMND. Hay những người già, tầm 70 - 80 tuổi mà làm CMND thì bố mẹ đã mất từ lâu, bây giờ khai họ tên bố mẹ để làm gì?. Và còn nhiều vấn đề khi phát sinh nữa chẳng hạn như có người bố mẹ mất, không muốn tên cha mẹ mình luôn hiển hiện trên chứng minh như nhắc lại một nỗi đau hay nỗi nhớ người đã khuất. Tôi chẳng hiểu vì sao lại có thay đổi như vậy?”.
Tiên liệu những bất hợp lý đó, nhiều người dân cho rằng không nên để thông tin bố mẹ trên CMND. “Tôi hoàn toàn nhất trí với nhiều ý kiến về việc nên bỏ tên cha mẹ sinh ra người đó ra khỏi giấy CMND mà nên kê vào đằng sau giấy CMND một số yếu tố khác như nhóm máu, mã số mã vạch của công dân khi cần thiết phục vụ công tác tìm kiếm, truy bắt những đối tượng tình nghi phạm tội, chiều cao sinh học, đặc điểm màu da...
Chỉ cần số hóa dữ liệu của một công dân thì khi tra cứu qua mạng là có thể biết ngay các thông tin chính xác về thân nhân của họ. Hy vọng những nhà quản lý cần xem xét và cân nhắc để thuận tiện cho người dân”, anh Vũ Hồng, ở huyện Từ Liêm (Hà Nội) nói.
Theo thông tin từ Bộ Công an, khi cần xác nhận nhân thân của người được cấp CMND, cơ quan có thẩm quyền sẽ dùng máy quét mã vạch và máy sẽ cho biết đầy đủ các thông tin liên quan về người đó, vậy thì việc ghi thêm tên cha, mẹ trên CMND mới thiết nghĩ là không cần thiết. Vì vậy, băn khoăn của nhân dân cũng rất cần cơ quan chức năng lưu ý, giải thích hoặc chỉnh sửa cho phù hợp. Bởi cải cách hành chính là hướng đến sự giản tiện và không gây phiền toái về mặt tâm lý và phức tạp về mặt giấy tờ đối với dân…
Luật sư Nguyễn Thị Phượng (Cty TNHH Luật Đại Việt):
Thuận tiện trong nhiều giao dịch
Mẫu CMND được cấp theo công nghệ mới, chất liệu mới, có in mã vạch hai chiều. Sẽ giúp cho việc sử dụng và bảo quản chứng minh nhân dân tiện lợi, tốt hơn, đẹp hơn và bền hơn; đặc biệt sẽ khó làm giả hơn.
Việc ghi thông tin cả tên cha, mẹ trên CMND theo tôi là phù hợp. Thực tế hiện nay, khi thực hiện một số công việc rất nhiều cơ quan yêu cầu người dân xuất trình Giấy khai sinh để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con, anh, chị em ruột.
Ví dụ: Khi người dân làm thủ tục khai nhận thừa kế hay tặng cho tài sản, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, Phòng Công chứng hoặc Văn phòng Công chứng bắt buộc người dân phải xuất trình Giấy khai sinh để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con, anh, chị em ruột…, nhiều người dân do thời gian đã lâu thường hay làm thất lạc hoặc hư hỏng Giấy khai sinh nên đã không thể làm thủ tục tặng cho dẫn đến không được miễn thuế hoặc phải đi làm thủ tục đăng ký khai sinh lại rất khó khăn gây mất thời gian.
Hay trong việc khai nhận di sản thừa kế do không có Giấy khai sinh đã không xác nhận được quan hệ huyết thống để hưởng thừa kế. Như vậy, việc CMND ghi thông tin về tên cha, mẹ sẽ là một trong những giấy tờ có thể thay thế cho Giấy khai sinh sử dụng trong trường hợp cần thiết.
