Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIII, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ rõ công tác phòng chống tham nhũng chưa đạt yêu cầu đề ra.
Thời gian tới phải rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật và thực hiện các giải pháp phòng chống tham nhũng, lãng phí. Công khai minh bạch hoạt động của cơ quan nhà nước, tăng cường kiểm tra thanh tra chế độ công chức công vụ.
Đề cao trách nhiệm giải trình của cơ quan, người đứng đầu và cán bộ công chức viên chức. Thực hiện đúng quy định về kê khai và kiểm soát kê khai tài sản. Tăng cường hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước, nhất là trong các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí. Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng phòng chống tham nhũng. Xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, lãng phí.
Quan trọng nhất là phải kiểm soát tài sản
Trao đổi với báo chí bên lề kỳ họp, TS. Nguyễn Đình Quyền – ĐBQH đoàn Sơn La nhận định, hoạt động tham nhũng vẫn rất nghiêm trọng, diễn biến phức tạp. Nó có thể là đỡ ở địa phương này, lĩnh vực này nhưng lại phát sinh và phức tạp ở ngành khác, địa phương khác và điều đó đang đòi hỏi các cơ quan chức năng, đặc biệt là các cơ quan chuyên trách phải nâng cao hơn nữa nghiệp vụ của mình trong việc phát hiện tham nhũng.
Có như vậy, chúng ta sẽ phát hiện nhiều hơn vụ tham nhũng, cộng thêm xử lý nghiêm minh sẽ từng bước hạn chế tham nhũng.
“Việc phát hiện tham nhũng của các cơ quan chức năng, đặc biệt là các cơ quan chuyên trách phòng chống tham nhũng trong Thanh tra chính phủ, Viện KSND, Bộ Công an mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng chất lượng là chưa cao. Đặc biệt là việc hiệu quả phát hiện của các cơ quan chuyên trách này còn yếu”, ông Quyền đánh giá.
Điểm đáng chú ý là Luật Phòng chống tham nhũng đã quy rất rõ trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng, nhưng thực tế việc xử lý trách nhiệm của đối tượng này cũng rất ít.
Ông Nguyễn Đình Quyền nhận định: “Trong pháp luật về công chức, luật về hành chính cho đến nay xác định trách nhiệm của từng vị trí công tác là chưa rõ. Tại Quốc hội khóa trước, tôi đã đề nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng Luật Công vụ, trong đó cần xác định trách nhiệm từng vị trí công tác, cấp trưởng, cấp phó, nhân viên đến đâu. Nhưng cho tới nay, khi có sự việc hạn chế hay vi phạm pháp luật xảy ra, chúng ta xác định trách nhiệm của từng cấp là rất khó.
Việc xác định trách nhiệm của người đứng đầu, mặc dù đã có quy định rồi nhưng trên thực tế để áp dụng không đơn giản, bởi vì khoanh trách nhiệm của người đứng đầu đến đâu, trách nhiệm liên đới, trách nhiệm trực tiếp, trách nhiệm quản lý, kiểm tra…. thì chưa đủ cơ chế toàn diện để xác định.
Vì vậy, có nơi làm được, có nơi chưa làm được, nơi quyết liệt, nơi còn nể nang. Bên cạnh đó, còn bệnh thành tích. Người đứng đầu mà phát hiện ra người tham nhũng thì chính cơ quan, tổ chức ấy lại bị đánh giá kém. Theo tôi, cần phải coi đó là ưu điểm để khuyến khích người đứng đầu nâng cao trách nhiệm trong việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng trong đơn vị của mình”.
 |
| Đại biểu Nguyễn Đình Quyền (đoàn Sơn La) - Ảnh: Ngọc Quang. |
Theo ông Quyền, kê khai tài sản chỉ là một trong những giải pháp của quá trình tiến tới quản lý tài sản. Kinh nghiệm ở các nước cho thấy, để chống tham nhũng thì vấn đề quan trọng nhất là kiểm soát tài sản.
“Tôi cho rằng kiểm soát tài sản không những là chống tham nhũng, mà còn chống rửa tiền, buôn lậu, trốn thuế. Cho đến nay, chúng ta chưa kiểm soát được tài sản của toàn xã hội, trong đó có cán bộ, công chức và người có chức vụ quyền hạn.
Đây là một thiết chế vô cùng khó, bởi bên cạnh kiểm soát tài sản của cán bộ công chức và người có chức vụ quyền hạn thì theo quy định của Hiến pháp, pháp luật người ta còn có quyền công dân, người ta có quyền được giữ bí mật tài sản để đảo đảm an toàn trong giao dịch dân sự của họ. Do đó, phải nghiên cứu một cách đồng bộ.
Quan trọng nhất, chúng ta phải từng bước và làm ngay nghiên cứu kiểm soát tài sản của toàn bộ xã hội. Nếu chúng ta cứ loay hoay kiểm soát tài sản của cán bộ. công chức, người có chức vụ quyền hạn thì sẽ xảy ra trường hợp bố có thể là Bộ trưởng, Thứ trưởng, Chủ tịch UBND tỉnh… không có tài sản nhưng con là giám đốc mộtngân hàng thì có hàng nghìn tỷ. Trong trường hợp đó chúng ta không kiểm soát được", ông Quyền nói.
Cán bộ nghỉ hưu cũng phải kê khai tài sản trung thực
Cùng trao đổi với báo chí bên lề kỳ họp, Đại biểu Phạm Trường Dân (Phó Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam – ĐBQH đoàn Quảng Nam) cho rằng, việc kê khai tài sản phải thực hiện nghiêm khi cán bộ đang đương chức, khi về hưu vẫn tiếp tục theo dõi.
“Cán bộ về hưu phải có trách nhiệm kê khai tài sản với cơ sở Đảng ở địa phương nơi anh sinh hoạt. Đảng viên phải kê khai tài sản. Đảng viên sinh hoạt ở dưới chi bộ cơ sở, thì kê khai tài sản cũng là bình thường. Khi thấy có dư luận không tốt về khối tài sản của cán bộ quá lớn, cấp trên có quyền kiểm tra.
Bản thân cán bộ đó phải có trách nhiệm giải trình với tư cách một Đảng viên, bởi nguồn tài sản này bắt nguồn từ khi anh còn đương chức. Việc kê khai tài sản là để xem anh có hư hay không, dù thế nào thì anh vẫn phải kê khai tài sản cho chính xác. Nếu anh làm việc ở tỉnh lẻ, mà lại có nhà ở thành phố lớn thì nhất định phải kiểm tra”.
 |
| Đại biểu Phạm Trường Dân (đoàn Quảng Nam). Ảnh: Xuân Hải. |
Đề cập cụ thể tới trường hợp của ông Trần Văn Truyền – nguyên Tổng Thanh tra Chính phủ, ông Dân nói: “Khi anh Truyền còn đương chức, anh ý mới thuộc diện cán bộ do Trung ương quản lý. Cơ quan trực tiếp quản lý anh Truyền là thanh tra chính phủ.
Thanh tra chính phủ phải có trách nhiệm báo cáo Trung ương. Khi đã về hưu ở địa phương, Thanh tra Chính phủ không còn quản lý nữa, mà chỉ làm theo chỉ đạo của Trung ương, tức là yêu cầu kiểm tra với tư cách một cơ quan thanh tra của Nhà nước”.
Cũng theo ông Phạm Trường Dân, do trước đây ông Trần Văn Truyền công tác tại Thanh tra Chính phủ, do đó bây giờ để đảm bảo khách quan minh bạch thì không nên giao việc kiểm tra cho cơ quan này.
“Có thể giao cho Ủy ban kiểm tra Trung ương sẽ khách quan hơn. Vấn đề ở đây là làm sao để kê khai tài sản phải chuẩn, đúng chứ không theo kiểu hô hào khẩu hiệu, mà trông chờ vào sự trung thực thì khó. Phải dựa vào các biện pháp để xử lý.
Thứ nhất, anh sẽ phải giải trình, nguồn tài sản xuất phát từ đâu, có người được bạn bè cho, tặng; hay do gia đình làm ăn kinh tế hay nguồn bất động sản từ thời kỳ giá rẻ đến khi giá cao anh bán được giá, đó là chuyện bình thường”, ông Dân chia sẻ.
