Ấm lòng thực khách xa quê hương

Có ai muốn rời xa quê hương, âu cũng là cực chẳng đã…Xa quê, có quá nhiều thứ để nhớ. Nhớ từ góc nhỏ hay đi về mỗi ngày, nhớ đến nao lòng khói cơm chiều, nhớ một nụ cười thân quen…Nỗi nhớ nhiều khi đến từ những thứ bình dị nhất “Anh đi anh nhớ quê nhà, nhớ canh rau muống nhớ cà giầm tương”. Người Việt ta nay vì kế sinh nhai, học tập…mà nhiều người phải xa quê hương, bôn ba nơi xứ người. Để vợi đi nỗi xa quê, nhiều người dù sống nơi trời Tây vẫn cố gắng duy trì những bữa cơm gia đình với những món ăn đậm đà chất Việt, để thế hệ trẻ dù có thể chưa sống một ngày trên đất Việt vẫn phải biết thưởng thức những canh cua rau đay, cà dầm tương, mắm tôm…chứ không chỉ biết có đồ ăn nhanh, phô mai, pizza… Rộng hơn, nhiều người đã mở những nhà hàng bán đồ ăn Việt, để không chỉ chính bản thân mình được nguôi ngoai nỗi nhớ mà còn giúp chính kiều bào mình nữa. Và chính họ đã trở thành những “đại sứ văn hóa” giúp quảng bá món ăn Việt, văn hóa Việt với bạn bè quốc tế; để rồi hôm nay, nhắc đến ẩm thực Việt Nam, nhiều người nước ngoài đã nhắc đến và coi những phở, nem rán (chả giò) là những món “quốc hồn quốc túy” đặc trưng cho một nền ẩm thực của những con người hiếu khách, hiền hòa.

"Số lượng những nhà hàng Việt ở Mỹ đang ngày càng tăng chứng tỏ người Việt dù đi đến đâu cũng luôn gắn bó với những món ăn mang đầm hồn Việt"

Phở có ở nhiều nơi trên đất nước Việt Nam, nhưng đặc trưng nhất là phở Hà Nội. Có những ý kiến khác nhau cho rằng phở mang ảnh hưởng của ẩm thực Pháp và ẩm thực Trung Hoa, nhưng không ai có thể phủ nhận trải qua nhiều năm dài thăng trầm của lịch sử, phở đã mang những nét đặc trưng nhất của ẩm thực Việt Nam. Nước dùng phở là sự chắt lọc tinh túy nhất vị Umami (vị ngọt thịt) từ xương bò, thịt bò, sá sùng; mùi hương đậm đà của hồi, thảo quả, gừng, hành khô. Nước dùng ấy khi kết hợp với sợi phở dai, miếng thịt bò vừa mềm vừa ngọt, chút hành hoa, rau thơm thì cũng là lúc bát phở nghi ngút bốc khói, hương vị phở bảng lảng trong cơn gió se lạnh đầu đông khiến bất kỳ ai xa quê khi nhớ về cũng thấy lòng quay quắt. Vượt hàng ngàn dặm xa, hương vị phở ở Mỹ hay ở Úc có thể vì thiếu nguyên liệu này hay nguyên liệu khác mà không giống hoàn toàn như ở quê nhà, nhưng sự cố gắng của kiều bào ta để tái hiện lại hương vị ấy luôn thật đáng trân trọng. Có dịp đặt chân đến nước Úc, chúng tôi xúc động đến chảy nước mắt khi bắt gặp hương vị phở quê nhà trên nhiều con phố của Melbourne. Để chiều lòng nhu cầu đa dạng của thực khách, phở có thể theo phong vị Bắc hoặc Nam, nghĩa là bên cạnh phở truyền thống, thực khách có thể ăn thêm với giá, rau sống, tương đen. Ngoài thịt bò chín, họ có thể lựa chọn thịt bò tái, hoặc phở ăn kèm với thịt đuôi bò cũng rất thú vị. Bên cạnh những yếu tố của phở truyền thống nhất định không thể bỏ qua như nước dùng đậm đà vị Umami có bổ sung chút bột ngọt để thêm phần ngọt ngào, hoa hồi, thảo quả; nhiều quán phở còn thể hiện sức sáng tạo của người Việt, cũng là để chiều lòng thực khách khi nhất thời chưa làm quen được với hương vị của phở. Có nhà hàng thậm chí còn bổ sung thêm nhiều nguyên liệu giàu vị Umami khác để bát phở thêm phần đậm đà theo hơi hướng “quốc tế” như sò, nấm. Món phở vì thế có thể khoác lên mình những chiếc áo rất khác nhau, có chiếc mộc mạc, có chiếc bóng bẩy nhưng hồn cốt của nó thì vẫn đặc trưng không thể trộn lẫn, đủ để phở ở đâu thì cũng vẫn là phở chứ không phải là “Vietnamese noodle soup”.

"Chị L, chủ quán Phở Việt nổi tiếng tại Auckland- New Zealand, người đã góp phần gìn giữ hương vị quê nhà của các món ăn như phở bò, bún bò, cơm sườn, bún cá…cho du học sinh và kiều bào tại đây"

Một bát phở ở nước ngoài ngày nay có giá khoảng 8 – 10 USD, cũng không hẳn là nhỏ để có thể thưởng thức hàng ngày và vì thế phở có phần “sang” hơn so với một món ăn Việt Nam khác cũng rất nổi tiếng ở nước ngoài là nem rán, hay có tên gọi khác là chả giò. Nước ta vốn được ưu đãi bởi điều kiện thiên nhiên thuận lợi nên các nguyên liệu thực phẩm tự nhiên rất phong phú, qua đó giúp nền ẩm thực Việt Nam trở nên cực kỳ đa dạng. Chỉ cần nhìn món nem rán là có thể thấy được rất rõ điều này. Với gần chục loại nguyên liệu khác nhau như thịt, cua, nấm hương, mộc nhĩ, giá đỗ, hành hoa, cà rốt, miến, trứng; tẩm ướp với muối, tiêu, bột ngọt gói trong bánh đa nem làm từ bột gạo; đến các nguyên liệu ăn kèm cũng cầu kỳ, phong phú như bún, rau sống, nước chấm từ nước mắm, giấm, đường, bột ngọt ăn kèm dưa góp; món nem rán không những cho thấy sự phong phú của ẩm thực Việt Nam mà theo giáo sư Từ Giấy thì “tính ra món nem rán/chả giò có thể gồm tới 15 loại thức ăn…và đều được chế biến theo lối hỗn hợp nhiều loại thực phẩm…Khi ăn hỗn hợp, chất thừa ở loại thức ăn này có thể bổ sung cho chất thiếu ở thức ăn khác; do đó mà giá trị sử dụng được tăng lên. Đây là cách ăn tiết kiệm, tận dụng được nhiều chất bổ”. Như thế là món nem còn là món ăn khoa học về mặt dinh dưỡng nữa. Nem rán là món được rất nhiều người nước ngoài ưa thích bởi sự hài hòa, vị của nem là sự kết hợp tinh tế giữa vị Umami, vị mặn, chua, cay còn trạng thái của món ăn là sự phối hợp khéo léo giữa cái giòn rụm của bánh đa nem với phần nhân vừa mềm, vừa dai bên trong. Trong số các quốc gia yêu thích món nem thì không thể không kể đến Hà Lan và Bỉ. Những hàng quán Việt Nam ở đây dù không nhiều nhưng đa phần trong số đó là các sạp, quán lưu động bán nem như một món “take away”. Người Hà Lan thậm chí yêu thích món nem đến mức nhiều lớp dạy làm món nem được mở ra và thu hút rất nhiều học viên, để ai cũng có thể chế biến món ăn mà họ yêu thích tại gia đình

"Không chỉ cố gắng duy trì gìn giữ những nét đặc trưng của ẩm thực Việt tại xứ người, người Việt còn giới thiệu chúng với bạn bè quốc tế và nhận được nhiều sự yêu thích"

Điểm qua hai món ăn Việt được yêu thích ở nước ngoài, chúng tôi hy vọng có thể góp một tiếng nói để chúng ta hiểu thêm về cuộc sống của những kiều bào xa xứ, những người đang ngày ngày nhớ về quê hương và đóng góp cho quê hương theo những phương cách riêng của mình. Đặc biệt, chúng ta trân trọng những nỗ lực của họ để giữ gìn những nét đặc trưng của ẩm thực Việt Nam và hơn nữa còn là quảng bá những tinh túy ấy ra thế giới.

Hoài Anh