LTS: Những ngày qua, dư luận đang chú ý đặc biệt tới cuộc thi tuyển Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ do Bộ trưởng Đinh La Thăng khởi sướng. Bộ trưởng cam kết sẽ công khai, minh bạch, và để báo chí chứng kiến trực tiếp cuộc thi. Tuy nhiên, theo ông Vũ Mão – nguyên Chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại của Quốc hội, để thi tuyển đạt kết quả cần phải quan tâm đến một loạt vấn đề quan trọng.
4 câu hỏi cơ bản dành cho Tổng cục trưởng tương lai
PV: Thưa ông Vũ Mão, ông đánh giá thế nào về ý tưởng thi tuyển Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ?
Ông Vũ Mão: Qua các phương tiện thông tin đại chúng, tôi được biết Bộ GTVT có chủ trương tổ chức thi tuyển để chọn Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ. Tôi cho rằng đây là một ý tưởng rất thú vị, rất cần thiết trong xu thế đổi mới của đất nước ta hiện nay.
Dù chưa biết kết quả sẽ như thế nào, nhưng ít nhất là nhìn ở góc độ của tầm tư duy chiến lược thì Bộ trưởng Đinh La Thăng đang làm một việc rất có ý nghĩa.
Ở đây, ta lại thấy được sức trẻ, sự linh hoạt và quyết liệt trong điều hành của một vị bộ trưởng đã có một thời kỳ trải qua vai trò Thủ lĩnh thanh niên. Khi tốt nghiệp ĐH Tài chính, anh Thăng về công tác tại công trường xây dựng nhà máy thuỷ điện Hoà Bình trên Sông Đà. Đây là môi trường tốt để anh Thăng trưởng thành. Vì vậy, trong con mắt của tôi thì anh Thăng vẫn là một Thủ lĩnh thanh niên đi lên từ cơ sở, trẻ trung, sôi nổi, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm. Và bây giờ khi đã giữ một chức vụ cao mà anh Thăng vẫn giữ được phong cách đầy nhiệt huyết, quyết liệt như thế là rất đáng quý.
PV: Thưa ông, ý tưởng thì hay, nhưng muốn có kết quả thì cần có những điều kiện gì?
Ông Vũ Mão: Tôi biết, để chuẩn bị cho cuộc thi tuyển này thì Bộ GTVT đã xây dựng quy chế của cuộc thi. Nhưng theo tôi, cần phải quan tâm đến mấy việc quan trọng thì mới chọn được người có năng lực thật sự. Cụ thể như sau:
Một là, xây dựng tiêu chuẩn mà người Tổng cục trưởng đường bộ cần phải đạt tới.
Hai là, quy định các thủ tục cụ thể cho cuộc thi.
PV: Theo ông, các tiêu chuẩn đó là gì?
Ông Vũ Mão: Theo tôi, trước hết phải có đủ các tiêu chuẩn chung của công chức Nhà nước, đồng thời, với vai trò là Tổng Cục trưởng Tổng cục đường bộ thì cần nhấn mạnh:
Một là, đạo đức trong sáng, đặc biệt là không tham nhũng, bản kê khai tài sản phải rõ ràng và có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền.
Hai là am hiểu về lĩnh vực giao thông đường bộ (hiểu theo nghĩa rộng là am hiểu cả về kiến thức xã hội, am hiểu nhu cầu cuộc sống của người dân, nghĩa là không phải trên trời rơi xuống).
Ba là hiểu biết về pháp luật, nhất là trong lĩnh vực giao thông vận tải đường bộ.
Bốn là không vô cảm, không ngạo mạn; tận tụy phục vụ nhân dân, thực sự là người công bộc của dân như Bác Hồ đã dạy.
Năm là biết tổ chức công việc một cách sáng tạo, biết phối hợp với các cơ quan, đơn vị khác, tạo thành sức mạnh tổng hợp.
Bên cạnh đó, người dự thi cần cung cấp một số văn bản tới ban tổ chức để báo chí cũng nắm được:
Một là, bản tự thuật của người dự thi (sơ yếu lý lịch, những nhận xét về bản thân).
Hai là, nhận xét của đơn vị đang công tác.
Ba là, nhận xét của Thủ trưởng cấp trên.
Bốn là, Bản kê khai tài sản có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền (đây là một tài liệu rất quan trọng để xem xét đương sự có tham nhũng hay không).
Năm là, nhận xét của khu dân cư nơi đương sự sinh sống.
PV: Vậy còn ở khía cạnh chuyên môn thì sao, thưa ông?
Ông Vũ Mão: Các thủ tục thì có nhiều lắm, ở đây tôi chỉ nêu một vấn đề, đó là cần phải có các câu hỏi bình đẳng cho các thí sinh. Nghĩa là các thí sinh đều phải trả lời 4 câu hỏi sau:
Thứ nhất, đánh giá tình hình giao thông đường bộ hiện nay và những nguyên nhân?.
Thứ hai, đánh giá các văn bản pháp luật giao thông đường bộ hiện có (đã có bao nhiêu Thông tư, Nghị định, Pháp lệnh, Luât?). Những văn bản pháp luật hiện nay còn thiếu gì? Cái gì chưa đi vào cuộc sống? Anh sẽ đề xuất với Bộ GTVT, với Chính phủ cần sửa đổi và bổ sung gì để cải thiện tình hình hiện tại? Ứng viên dự thi mà không nắm được các văn bản pháp luật về giao thông đường bộ thì phải chấm điểm 0 và loại ngay lập tức.
Thứ ba, mối quan hệ của lĩnh vực giao thông đường bộ với các lĩnh vực khác là gì để tạo ra sức mạnh tổng hợp.
Thứ tư, chương trình hành động để thực thi quyền hạn củaTổng cục trưởng.
Nên mở rộng đối tượng dự thi
PV: Bộ trưởng Thăng cam kết sẽ làm nghiêm túc, công khai và minh bạch cuộc thi này, nhưng vẫn còn rất nhiều người tỏ ra nghi ngờ tính minh bạch của cuộc thi. Ông có cho rằng sự nghi ngờ ấy có căn cứ?
Ông Vũ Mão: Ai đó có nghi ngờ thì cũng dễ hiểu thôi, vì đây là chuyện chưa từng có trong ngành, và nhất là ở những vị trí quan trọng như vậy thì thậm chí xưa nay người ta còn nghĩ là phải "chạy" mới có được, chứ có ai nghĩ tới việc thi tuyển.
Tuy nhiên, tôi tin rằng đã tổ chức ra thế này thì Bộ trưởng Đinh La Thăng rất muốn làm nghiêm túc, chứ không phải hình thức. Vấn đề là Bộ trưởng biết lắng nghe nhiều ý kiến, nhất là những ý kiến phản biện.
Tôi nghĩ rằng, cần coi đây là một trận đánh lớn, do đó công tác chẩn bị phải thật chặt chẽ, càng cẩn trọng bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêu. Bác Hồ đã từng nói: Chủ trương là 1, biện pháp là 5, thì tổ chức thực hiện là 10.
PV: Ông đánh giá thế nào về việc mời báo chí chứng kiến cuộc thi này?
Ông Vũ Mão:Tôi cho là rất tốt. Tuy nhiên, nếu tạo điều kiện để báo chis là một khách thể trong việc đánh giá và tuyển chọn thì càng tốt.
PV: Thưa ông, vào chiều 2/4, ông Nguyễn Hồng Trường cho biết, Bộ GTVT đã chốt danh sách 4 ứng viên dự thi trong tháng 4 này. Ông Trường cho rằng 4 ứng viên là đủ để chọn ra người xứng đáng. Vậy theo ông, với một cuộc thi quan trọng như thế này thì có nên nới rộng danh sách ứng viên và thời gian tổ chức thi không?
Ông Vũ Mão: Đây là một chủ trương rất hay, rất quan trọng, nhưng thời gian để cho công luận hiểu thì chưa đủ độ. Tôi nghĩ rằng, tổ chức thi có phần vội vàng, vì hiện tại chưa rõ tiêu chí chấm thi ra sao, cho nên theo tôi Bộ GTVT nên cân nhắc lại về thời điểm thi để có sự chuẩn bị được tốt hơn.
Tôi cũng lấy làm tiếc là đối tượng dự thi chỉ là cán bộ quản lý của Bộ GTVT hay Sở GTVT các tỉnh. Lẽ ra cần phải mở rộng hơn nữa, bởi vì có những người không công tác trực tiếp trong ngành giao thông, nhưng họ lại nghiên cứu sâu về giao thông và rất am hiểu ở lĩnh vực này thì vẫn có thể thi tuyển được chứ, mà trường hợp như Bộ trưởng Đinh La Thăng là một thí dụ điển hình. Bộ trưởng không công tác trong ngành giao thông, nhưng khi trở thành Tư lệnh của ngành, Bộ trưởng đang làm ngày càng tốt hơn.
PV: Những kiến nghị của ông rất tâm huyết và cụ thể, liệu Bộ trưởng Thăng có tiếp thu không?
Ông Vũ Mão: Kinh nghiệm cho thấy, với những vấn đề mới được đặt ra trong cuộc sống thì người trong cuộc nhận biết được 70% là tốt lắm rồi, 30% còn lại là do những người ngoài cuộc nhận biết giúp. Điều quan trọng là người trong cuộc biết lắng nghe và sàng lọc để tiếp thu những gì là tinh hoa nhất.
Trân trọng cảm ơn ông!