Con suối dài hàng chục km ô nhiễm vì nước thải mỏ?
Thời gian qua, nhiều hộ dân ở phường Vàng Danh (TP.Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) phản ánh đến tòa soạn Báo Giáo dục Việt Nam về việc C.ty CP Than Vàng Danh (thuộc Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam, có trụ sở tại phường Vàng Danh, TP.Uông Bí, Quảng Ninh) xả nước thải chưa qua xử lí ra môi trường, gây ô nhiễm nguồn nước suối Vàng Danh. Đây là con suối có chiều dài hàng chục km, chảy qua nhiều địa phận của khu vực Uông Bí. Bởi vậy, nếu nguồn nước này bị ô nhiễm sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt của nhiều hộ dân nơi đây.
 |
| Trụ sở Công ty Cổ phần Than Vàng Danh |
Để xác minh nguồn tin trên, chiều ngày 20/4, phóng viên có mặt tại khu mỏ Vàng Danh. Qua tìm hiểu được biết, khu mỏ được chia ra làm hai khu, phía bên phải được gọi là khu trung tâm Vàng Danh và bên trái là khu Cánh Gà.
Tại khu vực bên phải (trung tâm Vàng Danh) có một nhà máy xử lí nước thải lớn, hiện đại. Theo nhiều người dân ở đây cho biết, nhà máy này được xây dựng từ năm 2010 và đã đi vào hoạt động. Tuy nhiên, sau khi “tham quan” một vòng quanh nhà máy, phóng viên chỉ thấy hai ống nước lớn dẫn từ trong nhà máy ra suối Vàng Danh. Khi kiểm tra phía đầu ống, hai ống này đều không hề thấy có nước chảy. Lần theo đường ống thì phát hiện, đầu ống phía bên trong nhà máy chưa được khớp nối với bất kỳ bộ phận nào. Điều này khiến chúng tôi nghi ngờ, nhà máy xử lí nước thải hiện đại của khu mỏ Vàng Danh chỉ mang tính hình thức?
Tiếp đến, phóng viên tìm hiểu tại khu vực gần nhà ăn của công ty. Bởi trước đó, nhiều người dân cho rằng, nhà ăn của mỏ xả thải trực tiếp xuống suối, gây ô nhiễm nguồn nước. Tại đây, quả đúng như phản ánh, nguồn nước dưới suối đằng sau nhà ăn vàng khè, đặc quánh và có mùi khó chịu.
 |
| Nước sau khu nhà ăn của công nhân mỏ khá ô nhiễm |
Trong khi đó tại khu vực Cánh Gà (phía bên trái khu mỏ Vàng Danh), phóng viên được “mục sở thị” quy trình xử lí nước thải của Cty Than Vàng Danh.
Nước thải từ trong các hầm lò có màu vàng, xối xả chảy liên tục ra bên ngoài.
Tại đây, quy trình xử lí nước thải từ trong mỏ ra như sau: Khi nước từ cửa lò ra, nước thải này được dẫn vào một bể chứa nhỏ để thanh lọc, sau đó chảy xuống đường ống gắn bên trong bể chứa, rồi nước theo đường ống chảy vào khu bể lắng lớn. Sau khi qua thanh lọc tại đây, nước mới được xả ra môi trường.
 |
| Đây là bể chứa nước nhỏ, chứa nước chảy từ cửa lò ra, sau đó nước được thanh lọc rồi dẫn xuống đường ống bên dưới rồi chảy ra bể lọc lớn phía bên ngoài |
 |
| Và đây là bể lắng lớn. Nước từ trong hầm mỏ ra đều được chảy về đây để thanh lọc, trước khi xả ra môi trường |
Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, nước thải từ trong các cửa lò chảy ra, chỉ một phần được dẫn xuống ống vào bể lớn thanh lọc, còn lại vẫn chảy trực tiếp ra môi trường.
Quan sát hai nguồn nước, giữa nước suối Vàng Danh “nguyên chất” và nước thải từ cửa lò xả ra thấy có sự khác biệt rõ rệt. Nước suối Vàng Danh trong còn nước thải từ lò ra có màu vàng. Khi hai nguồn nước này gặp nhau tạo nên một dòng “suối vàng”, nhìn rõ sự ô nhiễm.
Lãnh đạo Than Vàng Danh lên tiếng
Liên quan đến vụ việc, chiều ngày 21/4, phóng viên có cuộc gặp với đại diện Cty Cổ phần Than Vàng Danh.
Tại trụ sở, ông Hồng – Phó phòng Đầu tư Xây dựng và Môi trường Cty Than Vàng Danh thừa nhận, những phản ánh của người dân là có cơ sở.
Về nhà máy xử lí nước thải nằm ở khu trung tâm Vàng Danh, ông Hồng cho biết, nhà máy được vận hành độc lập bởi Cty TNHH MTV Môi trường Vinacomin (Sau đây xin viết tắt là Cty Môi trường).
 |
| Nhà máy xử lí nước thải khu mỏ Vàng Danh |
“Năm 2010, vấn đề xử lí nước thải từ hoạt động sản xuất của Cty Than Vàng Danh trở nên cấp bách, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) và Cty Than Vàng Danh đã họp bàn và thống nhất, cần có một nhà máy xử lí nước thải cho khu mỏ Vàng Danh. Sau đó, Tập đoàn Vinacomin đã giao cho Cty Môi trường triển khai xây dựng nhà máy ở đây” – ông Hồng nói.
Sau gần 2 năm triển khai xây dựng, tháng 9/2012, nhà máy xử lí nước thải mỏ Vàng Danh chính thức đi vào hoạt động. Tuy nhiên, hiện nhà máy mới chỉ xử lí được nước thải ở khu vực bên phải (tức khu trung tâm Vàng Danh).
Nói về đường ống chưa khớp nối mà phóng viên nhìn thấy tại nhà máy xử lí, ông Hồng cho hay: “Đó là ống dẫn nước thải từ khu Cánh Gà về nhà máy nhưng hiện tại ống chưa được khớp nối. Chúng tôi đang đôn đốc Cty Môi trường đẩy nhanh tiến độ thi công”.
Để chứng minh việc nhà máy xử lí đã đi vào hoạt động, ông Hồng cung cấp cho phóng viên các hóa đơn tiền xử lí nước thải mà Cty Than Vàng Danh đã đóng cho Cty Môi Trường. Theo đó, trung bình mỗi tháng, nhà máy này xử lí khoảng gần 600 nghìn m3 nước thải cho Cty Than Vàng Danh, với đơn giá là 2.805 đồng/m3. Như vậy, vị chi mỗi tháng, chỉ tính riêng khu vực trung tâm Vàng Danh, Cty Than Vàng Danh phải bỏ ra gần 2 tỉ đồng cho việc xử lí nước thải từ khu mỏ.
Cũng liên quan đến việc này, ngày 14/4/2014, Giám đốc Cty Than Vàng Danh đã có công văn gửi Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam. Theo đó, Cty Than Vàng Danh đề nghị Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam đôn đốc Công ty Môi trường nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ xin cấp phép xả thải vào môi trường, đồng thời đẩy nhanh tiến độ thi công, đưa vào hoạt động hệ thống xử lí nước thải mỏ phần còn lại của công ty, để Cty Than Vàng Danh tránh được những vi phạm về quản lý môi trường đối với các cơ quan quản lý nhà nước.