 |
| Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. |
Tờ Chuyên gia của Nga ngày 15/12 đăng bài phân tích của Gevorg Mirzayan, một nhà bình luận của tạp chí này cho rằng Nga không cần một liên minh với Trung Quốc bất chấp những nghi ngờ từ Hoa Kỳ và châu Âu về hiệu quả của các chính sách cô lập Nga.
Nga - Trung có chung lợi ích chống áp lực từ phương Tây
Mối quan tâm của phương Tây không chỉ dừng lại sở sự xấu đi của quan hệ với Moscow sau một loạt biện pháp trừng phạt kinh tế, mà còn bao gồm xu thế Nga đang tiến về phía Đông, đặc biệt là quan hệ Nga - Trung được củng cố. Trong những năm gần đây Bắc Kinh và Moscow không chỉ tham gia một số hợp đồng kinh tế lớn mà 2 nước còn tìm thấy một quan điểm chính trị chung trong các vấn đề quốc tế.
Nga và Trung Quốc đã đồng ý tổ chức cuộc tập trận chung ở Địa Trung Hải, một vùng biển trong thực tế cả hai quốc gia này chẳng có gì để làm. Rõ ràng hoạt động này là một phản ứng với việc lực lượng quân sự Mỹ và NATO đã diễn tập gần biên giới Nga, Trung Quốc.
Trong suy nghĩ của một số nhà bình luận phương Tây, mọi đường đi nước bước của Putin dường như là để khôi phục liên minh Trung - Xô ngày trước. Hiện tại một sự kết hợp tiềm lực hạt nhân của Nga với tiềm lực khoa học, tài nguyên của nền kinh tế thực sự có khả năng lật đổ Mỹ và xây dựng lại trật tự thế giới mới.
Ở một chừng mực nào đó quan điểm này là đúng, nhưng quan hệ Nga - Trung không phải là một liên minh mà chỉ tập trung vào một số lợi ích chung của 2 nước. Thực tế cả Nga và Trung Quốc không thuộc về "phiên bản tự do dân chủ phương Tây" mà muốn được quyền lựa chọn mô hình của mình và cần được tôn trọng.
Nga và Trung Quốc đánh giá cao những giá trị truyền thống, lịch sử và theo đuổi quyền lực mạnh mẽ. Họ tự hào về chủ quyền của mình và muốn bảo vệ nó, bao gồm việc chống lại các nỗ lực của phương Tây thúc đẩy "cách mạng màu" hoặc "sự kiện Thiên An Môn mới" thông qua các quỹ do phương Tây kiểm soát và các tổ chức xã hội dân sự do họ giật dây, Gevorg Mirzayan bình luận.
Nga và Trung Quốc đều muốn giữ sân sau, nhưng liên minh với Bắc Kinh chỉ có thiệt
Cả Moscow và Bắc Kinh đều có "kinh nghiệm riêng để xử lý những gì có thể gây ra bạo loạn và dẹp bỏ nó từ trong trứng nước". Trung Quốc và Nga đều muốn thể hiện mình là "bậc thầy" trong khu vực và sẵn sàng bảo vệ lợi ích của mình ở sân sau, với Nga là Ukraine và với Trung Quốc là khu vực Đông Nam Á.
Tuy nhiên điều này không có nghĩa là Kremlin và Trung Nam Hải đang tìm kiếm một liên minh chặt chẽ. Cả hai không cần bất kỳ liên minh nào. Trong khi Bắc Kinh vẫn đang tiếm tục tuân thủ chính sách không liên kết từ thời Đặng Tiểu Bình, họ hài lòng với hành động của Moscow để "tháo dỡ các hệ thống lấy Mỹ làm trung tâm trong việc thực thi pháp luật quốc tế".
Quan hệ chặt chẽ giữa Bắc Kinh và Moscow là không cần thiết. Hơn nữa ở Nga có những quan điểm lo ngại về người Trung Quốc. Một số nhà phân tích chính trị Nga cho rằng sự phụ thuộc quá mức vào Bắc Kinh là một mối đe dọa hiện hữu. Trong một số lĩnh vực Trung Quốc chỉ đơn giản muốn tống tiền Nga. Gevorg Mirzayan nhấn mạnh, trong thực tế Nga đã bị Trung Quốc tống tiền trong vụ thương lượng giá cả khí đốt.
Đó là lý do tại sao hiện nay Moscow đang cố gắng để cân bằng các mối quan hệ gần gũi với Bắc Kinh hiện tại thông qua việc tái lập quan hệ với 2 đối thủ lớn của Trung Quốc trong khu vực là Ấn Độ và Nhật Bản. Trong chuyến thăm New Delhi gần đây của Tổng thống Vladimir Putin, hai nước đã ký kết một số thỏa thuận chiến lược trong các lĩnh vực hạt nhân, kinh tế, an ninh.
Với Nhật Bản tình hình có phần phức tạp hơn bởi tranh chấp lãnh thổ giữa 2 nước, tuy nhiên vấn đề có thể được cải thiện trong tương lai gần. Điều này được chính Thủ tướng Shinzo Abe gợi ý, và việc tái lập quan hệ Nga - Nhật không chỉ là nhu cầu của Moscow mà còn cả Tokyo, thậm chí người Nhật cảm thấy điều này cần thiết hơn.