Rất nhiều người lao động thường xuyên gặp nguy hiểm
Trong Bộ Luật Lao động năm 2012 có quy định tất cả các tổ chức cá nhân liên quan đều tuân thủ quy định vệ sinh an toàn lao động và chưa rõ đối tượng. Vì vậy, trong dự thảo luật có đặt vấn đề sang cả đối tượng không có hợp đồng lao động và sẽ giải quyết số lượng lớn đảm bảo quyền lợi cho những người này đảm bảo an toàn vệ sinh lao động.
Ông Hà Tất Thắng - Cục trưởng Cục An toàn lao động (Bộ LĐTBXH) đánh giá, thực tế hiện chúng ta đang tập trung vào số đang có quan hệ lao động, nhưng mở rộng đối tượng chưa có hợp đồng lao động có nhiều băn khoăn nhưng họ cũng là đối tượng làm ra của cải cho đất nước, xã hội.
Tuy vậy, tính toán mở rộng đối tượng này cần phải có lộ trình, nguồn lực của Nhà nước, xã hội và năng lực của người dân. Viêc đó không thể quy định áp những quy định từ người có hợp đồng lao động sang lao động có hợp đồng. Thí dụ như đối với người có hợp đồng lao động quy định chủ sử dụng lao động lo nhiều việc từ đóng quỹ tai nạn nghề nghiệp 1% quỹ lương của người lao động, trang bị phương tiện bảo hộ cá nhân, lo cải thiện điều kiện làm việc, bồi dưỡng hiện vật trang thiết bị bảo hộ.
"Còn với đối tượng không có hợp đồng sử dụng lao động trong dự thảo Luật đưa ra phương án Nhà nước hỗ trợ một phần và người lao động có trách nhiệm với bản thân đóng một phần", ông Thắng cho hay.
 |
| Ông Hà Tất Thắng, Cục trưởng Cục An toàn lao động, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. |
Do đó, việc đóng góp sẽ tùy theo điều kiện tình hình kinh tế của đất nước, Chính phủ quy định hỗ trợ cho người lao động không có hợp đồng lao động. Giả sử có 1 triệu người tham gia vào quỹ bảo hiểm an toàn lao động theo hình thức đóng tự nguyện với mức hỗ trợ của Nhà nước 50% thì sẽ bù khoảng 700 tỷ đồng/năm. Việc tham gia Quỹ bảo hiểm an toàn lao động được đảm bảo được nhiều quyền lợi như tư vấn, huấn luyện vệ sinh an toàn lao động, được Nhà nước hỗ trợ tham gia quỹ an toàn lao động và khi xảy ra tai nạn lao động nghề nghiệp thì được hưởng chế độ chính sách trong khối có hợp động lao động.
Cũng theo ông Thắng, có một điểm khó khăn rất cần khắc phục, đó là cách đây 10 năm mới chỉ có hơn 100.000 doanh nghiệp, nhưng nay đã tăng lên hơn 700.000, trong khi lực lượng làm thanh tra vệ sinh an toàn lao động chuyên ngành ít, thậm chí có tỉnh không có cán bộ làm công tác thanh tra vệ sinh an toàn lao động nên trong quá trình thanh tra xuất hiện nhiều khó khăn nên tỷ lệ thanh tra được doanh nghiệp là 0,22% về an toàn lao động.
"Nếu mở rộng đối tượng điều chỉnh của luật sang không có hợp đồng lao động thì không có thanh tra chuyên ngành thì không làm tốt vệ sinh an toàn lao động vì lĩnh vưc này có tính chất đặc thù vì vừa thanh tra con người thực hiện chính sách vệ sinh an toàn lao động, va thanh tra thiết bị bảo hộ an toàn lao động và thanh tra các điều kiện lao động như ồn, rung bụi và tham gia điều tra khi có tai nạn lao động xảy ra để giải quyết chế độ an toàn lao động. Khi mở rộng đối tượng thì cần có lực lượng thanh tra này", ông Thắng nói.
Cần quan tâm tới những đối tượng lao động không hợp đồng
Góp ý cho dự án Luật an toàn vệ sinh lao động, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hà (Hà Nội) đề nghị ban soạn thảo cần có lý giải đầy đủ, khoa học hơn và cân nhắc việc thực hiện.
Bà Hà cho rằng, các quy định trong dự thảo mới chỉ tập trung điều chỉnh các đối tượng trong quan hệ lao động, đối tượng không có quan hệ lao động được quy định rất mờ nhạt.
“Tôi băn khoăn về tính khả thi khi áp dụng quy định này vì các đối tượng là người lao động không có quan hệ lao động chủ yếu nằm trong các doanh nghiệp có quy mô nhỏ dưới 10 lao động, chiếm hơn 60% tổng số doanh nghiệp và việc kiểm soát ATVSLĐ không đơn giản. Mong muốn để mọi người lao động được đảm bảo ATVSLĐ là tốt nhưng nếu khi triển khai không khả thi thì không những không mang lại hiệu quả mà còn có thể tạo hiệu ứng ngược”, bà Hà nói.
 |
| Đại biểu Quốc hộ iNguyễn Thị Hồng Hà. Ảnh: TTBC. |
Đại biểu Trần Ngọc Vinh – Hải Phòng nhất trí mở rộng đối tượng điều chỉnh với người lao động không có quan hệ lao động nhưng cũng đặt dấu hỏi về tính khả thi, nhất là nguồn lực để thực hiện. “Việc ban hành chính sách phải đi đôi với nguồn lực, nếu không có nguồn lực thì chính sách không khả thi, đôi khi còn gây bức xúc cho người dân”, đại biểu Vinh nói.
Đại biểu Lê Trọng Sang – TP. Hồ Chí Minh thì đề nghị, dự luật cũng cần bổ sung quyền khởi kiện của người lao động và công đoàn cơ sở khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng các nguyên tắc về ATVSLĐ, đảm bảo sự công bằng trước pháp luật giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Còn Đại biểu Bùi Thi An - Hà Nội thì cho rằng, dự luật phải đặt mục tiêu kiểm soát bệnh nghề nghiệp vì nó đeo đẳng người lao động cả đời và ảnh hưởng đến cả gia đình họ; rà soát lại các chế độ liên quan đến việc đảm bảo sức khỏe cho người lao động làm việc trong môi trường độc hại để có quy định chặt chẽ hơn trong luật; cụ thể hóa trách nhiệm của doanh nghiệp trong khám bệnh nghề nghiệp định kỳ cho người lao động, tránh sự nhập nhằng với khám sức khỏe định kỳ.