 |
| Từ đầu tháng 5 đến giữa tháng 7 năm 2014, Trung Quốc hạ đặt bất hợp pháp giàn khoan Hải Dương Thạch Du 981 ở vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam (ảnh tư liệu) |
Mạng "Tin tức bình luận Trung Quốc" Hồng Kông ngày 7 tháng 1 cho rằng, theo cơ quan nghiên cứu Mỹ, trong vấn đề biển Hoa Đông và Biển Đông, Mỹ cần "cưỡng bức dụ dỗ", thúc đẩy Trung Quốc tiến hành hợp tác, giảm các hành vi gây căng thẳng (khiêu khích), giảm các hành vi gây bất ổn, ức hiếp. Thực hiện cơ chế tránh xung đột vẫn phải là nhiệm vụ quan trọng trong quan hệ quân sự hai nước Mỹ-Trung.
Ở đây, "dụ dỗ" bao gồm: Nếu Trung Quốc kiềm chế cách hành vi khiêu kích thì có thể mở rộng tham gia diễn tập quân sự "Vành đai Thái Bình Dương" do Mỹ tổ chức; Quân đội Trung Quốc có thể được mời tham gia nhiều cuộc diễn tập quân sự ba bên hơn với Mỹ và đồng minh. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ có thể tham gia "Diễn đàn Hương Sơn" do Quân đội Trung Quốc tổ chức để khuyến khích các hành vi tốt của Trung Quốc.
Trong khi đó, "cưỡng ép" là: Nếu Trung Quốc có hành vi không tốt thì sẽ không có những phần thưởng trên và buộc họ phải trả giá. Quân đội Mỹ sẽ còn tăng cường các hành động và hoạt động ở vùng biển xung quanh Trung Quốc, tăng cường mạng lưới an ninh châu Á đang không ngừng mở rộng gạt bỏ Trung Quốc ra ngoài.
Đây là kiến nghị trong báo cáo "Chuyển hướng 2.0" mới nhất của cơ quan nghiên cứu "Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS)" Mỹ gửi lên chính quyền Barack Obama và Quốc hội Mỹ khóa mới ra mắt vào ngày 6 tháng 1 năm 2015.
 |
| Năm 2014, Trung Quốc cho tàu đâm chìm tàu cá Việt Nam, ngăn cản cứu những ngư dân của tàu cá này - đây được xác định là một hành vi khủng bố, vô nhân đạo kiểu Trung Quốc. |
"Báo cáo chiến lược châu Á-Thái Bình Dương đến năm 2016 Mỹ" này có rất nhiều nội dung liên quan đến cách thức quan hệ với một nước Trung Quốc trỗi dậy, vai trò ảnh hưởng của Trung Quốc mở rộng và khả năng thách thức trật tự hiện có trở thành mối lo ngại chủ yếu của Mỹ.
Quan hệ kinh tế thương mại luôn phát huy vai trò "máy giảm xóc" của quan hệ Trung-Mỹ, báo cáo đề xuất, Chính phủ và Quốc hội Mỹ cần cùng cam kết với các nhà đầu tư Trung Quốc, sẽ không đe dọa có lập pháp mới hạn chế đầu tư của Trung Quốc, truyền đi thông điệp rõ ràng: Ở Mỹ không có lĩnh vực lo ngại an ninh quốc gia thực sự, vẫn để cánh cửa rộng mở cho các nhà đầu tư của Trung Quốc.
Đối với quan điểm bắt đầu xuất hiện trong quan chức Trung Quốc – quan điểm "sự lệ thuộc của nước ngoài vào thị trường Trung Quốc lớn hơn so với nhu cầu của Trung Quốc đối với đầu tư nước ngoài", cần có những nỗ lực lớn hơn để thúc đẩy đàm phán hiệp định đầu tư song phương.
Trên phương diện quan hệ cấp cao Trung-Mỹ, báo cáo cho rằng, Mỹ thiếu tiếp xúc với các ủy ban như Ủy ban an ninh quốc gia của Trung Quốc và các quan chức cấp cao chủ quản của họ, dễ sinh ra phán đoán nhầm đối với động cơ và ý đồ của Trung Quốc, kiến nghị các nhà lãnh đạo hai nước cần thiết lập một cơ chế tiếp xúc giữa các cơ quan này, Quốc hội và Ủy ban toàn quốc của hai đảng Cộng hòa và Dân chủ Mỹ cần thúc đẩy đối thoại và giao lưu đảng với Đảng Cộng sản Trung Quốc, thiết lập liên lạc với Ủy ban mới thành lập của Trung Quốc.
 |
| Năm 2014, Trung Quốc bố trí nhiều tàu chiến mới trên Biển Đông trong đó có tàu khu trục thế hệ mới Côn Minh số hiệu 172 Type 052D, 4 tàu hộ vệ tên lửa hạng nhẹ Type 056 (Yết Dương, Thanh Viễn, Lô Châu, Triều Châu)... |
Về quan hệ quân sự, thực hiện cơ chế tránh xung đột vẫn là nhiệm vụ quan trọng. Tháng 11 năm 2014, Mỹ-Trung ký kết Quy tắc ứng xử an toàn khi gặp nhau trên biển, trên không giữa quân đội hai nước, bắt đầu từ gặp nhau trên biển, đã có cơ sở tốt, năm 2015 cần hoàn thành xây dựng Quy tắc ứng xử gặp nhau trên không. Trung Quốc cùng Mỹ và các quốc gia khu vực khác cần mở rộng đến cơ quan cảnh sát biển để giảm tính không xác định và rủi ro của sự cố.
Tại cuộc họp báo về báo cáo, người chủ trì viết báo cáo này, Phó giám đốc cấp cao CSIS Green vừa cho biết, Mỹ có ý kiến khác đối với việc Trung Quốc thiết lập cơ quan mới ở châu Á, nhưng Trung Quốc cuối cùng phải gia nhập vào trò chơi, vì vậy hai bên cần điều chỉnh để bảo đảm cho quy tắc của các tổ chức như Ngân hàng đầu tư hạ tầng cơ sở châu Á mới thành lập thống nhất với Ngân hàng Thế giới hiện có. Đồng thời, xử lý và duy trì ranh giới hành vi rõ ràng với Bắc Kinh một cách có kỹ năng.
Khi trả lời vấn đề làm thế nào để ứng xử với việc Trung Quốc không thách thức vị thế chủ đạo của Mỹ, Glaser cho rằng, điều quan trọng là nhà lãnh đạo Trung Quốc không chỉ nói Mỹ vẫn là siêu cường thế giới, mà còn nói Trung Quốc sẵn sàng hòa nhập vào hệ thống quốc tế hiện nay.
Glaser cho rằng, Ngân hàng đầu tư hạ tầng cơ sở châu Á chính là thách thức quan trọng đối với việc Trung Quốc phải chăng thực sự muốn tiếp nhận các quy tắc và luật lệ quốc tế.
 |
| Ngày 14 tháng 8 năm 2014, Hạm đội Nam Hải tập trận quy mô lớn đánh chiếm đảo đá (trong hình). Ngoài ra, trên Biển Đông, trong năm 2014, Trung Quốc cũng tổ chức tập trận liên hợp giữa Hải quân-Không quân-Pháo binh 2. |