Tâm tư của một nhà khoa học
Những ngày qua, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành) tiếp tục trở thành đề tài nóng thu hút sự quan tâm lớn của dư luận.
Tại phiên họp thứ 35 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, một lần nữa dự án sân bay Long Thành lại được đưa ra để lấy ý kiến các thành viên ủy ban. Đây là bước chuẩn bị để trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư dự án này tại kỳ họp thứ 9 diễn ra vào cuối tháng 5/2015.
 |
| Phối cảnh sân bay Long Thành |
Một trong những vấn đề được đại biểu Quốc hội và người dân băn khoăn về dự án sân bay Long Thành là thời điểm đầu tư dự án, tính hợp lý, hiệu quả, khả thi về nguồn vốn đầu tư, phương thức huy động vốn và phân kỳ đầu tư...
Trong khi đó, trong báo cáo trước Ủy ban thường vụ Quốc hội về dự án sân bay quốc tế Long Thành mới đây, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng cho biết vốn đầu tư dự án sẽ giảm khoảng 2,9 tỷ USD, từ 18,7 tỉ USD xuống còn 15,8 tỉ USD.
Con số giảm là do rà soát và tính toán chi tiết hơn, điều chỉnh giảm quy mô, phạm vi giải phóng mặt bằng và tái định cư, giảm các hạng mục do chỉ đầu tư một đường hạ cất cánh trong giai đoạn I, không đưa vào dự án các hạng mục triển khai theo phương án xã hội hóa...
Dự án này vẫn sẽ có 3 giai đoạn. Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định việc xây dựng là cần thiết vì sản lượng hàng không từ nay đến năm 2030 cả về hành khách, hàng hóa và số chuyến đều tăng trên dưới 6%.
Cũng theo Bộ trưởng Đinh La Thăng, các thông tin trên mới chỉ là báo cáo tiền khả thi để trình Quốc hội xin chủ trương chung để đầu tư dự án này. Sau khi Quốc hội đồng ý sẽ có báo cáo khả thi giải đáp các băn khoăn trên, bao gồm cả đánh giá tác động môi trường.
Bộ trưởng Giao thông vận tải cũng cho biết nguồn vốn thực hiện dự án chỉ lấy 30% từ ngân sách, còn lại sẽ từ các nguồn bên ngoài, thậm chí từ nguồn cổ phần hóa các doanh nghiệp trong ngành, tiền bán quyền khai thác sân bay...
Là nhà nghiên cứu khoa học, giữ cương vị Chủ tịch Hội Tư vấn khoa học công nghệ và quản lý Hascon, TS Nguyễn Bác Phúc đã dành nhiều thời gian theo dõi các thông tin liên quan đến dự án sân bay Long Thành.
TS Nguyễn Bách Phúc chia sẻ: Là nhà khoa học, trí thức... ông phải có trách nhiệm đưa kiến thức, hiểu biết của mình phục vụ đất nước, để xây dựng đất nước. Chính vì vậy khi dự án sân bay Long Thành được đưa ra, TS Nguyễn Bách Phúc đã có nhiều bài viết phản biện tính khả thi của dự án này nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận.
Cho rằng xây sân bay Long Thành trong thời điểm này là không cần thiết và lãng phí, từ đó TS Nguyễn Bách Phúc đưa ra phương án cải tạo, nâng cao sản lượng vận tải của sân bay Tân Sơn Nhất và kinh phí thực hiện phương án này không lớn như con số 9,1 tỷ USD của Bộ Giao thông vận tải đưa ra… Tuy nhiên, theo TS Nguyễn Bách Phúc, dường như phương án cải tạo, nâng cao sản lượng vận tải của sân bay Tân Sơn Nhất do ông và nhiều chuyên gia chưa ra chưa nhận được sự quan tâm từ các cơ quan chức năng.
 |
| TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội tư vấn Khoa học công nghệ & quản lý TP.HCM HASCON, Viện trưởng Viện Điện - Điện tử - Tin học EEI |
Do đó, để có được những đánh giá khách quan từ phía các nhà khoa học, trí thức và chuyên gia trong nước về dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành cũng như phương án cải tạo, nâng cao sản lượng vận tải của sân bay Tân Sơn Nhất, TS Nguyễn Bách Phúc và thành viên trong Hội Hascon đã quyết định tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Xây mới sân bay Long thành hay nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất". Thời gian dự kiến khai mạc Hội thảo vào ngày 21/3/2015 tại TP.HCM.
“Tuy khó khăn nhưng chúng tôi muốn tổ chức hội thảo khoa học như diễn đàn để các nhà khoa học, các chuyên tranh đưa ra quan điểm phân tích hai phương án xây mới sân bay Long Thành hay cải tạo nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất từ đó tổng hợp để có ý kiến kiến nghị với Chính phủ và Bộ ngành”, TS Nguyễn Bách Phúc cho biết.
"Xây mới sân bay Long thành hay nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất"
Để Hội thảo diễn ra khoa học, công khai... Hội Hascon đã lên kế hoạch từ cuối năm 2014. Theo văn bản Hội Hascon gửi đến Bộ Giao thông vận tải và UBND TP.HCM, mục đích Hội thảo nhằm phân tích, tổng hợp những ý kiến, những đề xuất, những tư duy khoa học có tầm chiến lược đối với vấn đề này của các tổ chức khoa học, các tập đoàn kinh tế, các doanh nghiệp, các nhà khoa học và các nhà quản lý, làm cơ sở đưa ra những đề xuất khoa học nhằm giải quyết hợp lý vấn đề nói trên, phù hợp với điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước trong giai đoạn từ nay đến năm 2050 và những năm tiếp theo.
Theo Hội Hascon, liên quan đến dự án sân bay Long Thành công luận đã lên tiếng, nhiều nhà khoa học rất quan tâm và bình luận với hai xu hướng đối lập nhau. Theo đó, một bên cho rằng nhất thiết phải gấp rút xây dựng sân bay Long Thành cho xứng tầm Quốc tế, và phải dẹp dần sân bay Tân Sơn Nhất vì không thể nâng cấp được; Ngược lại một bên cho rằng sân bay Tân Sơn Nhất hoàn toàn có thể nâng cấp và chưa cần thiết phải vội vàng xây dựng sân bay Long Thành.
Qua đó, nội dung hội thảo sẽ xoay quanh vấn đề có thể nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất được không? Để trả lời vấn đề này, Hội thảo sẽ làm rõ vấn đề năng lực vận tải hiện hữu của Tân Sơn Nhất; Diện tích đất của Tân Sơn Nhất và vấn đề di dời dân, đền bù; Tắc nghẽn bầu trời của Tân Sơn Nhất; Chồng lấn vùng bay với sân bay Biên Hòa; Khoảng cách giữa hai đường băng của Tân Sơn Nhất; Tắc nghẽn hệ thống giao thông mặt đất kết nối với Tân Sơn Nhất; Ô nhiễm môi trường; Các phương án nâng cấp Tân Sơn Nhất…
Đồng thời làm rõ vấn đề có nhất thiết phải gấp rút xây dựng sân bay Quốc tế Long Thành? Và cũng để làm rõ mệnh đề này Hội thảo sẽ mổ xẻ những dự báo số lượng khách Quốc tế, nội địa, trung chuyển của sân bay Long Thành; Vai trò của sân bay Long Thành trong mối tương quan với các sân bay Quốc tế của Việt Nam và các sân bay Quốc tế trong khu vực Đông Nam Á; Hiệu quả kinh tế và xã hội của sân bay Long Thành và vốn đầu tư của sân bay Long Thành trong mối tương quan với nền kinh tế. Cuối cùng Hội thảo sẽ có kết luận và kiến nghị.
Với ý nghĩa của Hội thảo, TS Nguyễn Bách Phúc – Chủ tịch Hội Hascon đã có hai văn bản gửi đến Bộ Giao thông vận tải và UBND TP.HCM để báo cáo về việc tổ chức hội thảo.
“Chúng tôi đã gửi cho Bộ Giao thông vận tải và UBND TP.HCM từ 30/12/2014 nhưng đến thời điểm này chúng tôi vẫn chưa nhận được văn bản trao đổi lại, tuy nhiên chúng tôi vẫn quyết định tổ chức hội thảo nhằm đưa ra vấn đề đang còn tranh cãi để có kiến nghị, có giải pháp cụ thể”, TS Nguyễn Bách Phúc nói.