Tờ The Wall Street Journal ngày 14/4 đưa tin cho biết, một quan chức Iran nói rằng Tehran sẽ nhận được hệ thống S-300 của Nga trong năm nay, mặc dù các quan chức Moscow cho rằng hoạt động giao hàng có thể mất nhiều thời gian.
Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 13/4 đã ký sắc lệnh bãi bỏ lệnh cấm xuất khẩu S-300 cho Iran có hiệu lực từ tháng 9/2009 do chính quyền cựu Tổng thống Dmitry Medvedev ban hành.
 |
| Ali Shamkhani - Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao của Iran. |
Iran đã ký hợp đồng mua 4 hệ thống S-300 trị giá 800 triệu USD trong năm 2007. Tuy nhiên, Kremlin đã rút khỏi thỏa thuận này trong năm 2010 do áp lực từ Mỹ và Israel. Đáp lại, Iran dọa đệ đơn kiện Nga lên Tòa án Trọng tài Quốc tế vì vi phạm hợp đồng và đòi bồi thường 4 tỷ USD.
"Tôi nghĩ rằng (S-300) sẽ được giao trong năm nay," Ali Shamkhani - thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao của Iran, nói với hãng tin Interfax hôm 14/4 ở Moscow, nơi ông tham gia trong một cuộc họp của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải. "Việc giải quyết vấn đề này sẽ thúc đẩy phát triển hơn nữa quan hệ song phương của chúng tôi."
Tuy nhiên, các quan chức Nga vẫn thận trọng trong việc đưa ra một mốc thời gian cụ thể. Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Nga, Nikolai Patrushev cho biết việc giao hàng sẽ mất thời gian chuẩn bị ít nhất là 6 tháng và quá trình sản xuất một hệ thống S-300 hoàn chỉnh sẽ mất khoảng 18 tháng. Phát ngôn viên Kremlin Dmitry Peskov cũng không thể đưa ra mốc thời gian cụ thể hơn.
Bộ trưởng Quốc phòng Iran Hossein Dehqan sẽ đến Moscow vào ngày 15/4 để tham dự một hội nghị an ninh và các cuộc họp khác, Đại sứ quán Iran tại Nga cho biết. Theo The Wall Street Journal, trong các cuộc họp tại Moscow của Bộ trưởng Dehqan có thể bao gồm nội dung đàm phán về việc bàn giao S-300.
Quyết định bàn giao S-300 cho Iran của Nga có nguy cơ làm tăng căng thẳng với NATO. Kể từ năm 2005, NATO đã kích động căng thẳng với Nga thông qua việc theo đuổi việc xây dựng lá chắn tên lửa tại châu Âu, tờ The Wall Street Journal cho biết.
S-300 không thuộc các lệnh cấm vận vũ khí của LHQ đối với Iran, tờ báo Mỹ dẫn khẳng định của Bộ Ngoại giao Mỹ và Bộ Ngoại giao Ngat. Lệnh cấm vận được ban hành trong năm 2010 không bao gồm hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không này.
Với S-300, Iran có thể bảo vệ tốt hơn các cơ sở hạt nhân của mình trước mối đe dọa tiềm năng từ các tên lửa tầm xa của châu Âu, theo Ben Moores, nhà phân tích cao cấp tại IHS Janes. Điều này cũng đồng nghĩa với việc NATO sẽ bị đẩy vào một cuộc chạy đua vũ trang mới trong nỗ lực kiềm chế khả năng hạt nhân của Iran.
Ông Moores tin rằng quân đội Mỹ sẽ có khả năng phá vỡ một hệ thống phòng thủ S-300 và đánh trúng các mục tiêu của Iran, nhưng nó lại cản trở khả năng tiến hành không kích của Israel, quốc gia tuyên bố rằng sẽ không loại trừ khả năng tiến hành một cuộc tấn công quân sự độc lập nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran.
Hiện chưa rõ liệu Nga sẽ cung cấp hệ thống S-300 theo hợp đồng cũ với Iran hay bản nâng cấp. Theo Said Aminov, biên tập viên tạp chí quốc phòng Nga Vestnik PVO, hệ thống S-300 trong hợp đồng năm 2007 Nga ký kết với Iran hiện đã ngừng sản xuất.