Tờ "Văn hối" Hồng Kông ngày 5 tháng 10 đăng bài viết của Trợ lý nghiên cứu Vương Lôi thuộc Viện nghiên cứu kinh tế và chính trị thế giới, Viện khoa học xã hội Trung Quốc cho rằng, ngày 30 tháng 9, Nga bắt đầu không kích IS ở Syria. Đây là lần đầu tiên Nga tiến hành hành động quân sự ở ngoài khu vực Đông Âu và Liên Xô cũ kể từ sau chiến tranh Afghanistan năm 1979.
 |
| Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Barack Obama |
Không còn nghi ngờ gì nữa, hành động không kích đã gây tác động và ảnh hưởng to lớn đến tình hình chính trị, an ninh của Syria và Trung Đông.
Về địa điểm tấn công, các cuộc không kích mấy ngày qua của Quân đội Nga tập trung vào 5 phương hướng:
1. Ghamam, DeirHanna, Jsiral- Shughour ở hướng đông bắc tỉnh Latakia. Hai cứ điểm đầu cách căn cứ của Quân đội Nga ở Latakia chỉ có 40 km, còn lại là bộ chỉ huy trên hướng này của liên minh phe đối lập, kết nối với khu vực trọng yếu quan trọng của Idlib.
2. KafrZaita, AlLatamineh, KhanShaykhun, Ma'arat al-Numan ở hướng ngoại ô phía bắc tỉnh Hama, trong đó 2 địa điểm đầu là căn cứ tuyến đầu tấn công Hama của liên minh phe đối lập, 2 địa điểm sau là khu vực trọng yếu chiến lược kết nối Hama với Aleppo.
3. Ghanto, Taibliseh, Rastan hướng bắc và Salamiyah của Homs. 3 cứ điểm đầu là con đường phải đi qua giữa Homs và Hama, địa điểm còn lại là cứ điểm tuyến đầu tấn công Homs từ mặt đông của IS.
 |
| Nga không kích IS ở Syria |
4. Kasarat Faraj, Maadan Jadid ở hướng tây nam Raqqa, những cứ điểm này có sở chỉ huy và trại huấn luyện của IS.
5. DaratIzza trên hướng tây của Aleppo, ở đây là sở chỉ huy, cứ điểm quân nhu tấn công Aleppo của liên minh phe đối lập.
Về đối tượng tấn công, Quân đội Nga không không kích quân tự do Syria trong liên minh phe đối lập, nhưng cũng không giới hạn đối tượng tấn công ở IS, mà đã bao gồm tổ chức khủng bố Jabhatal-Nusra theo nhận định của Mỹ.
Các nước Saudi Arabia, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ Ahraral-Sham và một số tổ chức cực đoan nhỏ lệ thuộc vào quân tự do Syria. Rõ ràng, đối với Nga, mặc dù những tổ chức cực đoan này đã gia nhập liên minh phe đối lập, nhưng chúng và IS không có sự khác biệt về bản chất.
Chính vì Mỹ và phương Tây thực hiện tiêu chuẩn kép trong vấn đề chống khủng bố - tức là kẻ tấn công chính quyền Assad là "phần tử khủng bố tốt", kẻ tấn công phe đối lập là "phần tử khủng bố xấu",
dẫn đến những tổ chức khủng bố, nhóm cực đoan này chẳng những không bị tấn công cần thiết, trái lại không ngừng lớn mạnh dưới sự hỗ trợ ngầm của cơ quan tình báo quân sự Mỹ và đồng minh Trung Đông.
 |
| Máy bay chiến đấu Nga ở Syria |
Từ ý nghĩa này, hành động không kích lần này của Nga cũng đã tấn công mạnh mẽ cách làm đạo đức giả "làm không hết sức", "làm cho qua" trong vấn đề chống khủng bố của Mỹ và đồng minh.
Về hiệu quả và ảnh hưởng, hành động lần này của Quân đội Nga đã thực hiện được các mục tiêu dưới đây: Trước hết, đã làm trọng thương các tổ chức khủng bố như IS, đã phá hủy số lượng nhất định ban chỉ huy, trại huấn luyện, kho đạn và kho nhiên liệu.
Về độ chính xác và hiệu suất, Quân đội Nga làm tốt hơn nhiều so với liên minh chống khủng bố do Mỹ lãnh đạo. Các tổ chức khủng bố lần này đã gặp đối thủ thực sự ở Syria, tiếp tục đục nước béo cò e rằng rất khó. Ngoài ra, để tranh đoạt quyền lãnh đạo chống khủng bố với Nga, Mỹ có lẽ sẽ gia tăng mức độ tấn công đối với IS.
Các cuộc không kích của Nga đã làm khiếp sợ phe đối lập. Nếu họ tiếp tục đánh về phía nam chắc chắn sẽ đối mặt với các cuộc tấn công liên hợp trên không-mặt đất của Nga-Syria.
Ngoài ra, phe đối lập buộc phải cân nhắc nghiêm túc, phải chăng tiếp tục hợp tác với các phần tử khủng bố và thế lực cực đoan. Mục tiêu tấn công các phần tử khủng bố trong phe đối lập của Quân đội Nga là thúc đẩy phe ôn hòa tham gia đàm phán hòa bình, điều này đã tăng lớn áp lực chia rẽ nội bộ của phe đối lập.
 |
| Nga có thể sử dụng máy bay chiến đấu mới nhất Su-30SM không kích ở Syria |
Hành động của Nga cũng đã chi viện cho chính quyền Bashar Assad. Sự can thiệp quân sự của Nga có lợi cho chính quyền Bashar Assad thoát khỏi cục diện bất lợi chiến đấu trên nhiều hướng, ứng phó vất vả,
có lợi cho bảo vệ khu vực cốt lõi chiến lược của vành đai Latakia, Tartus, Hama, Homs và các thành phố trọng điểm như Damascus, Aleppo, tạo điều kiện cho phản công cục bộ, thu hồi đất đã mất trong giai đoạn tiếp theo của quân chính phủ.
Hành động của Nga khiến cho Mỹ và đồng minh trở tay không kịp, ứng phó yếu ớt. Hiện nay, muốn giải quyết vấn đề Syria, Mỹ, phương Tây và đồng minh Trung Đông đã không thể bỏ qua Nga.
Ở góc độ chiến lược, hành động lần này của Nga hoàn toàn không phải hành sự võ đoán, mà là đã được tính toán kỹ lưỡng.
Ngay từ tháng 9 năm nay, Nga tận dụng cơ hội tiến hành diễn tập quân sự ở Địa Trung Hải, đã bắt đầu bí mật triển khai lực lượng quân sự ở Tartus, Latakia. Mặc dù phương Tây sau đó đã phát hiện động thái này, nhưng buộc phải đối mặt với sự thực đã rồi - Quân đội Nga tăng cường hiện diện ở Syria.
Không chỉ có vậy, các biện pháp ngoại giao của Putin làm cho đối thủ cạnh tranh liên tiếp chùn bước, cùng Iraq, Syria và Iran thành lập Trung tâm hợp tác chống khủng bố đã kích thích thần kinh nhạy cảm của phương Tây,
phát động thế tấn công pháp lý, đạo đức ở các hội nghị của Liên hợp quốc đã khiến cho chính quyền Obama gặp khó xử. Sau khi yêu cầu hợp tác bị Mỹ và đồng minh từ chối, Nga đương nhiên đề xuất muốn làm theo Mỹ và đồng minh, tiến hành không kích đối với IS.
 |
| Nga có thể sử dụng máy bay chiến đấu mới nhất Su-30SM không kích ở Syria |
Khi phương Tây cho rằng Nga chỉ đe dọa, tăng cường cảm giác hiện diện, Nga quyết đoán phát động không kích, không chỉ đã tấn công IS, mà còn đánh mạnh vào tổ chức cực đoan và thế lực khủng bố thân cận với phương Tây.
Tuy nhiên, mục tiêu chiến lược của Nga có hạn. Chính như ông Putin nói, Bashar Assad cần thể hiện lập trường tích cực, linh hoạt với đàm phán hòa bình. Rõ ràng, vài chục máy bay chiến đấu không thể giúp Bashar Assad làm xoay chuyển hoàn toàn tình hình, nhưng có thể giúp ông ổn định tình hình, tăng con bài đàm phán.
Hiện nay, quả bóng được chuyền sang cho Obama, ông hầu như có 3 con bài có thể đánh:
Một là làm leo thang đối đầu, cung cấp vũ khí phòng không cho phe đối lập, thiết lập vùng cấm bay, rủi ro là những vũ khí này rất có thể rơi vào tay các phần tử khủng bố, vùng cấm bay cần đưa vào rất lớn lực lượng trên không và mặt đất, có thể sẽ xảy ra xung đột trực tiếp với Quân đội Nga.
Hai là chấp nhận thất bại, cho phép Bashar Assad tham gia phương án giải quyết chính trị cuộc khủng hoảng Syria, nhưng điều này có nghĩa là những nỗ lực 4 năm trước của Mỹ chảy xuống sông xuống biển, hơn nữa rất có thể bị các đồng minh Trung Đông, phe cứng rắn trong nước phản đối mạnh mẽ.
 |
| Nga có thể sử dụng máy bay chiến đấu mới nhất Su-30SM không kích ở Syria |
Ba là con đường trung gian, một mặt tiếp tục cung cấp hỗ trợ cho phe đối lập "nghe lời", giúp họ đứng vững ở phía bắc Syria, nhưng hạn chế hành vi mạo hiểm của chúng,
mặt khác tiến hành đối thoại với Nga, tránh phán đoán nhầm và xung đột, đồng thời cũng sẽ tiếp tục tấn công IS, nhưng kiên trì Bashar Assad phải bàn giao quyền lực.
Tức là Mỹ trông đợi Damascus có thể xuất hiện một đối tác hợp tác. Các loại dấu hiệu cho thấy, chính quyền Obama hiện nghiêng về sự lựa chọn này.