Còn tuyển dụng nhân sự "ưu tiên, quan hệ", Agribank còn hoạt động yếu kém

Dự thảo “Kế hoạch tái cơ cấu kinh tế giai đoạn 2016 – 2020” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng vừa được công khai nhằm lấy ý kiến góp ý của các cơ quan ban, ngành.

Dự thảo nổi bật với nội dung tái cơ tổ chức tín dụng, xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém và xử lý nợ xấu, trong đó đặc biệt nêu vấn đề phải cổ phần hóa Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank).

Ở góc nhìn chính sách công, PGS.TS Phạm Quý Thọ - nguyên Trưởng khoa Chính sách Công (Học viện Chính sách và phát triển - Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, cổ phần hóa Agribank là việc không dễ nhưng cần phải làm và làm ngay để không còn xảy ra những đại án như tại Agribank Nam Hà Nội.

Còn tuyển dụng theo kiểu quan hệ thì còn yếu kém

Theo PGS.TS Phạm Quý Thọ, một trong những mắt xích yếu nhất để đưa kinh tế đất nước thực sự trở thành nền kinh tế thị trường là cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, tái cơ cấu hệ thống ngân hàng.

Chủ trương cổ phần hóa, tái cơ cấu ngân hàng được nói đến từ lâu nhưng quá trình thực hiện còn chậm, chưa đi vào cụ thể.

Theo PGS.TS Phạm Quý Thọ ngoài cổ phần hóa Ngân hàng Agribank phải cải tổ toàn bộ máy trong đó quan trọng nhất là yếu tố con người - ảnh nguồn: Agribank.

Trong Dự thảo “Kế hoạch tái cơ cấu kinh tế giai đoạn 2016 – 2020” nêu rõ, phải tái cơ cấu thị trường tài chính, tập trung vào các tổ chức tín dụng và các ngân hàng thương mại.

Đặt mục tiêu chung đến năm 2020 phải hoàn tất cơ bản tái cơ cấu các tổ chức tín dụng, giảm mạnh rủi ro hệ thống và tăng cường độ rộng và hiệu quả hoạt động của thị trường tài chính.

Những định hướng đó nếu thực hiện được sẽ tạo đà phát triển cho nền kinh tế, tạo bước ngoặt phát triển cho hệ thống tài chính – ngân hàng và để đạt được mục tiêu, phải cải tổ từ các ngân hàng.

“Tại sao trong hàng chục ngân hàng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư lại nhấn mạnh phải cổ phần hóa Agribank? Có thể hiểu, việc chọn Agribank xuất phát từ nguyên nhân đây là một trong số ngân hàng bị đánh giá nằm trong nhóm ngân hàng hoạt động kém hiệu quả thời gian qua. Lựa chọn cải tổ sẽ đi từ ngân hàng hoạt động kém, nhằm vào đơn vị kém hiệu quả để tái cơ cấu trước”, PGS.TS Phạm Quý Thọ nhận định.

Tổng kết hoạt động kinh doanh năm 2015, Agribank xếp cuối cùng trong 4 ngân hàng lớn nhất Việt Nam (sau Vietinbank, BIDV, Vietcombank). Bản thân lãnh đạo Agribank thừa nhận, ngân hàng này đang huy động ngoại tệ giảm, tăng trưởng tín dụng thấp hơn bình quân toàn ngành, kinh doanh dịch vụ còn nhiều hạn chế…

PGS.TS Phạm Quý Thọ - nguyên Trưởng khoa Chính sách Công (Học viện Chính sách và phát triển), ảnh: Hoàng Lực.

“Cần nhấn mạnh, Agribank là một trong những ngân hàng lớn nhất hiện nay về quy mô, hệ thống, tài sản, mạng lưới. Tuy nhiên, kết quả kinh doanh những năm qua kém, hệ thống có lỗ hổng trong quản lý dẫn đến đại án thất thoát hàng trăm tỷ đồng cho nhà nước”, PGS.TS Phạm Quý Thọ nhận xét.

PGS.TS Phạm Quý Thọ chỉ ra, nguyên nhân yếu kém của Agribank nằm ở chỗ bộ máy cồng kềnh với hệ thống trải khắp từ huyện, thị xã, trở lên. Trong khi vấn đề quản trị con người kém, đặc biệt là chính sách tuyển dụng nhân sự.

Cách đây 1 năm, Agribank từng gây tranh cãi khi ra thông báo tuyển dụng nhân sự trong đó có khoản ưu tiên điểm cộng cho con em cán bộ. Dù sau đó, Agribank đã hủy kế hoạch sau khi truyền thông và dư luận lên tiếng nhưng có thể thấy chính sách tuyển dụng này vốn đã tồn tại trong Agribank.

PGS.TS Phạm Quý Thọ nhấn mạnh, chính việc tuyển nhân sự đầu vào với những ưu tiên theo kiểu quan hệ, ưu tiên dẫn đến hiệu quả hoạt động kém, tạo lỗ hổng trong quản lý.

Bản thông báo tuyển dụng Agribank với những ưu tiên dành cho con em cán bộ trong ngân hàng gây bức xúc - ảnh chụp màn hình.

Do đó, muốn hoạt động hiệu quả, bên cạnh cổ phần hóa, Agribank phải tái cơ cấu bộ máy từ việc cơ cấu lại con người, giảm số lượng nhân sự tăng chất lượng dịch vụ.

Đại án tại Agribank để lại những hậu quả to lớn

PGS.TS Phạm Quý Thọ phân tích: Những yếu kém của Agribank trong một thời gian dài vừa qua còn xuất phát từ định hướng phát triển của ngân hàng khi nhập nhèm giữa ngân hàng chính sách và đơn vị kinh doanh.

“Sự nhập nhèm đó đã bị một số cá nhân là lãnh đạo, nhân viên Agribank lợi dụng để vụ lợi và trên thực tế, đã có rất nhiều người được hưởng lợi từ sự nhập nhằng này”, PGS.TS Thọ nói. 

Sau khi cổ phần hóa, tái cơ cấu Agribank phải đặt lại vấn đề chức năng của Agribank. Bộ máy lãnh đạo Agribank mới phải trả lời và làm rõ được câu hỏi Agribank sẽ hoạt động như ngân hàng thương mại hay ngân hàng chính sách? 

Theo PGS.TS Phạm Quý Thọ, Chính phủ nên để Agribank hoạt động như hàng thương mại và thực hiện mọi chế độ từ kế toán, chính sách tín dụng cho vay với tiêu chí lợi nhuận, tiêu chí hoạt động của ngân hàng thương mại là kinh doanh.

“Phải định hướng con đường Agribank rõ ràng để những cá nhân trong Agribank gây lũng đoạn”, PGS.TS Phạm Quý Thọ nhận định.

Trong số các đại án tại Agribank, phải xem vụ việc xảy ra tại Ngân hàng Agribank chi nhánh Nam Hà Nội là điển hình gây hậu quả nghiêm trọng.

Dù đến nay vụ án đã khép lại, những kẻ gây thất thoát tài sản nhà nước đã bị nghiêm trị và nhận mức án thích đáng tuy nhiên, hậu quả để lại cho Agribank nói riêng và hệ thống ngân hàng nói chung rất lớn.

“Hậu quả thấy rõ nhất là ngân sách nhà nước mất đi hàng trăm tỷ đồng, không những thế còn ảnh hưởng đến niềm tin của người dân, ảnh hưởng đến toàn hệ thống ngân hàng”, PGS.TS Phạm Quý Thọ cho hay.