Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2015 và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2014 cho thấy, kết quả kiểm toán, quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2014 có mức chi thường xuyên theo dự toán Quốc hội quyết định và Chính phủ giao là hơn 704.000 tỷ đồng, quyết toán hơn 723.000 tỷ đồng (tăng 2,7%).
Hầu hết các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương được kiểm toán đều còn tình trạng chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức, vượt dự toán được duyệt.
Có 16/50 địa phương được kiểm toán còn sử dụng nguồn dự phòng cho một số nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp bách; một số địa phương hụt thu ngân sách cấp tỉnh hoặc ngân sách cấp huyện nhưng không thực hiện rà soát, cắt giảm nhiệm vụ chi theo quy định.
 |
| Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Cao Tấn Khổng trả lời câu hỏi của báo chí. Ảnh: Kiểm toán nhà nước. |
Trước tình trạng sử dụng sai nguồn kinh phí xảy ra ở nhiều địa phương được kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị 21/50 tỉnh, thành phố được kiểm toán bố trí hoàn trả nguồn hơn 1.600 tỷ đồng.
Trong năm 2015, Kiểm toán nhà nước đã triển khai 7 cuộc kiểm toán, kết quả là đã chỉ ra nhiều tồn tại trong quản lý, điều hành và thực thi các chương trình, dự án, hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước.
Kết quả kiểm toán các doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức tài chính ngân hàng, Kiểm toán nhà nước điều chỉnh tăng tổng tài sản, nguồn vốn 1.854 tỷ đồng; tổng doanh thu, thu nhập tăng 1.518 tỷ đồng; lãi trong công ty liên doanh, liên kết tăng 44 tỷ đồng; tổng chi phí tăng 68 tỷ đồng; lợi nhuận kế toán trước thuế tăng 1.494 tỷ đồng; các khoản thuế và phải nộp ngân sách nhà nước tăng 6.220 tỷ đồng.
Trong đó, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) phải nộp thêm 4.562,81 tỷ đồng, Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước TP.HCM (HFIC) phải nộp thêm 758,35 tỷ đồng, Tổng công ty bia rượu, nước giải khát Hà Nội (Habeco) phải nộp thêm 210,3 tỷ đồng, Công ty Thông tin Di động Việt Nam (Mobifone) phải nộp thêm 201 tỷ đồng…
Về kiểm toán các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, ông Đào Văn Dũng - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp (Kiểm toán Nhà nước) cho biết, trong năm 2015, Kiểm toán Nhà nước đã kiểm toán việc quản lý, sử dụng vốn và tài sản Nhà nước của 234 tập đoàn, tổng công ty, cho thấy không ít đơn vị có hiệu quả hoạt động giảm sút, một phần do bối cảnh khó khăn chung.
Trong đó có 5/38 Tập đoàn, Tổng công ty hoạt động thua lỗ; 33/38 Tập đoàn, Tổng công ty công ty kinh doanh có lãi, bảo toàn được vốn.
Cụ thể, 5 đơn vị thua lỗ gồm: Vinalines lỗ hơn 3.478 tỷ đồng, Tổng công ty 15 lỗ hơn 471 tỷ đồng, Vinaincon lỗ hơn 131 tỷ đồng, Tổng công ty Mía đường II lỗ hơn 15 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV In Đắk Lắk lỗ 2,95 tỷ đồng.
Nhiều tập đoàn, tổng công ty quản lý nợ chưa chặt chẽ dẫn đến nợ phải thu quá hạn, nợ khó đòi lớn như MobiFone có 331 tỷ đồng nợ khó đòi (chiếm 30,4% nợ phải thu), Hapro nợ khó đòi là 376 tỷ đồng, Vinataba nợ khó đòi 86 tỷ đồng… MobiFone chưa thực hiện đúng doanh thu, chi phí, chưa thực hiện đầy đủ các quy định về khuyến mại, về xác định và báo cáo giá thành…
PetroVietnam và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chưa mở tài khoản tại ngân hàng để theo dõi riêng quỹ sắp xếp doanh nghiệp theo quy định. Một số đơn vị khác chưa tuân thủ quy định về quản lý tiền lương.
Ngoài ra, một số tập đoàn, tổng công ty sử dụng tài sản sau đầu tư không hiệu quả gây lãng phí vốn, thua lỗ; mua sắm, thanh lý tài sản không đúng quy định như: Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC1) - Công ty mẹ mua xe Toyota 4Runner 2,25 tỷ đồng, cao hơn mức tối đa cho phép tới 1,21 tỷ đồng. Công ty CP Xây dựng số một - Việt Nguyên mua xe Mecedes Benz và thanh lý xe Audi không đúng Quy chế tài chính của đơn vị.
Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan yêu cầu các đơn vị thực hiện tăng thu hơn 8.565 tỷ đồng, trong đó tăng thu ngân sách Nhà nước 8.287 tỷ đồng và các khoản giảm chi 5.562 tỷ đồng; các khoản nợ đọng phát hiện tăng thêm 2.238 tỷ đồng; các khoản phải nộp, hoàn trả và quản lý qua ngân sách 3.363 tỷ đồng.
Về quản lý các dự án BOT, BT, đại diện Kiểm toán Nhà nước cũng cho rằng nhiều dự án BOT, BT được quản lý còn thiếu chặt chẽ, trong đó tỉ lệ góp vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư trên tổng vốn đầu tư thấp, khoảng cách các trạm thu phí chưa hợp lý.
Tại nhiều dự án, hồ sơ quản lý chất lượng còn nhiều thiếu sót, sơ sài, chất lượng thi công một số dự án không bảo đảm chất lượng, có hiện tượng xuống cấp hư hỏng... Kiểm toán Nhà nước đã đề nghị xem xét lại cụ thể, nhà đầu tư hạ tầng giao thông có chi phí lớn nhưng vay lớn, trong khi vốn tự có nhỏ, lãi vay nặng khiến thời gian hoàn vốn dài, chi phí lớn.
Ông Cao Tấn Khổng, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước khẳng định, về định mức đầu tư, tổng mức đầu tư các dự án BOT quá cao như phản ánh của báo chí và dư luận, hiện cơ quan kiểm toán đang thực hiện kiểm toán theo chỉ đạo. Kết quả sẽ được báo cáo và trình các cấp liên quan vào năm 2017.
Để khắc phục những bất cập trên, Kiểm toán Nhà nước đề nghị các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương và đơn vị được kiểm toán kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể cá nhân đối với các khuyết điểm và sai phạm đã nêu trong báo cáo kiểm toán của từng cuộc kiểm toán thực hiện trong năm 2015.
| Kết quả kiểm toán hoạt động của các tổ chức tài chính, ngân hàng cho thấy: Tổng nợ xấu toàn hệ thống tại 31/12/2014 là 145,2 nghìn tỷ đồng (tăng 28,7 nghìn tỷ đồng, tương ứng tăng 24,6% so với cuối năm 2013), chiếm 3,25% tổng dư nợ; việc xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng chủ yếu thông qua việc bán nợ cho VAMC nhưng xử lý nợ xấu của VAMC chưa hiệu quả... Một số đơn vị có tỷ lệ nợ phải thu khó đòi cao; một số khoản phải thu tồn đọng từ nhiều năm chưa có biện pháp thu hồi và xử lý dứt điểm; hạch toán, ghi nhận tài sản cố định chưa kịp thời, đúng quy định; một số dự án đầu tư xây dựng phải tạm dừng; một số khoản đầu tư, góp vốn hiệu quả thấp, suy giảm giá trị; hầu hết các đơn vị xác định doanh thu, chi phí chưa đúng quy định. |