Ngày 26/6/2019, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triều Tiên tuyên bố việc Mỹ gia hạn các lệnh trừng phạt đối với Triều Tiên là hành động thù địch và tạo nên thách thức đối với hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều mang tính lịch sử tại Singapore vào năm ngoái.
Theo hãng Thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA), người phát ngôn trên cũng bác bỏ nhận định của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo rằng 80% nền kinh tế Triều Tiên bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt.
Quan chức này cho rằng hành động áp trừng phạt để gây sức ép của Mỹ không hề thay đổi mà diễn biến theo hướng tiêu cực hơn.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un gặp nhau tại Bàn Môn Điếm ngày 30/6/2019, ảnh: ABC News. |
Trước đó, ngày 21/6/2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump gia hạn các biện pháp trừng phạt Triều Tiên thêm một năm, viện dẫn mối đe dọa "bất thường và đặc biệt" từ các vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Trong cuộc gặp trước thềm hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản 28/6/2019, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in:
"Xu hướng giải quyết tình hình bán đảo Triều Tiên thông qua đối thoại không thay đổi. Chúng ta nên mở rộng nỗ lực thúc đẩy đối thoại và phối hợp cùng nhau.
Trung Quốc ủng hộ lãnh đạo Mỹ - Triều tổ chức vòng đối thoại mới. Chúng tôi hy vọng hai bên thể hiện sự linh hoạt và thúc đẩy tiến trình đối thoại".
Cuộc gặp với ông Moon Jae-in diễn ra một tuần sau chuyến thăm chính thức Triều Tiên đầu tiên của ông Tập Cận Bình. Chủ tịch Trung Quốc khẳng định lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vẫn quyết tâm phi hạt nhân hóa.
Những tín hiệu ngoại giao trong thời gian qua giữa Triều Tiên, Mỹ và các bên liên quan đang đặt ra một câu hỏi là liệu Triều Tiên có còn tiếp tục theo đuổi đàm phán với Washington trong tình cảnh phía Mỹ không có dấu hiệu xuống nước.
Triều Tiên đã thay một số vị trí nắm vai trò chủ chốt trong các cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lần 01 và lần 02, chỉ giữ lại những người có quan điểm cứng rắn trong đàm phán là Ngoại trưởng Ri Yong-ho và Thứ trưởng thứ nhất Choe Son-hui.
 Bế tắc Mỹ-Triều có nguy cơ đảo ngược các nỗ lực đàm phán phi hạt nhân hóa |
Triều Tiên hoàn toàn có thể chấm dứt đàm phán với Mỹ ngay lập tức mà không để lại hậu quả đáng kể, chưa kể bằng việc củng cố quan hệ với Nga và Trung Quốc sẽ giúp Triều Tiên không bị cô lập như trước năm 2018.
Tuy vậy, việc Triều Tiên tiếp tục đặt niềm tin vào các nhà ngoại giao kỳ cựu cũng như tuyên bố các cuộc thử tên lửa chỉ nhằm mục đích củng cố nền khoa học quân sự cho thấy nước này vẫn muốn tiếp tục có các cuộc đàm phán trong tương lai.
Triều Tiên sẽ không để khó khăn trước mắt gây ảnh hưởng xấu đến chiến lược dài hạn.
Đầu tiên, để lý giải điều này cần phải nhìn nhận mục tiêu và quyền lợi của Triều Tiên khi tiếp tục các cuộc đàm phán hạt nhân với Hàn Quốc và Mỹ.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in là một người coi trọng quan hệ liên Triều và sẵn sàng nối lại quan hệ kinh tế hai miền.
Mối quan hệ kinh tế liên Triều từng có nền tảng thuận lợi nhờ chính sách Ánh Dương của Tổng thống Kim Dae-jung và Roh Moo-hyun thông qua khu công nghiệp Kaesong và khu du lịch núi Kim Cương.
Các doanh nghiệp Hàn Quốc đang mong muốn quay trở lại Kaesong do nhân công Triều Tiên rẻ hơn các nước khác và cơ sở vật chất đã được đầu tư.
Điều này tạo áp lực lên chính phủ Hàn Quốc trong việc nối lại quan hệ kinh tế liên Triều sớm nhất có thể.
Triều Tiên chỉ cần tiếp tục đàm phán, bất kể có kết quả hay không, cũng sẽ giúp Tổng thống Moon Jae-in thuyết phục Mỹ nới lỏng cấm vận và mở lại Kaesong cũng như khu du lịch núi Kim Cương.
 |
| Dù thượng đỉnh Mỹ-Triều chưa mang lại kết quả như mong muốn nhưng nhà lãnh đạo Triều Tiên, Kim Jong-un vẫn duy trì mối quan hệ cá nhân tốt với Tổng thống Trump (Ảnh: Al Jazeera). |
Thứ hai, Tổng thống Mỹ là một nhà lãnh đạo khó đoán và sẽ nguy hiểm cho Triều Tiên khi quan hệ Mỹ-Triều lại xấu trở lại như cuối năm 2017, vì khi đó không loại trừ việc chính quyền ông Donald Trump sẽ tiến hành một cuộc chiến hạt nhân với Triều Tiên theo như lời khuyên của Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton.
Bất chấp việc thượng đỉnh Mỹ-Triều lần 02 không mang lại kết quả như mong muốn, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vẫn duy trì mối quan hệ cá nhân tốt với Tổng thống Donad Trump.
Ông Kim Jong-un chỉ hướng sự chỉ trích đến Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton nhằm tránh làm ông Donald Trump mất niềm tin với các cuộc đàm phán tiếp theo.
Có thể thấy rõ điều này qua phản ứng của Tổng thống Donald Trump đối với hai vụ thử tên lửa tầm ngắn vào tháng 5/2019 vừa qua của Triều Tiên.
Tổng thống Trump vẫn tin rằng đàm phán với Triều Tiên là cần thiết và phớt lờ khía cạnh quân sự của loại tên lửa này.
Do khả năng thượng đỉnh Mỹ-Triều vẫn còn bỏ ngỏ, Triều Tiên vẫn tiếp tục muốn duy trì các cuộc đối thoại.
Việc nhà lãnh đạo kim Jong-un tiếp tục đặt niềm tin vào Ngoại trưởng Ri Yong-ho và Thứ trưởng thứ nhất Choe Son-hui cho thấy ông đang cần các nhà ngoại giao kỳ cựu, đủ khả năng gây áp lực lên Mỹ và Hàn Quốc nhưng cũng phải bảo đảm những áp lực đó không dẫn đến đổ vỡ toàn diện.
Tài liệu tham khảo:
1. Tạp chí thế giới toàn cảnh số 138 (05/2019);
2. https://vnexpress.net/the-gioi/ong-tap-keu-goi-lanh-dao-my-trieu-hop-thuong-dinh-lan-ba-3944706.html
3. https://www.channelnewsasia.com/news/asia/envoy-says-us-ready-for--constructive--talks-with-north-korea--south-korea-11669980
4. https://en.yna.co.kr/view/AEN20190626007300315?section=interviews/interviews
5. https://www.reuters.com/article/us-northkorea-usa/north-korea-says-time-running-out-for-talks-as-u-s-envoy-due-in-south-idUSKCN1TS06B