Kỉ luật là đúng
Ngày 6/11/2019, Báo điện tử Giáo dục Việt Nam đưa tin “Một học sinh lớp 8 bị đình chỉ học 4 ngày do xúc phạm nhóm nhạc Hàn Quốc”.
Theo đó, cùng ngày Ban giám hiệu Trường trung học cơ sở Ngô Quyền (quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh) đã ra quyết định kỉ luật em M.Q., một học sinh của khối 8 vì em đã có hành vi xúc phạm một nhóm nhạc Hàn Quốc trên Facebook với ngôn ngữ thô tục.
Cụ thể, em Q. phải đọc bản kiểm điểm xin lỗi người bị xúc phạm trước toàn trường và phải khẩn trương khắc phục những sai phạm.
Bên cạnh đó, em Q. bị kỉ luật khiển trách và bị đình chỉ học 4 ngày nhưng em được phép đến trường để ghi chép bài theo quy định.
Ngoài ra, em Q. sẽ bị xếp loại hạnh kiểm cao nhất là trung bình và thấp nhất là yếu trong học kỳ 1 của năm học này.
 |
| Trang Facebook của học sinh Q. lập ra để xúc phạm một nhóm nhạc Hàn Quốc (Ảnh: chụp màn hình). |
Đại diện Ban giám hiệu nhà trường nêu quan điểm, sở dĩ em Q. bị kỉ luật vì em đã làm trái quy định về mặt đạo đức, nội quy của nhà trường.
Việc kỉ luật em Q. cũng nhằm nhắc nhở cho các em khác rút kinh nghiệm để không vi phạm những điều tương tự.
Tuy nhiên, hình thức kỉ luật của trường Ngô Quyền áp dụng cho em Q. khiến chúng tôi, những người làm thầy không khỏi băn khoăn, trăn trở.
Kỉ luật thế nào mới hợp lí, hợp tình?
Trước hết, việc kỉ luật học sinh phải dựa vào Thông tư 08/TT về việc “Hướng dẫn về việc khen thưởng và kỉ luật học sinh các trường phổ thông” do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, có hiệu lực kể từ năm 1998.
Trở lại với việc em Q. bị kỉ luật, nhà trường đã dựa vào quy định về “Hình thức quy định kỉ luật” ở nội dung 3 và 4 của Thông tư 08.
Theo đó, học sinh bị kỉ luật cảnh cáo trước toàn trường khi (trích):
- Mắc khuyết điểm sai phạm đã bị khiển trách trước Hội đồng kỉ luật nhà trường mà không chịu sửa chữa, vẫn còn tái phạm.
- Đã nhiều lần trốn học, trốn lao động hoặc quay cóp gà bài cho bạn trong lúc kiểm tra.
- Mắc khuyết điểm sai phạm lớn, dù chỉ là một lần, nhưng có tác hại nghiêm trọng như: ăn cắp hoặc cướp giật ở trong và ngoài trường; có lời nói và hành động vô lễ với thầy cô giáo; trêu chọc hoặc có hành vi thô bỉ với phụ nữ, với người nước ngoài; có những biểu hiện rõ ràng về gây rối trật tự an ninh; bị công an tạm giam giữ hoặc thông báo cho nhà trường biết; đánh nhau có tổ chức hoặc mắc những khuyết điểm sai phạm khác có tính chất và mức độ tác hại tương đương.
Học sinh bị đuổi học một tuần lễ khi (trích):
- Những học sinh vi phạm các khuyết điểm đã bị cảnh cáo trước toàn trường nhưng không biết hối lỗi và sửa chữa khuyết điểm, có ảnh hưởng xấu tới những học sinh khác; hoặc phạm khuyết điểm lần đầu nhưng có tính chất và mức độ nghiêm trọng, làm tổn thương nhiều đến danh dự của nhà trường, của thầy cô giáo và tập thể học sinh như: trộm cắp, trấn lột, gây gổ đánh nhau có tổ chức và gây thương tích cho người khác, …hoặc mắc những khuyết điểm sai phạm khác có tính chất và mức độ tác hại tương đương thì Hội đồng kỉ luật nhà trường xét đề nghị Hiệu trưởng quyết định và thi hành, đồng thời báo cáo lên cơ quan quản lí giáo dục cấp trên trực tiếp để biết và theo dõi.
 Xúc phạm người khác trên facebook, một giáo viên bị Tòa buộc bồi thường |
Chiếu theo quy định trên, nhà trường đã kỉ luật em Q. với hình thức nghiêm khắc là vừa khiển trách (trước trường) vừa đình chỉ học tập 4 ngày.
Báo Zing.vn dẫn lời thầy Nguyễn Ngọc Thụ, Phó Hiệu trưởng Trường trung học cơ sở Ngô Quyền (quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh), nói rằng em N.H.M.Q. đã phải xin lỗi trước toàn trường vì viết, chia sẻ hình ảnh mang tính nhục mạ người khác. [2]
Cũng theo thầy Thụ, hành vi của nam sinh trái với quy định đạo đức, nội quy trường, đồng thời vi phạm Luật An ninh mạng.
Lập luận của đại diện nhà trường không sai nếu dựa vào Thông tư 08 quy định về việc kỉ luật học sinh và dựa vào Luật An ninh mạng đã có hiệu lực.
Tuy nhiên, theo chúng tôi, cách làm việc của nhà trường còn cứng nhắc, cho nên việc kỉ luật em Q. rõ ràng là chưa thấu tình đạt lí, khiến dư luận và kể cả thầy cô cũng có những tranh cãi trái chiều.
Thầy cô phải biết rằng, em Q. mới học lớp 8, tức là ở độ tuổi 14 thì nhận thức của em chắc chắn không như người thành niên.
Nhiều thầy cô dạy bậc trung học cơ sở nói rằng, những học sinh lớp 8 rất khó dạy bảo, vì tâm lí ương ương dở dở của lứa tuổi đang dậy thì.
Ở tuổi này, suy nghĩ, hành động của các em vừa trẻ con nhưng cũng luôn tỏ ra “người lớn” khiến thầy cô phải vừa nghiêm khắc vừa bao dung và ứng xử rất sư phạm thì mới dạy các em hiệu quả.
Với những sai phạm của em Q., lẽ ra nhà trường nên chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm cho em viết bản tường trình, bản kiểm điểm và bản cam kết. Cùng với đó, nhà trường thông báo sự việc với phụ huynh của em Q., rồi cùng nhau phân tích, chỉ ra những chỗ sai trái mà em Q. mắc phải để uốn nắn, giáo dục em.
Nhà trường và phụ huynh phải giúp em Q. nhận thức được, việc bày tỏ chính kiến là quyền của mỗi người. Tuy nhiên, lời nói phải hợp tình, hợp lí, biết tôn trọng người khác thì mới văn minh.
Đặc biệt, việc xúc phạm uy tín, danh dự và nhân phẩm người khác dưới bất kì hình thức nào (kể cả trên mạng xã hội Facebook) cũng vi phạm pháp luật. Và chắc chắn người vi phạm sẽ bị xử lí nghiêm khắc theo quy định của pháp luật (chứ không phải do cha mẹ hay thầy cô xử lí nữa).
Làm được như vậy, chắc chắn em Q. sẽ nhận ra khuyết điểm của mình và khắc phục một cách tâm phục khẩu phục.
Hơn nữa, nhà trường đình chỉ em Q. nghỉ học 4 ngày trong trường hợp này cũng chưa phải là hình thức kỉ luật hợp lí. Vì trong những ngày đó, em Q. không được thầy cô giảng bài thì làm sao em có thể tiếp thu được những kiến thức mới?
Rồi những bài học tiếp theo, em Q. có đủ kiến thức nền để hiểu bài hay không? Thầy cô có sẵn sàng dạy lại bài cũ cho em không? Nếu có, thầy cô sẽ dạy vào thời gian nào?...
Nhiều năm dạy học, chúng tôi chưa bao giờ đồng tình với việc kỉ luật học sinh bằng cách bắt những em vi phạm đọc bản kiểm điểm trước toàn trường. Việc làm này khiến học sinh vi phạm bị xấu hổ, bị ảnh hưởng tâm lí và nguy hiểm ở chỗ, trong mắt bạn bè, các em bị xem như thành phần cá biệt.
Thiết nghĩ, nhiệm vụ giáo dục học sinh chưa bao giờ là công việc dễ dàng đối với thầy cô trong thời đại công nghệ số phát triển như vũ bão ngày nay.
Vì vậy, nhà trường và phụ huynh cần phải quan tâm đến học sinh nhiều hơn nữa, nhất là dạy các em biết cách ứng xử văn minh trên các trang mạng xã hội, nhất là Facebook thì mới hạn chế được những sự việc đáng tiếc xảy ra.
Tài liệu tham khảo:
1. //giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/mot-hoc-sinh-lop-8-bi-dinh-chi-hoc-4-ngay-do-xuc-pham-nhom-nhac-han-quoc-post204106.gd
2. //news.zing.vn/nam-sinh-o-tphcm-bi-ky-luat-vi-xuc-pham-nhom-nhac-bts-post1010276.html#zingweb_article_innerarticle1