Lì xì hay mừng tuổi đầu năm là phong tục truyền thống từ bao đời nay của người Việt. Người lớn đến chơi nhà sẽ lì xì cho trẻ nhỏ với ý nghĩa mang lại may mắn, mọi điều tốt đẹp suốt cả năm.
Ngày nay, phong tục lì xì càng được chú trọng hơn và trẻ nhỏ càng được nhận số tiền lì xì lớn hơn từ vài triệu đến cả chục triệu đồng. Để tránh việc con tiêu tiền không đúng mục đích như mua đồ chơi, chơi điện tử... phần lớn các bố mẹ đều thay con giữ số tiền này.
Tuy nhiên, gần đây đã nổ ra tranh luận bố mẹ có nên giữ tiền lì xì ngày Tết của con không?
 |
Thông tin chia sẻ thời gian gần đây rằng cha mẹ lấy tiền lì xì của con sẽ bị xử phạt 1 triệu đồng là chưa chính xác. Ảnh minh họa: Đình Hùng |
Chị Đinh Thị Thanh Thảo (Hà Nội) cho biết: "Việc bố mẹ giữ tiền lì xì của con là chuyện nên làm vì tiền lì xì bây giờ rất nhiều, trong khi đó con còn nhỏ sẽ không thể sử dụng số tiền lì xì lớn đó một cách hợp lý”.
Còn theo Vũ Ngọc Trung (Hà Nội) thì: “Bố mẹ nên trao đổi với con xem dùng tiền đó như thế nào. Nếu con sử dụng không hợp lý thì mình có thể hướng dẫn hoặc tư vấn làm sao cho hợp lý hoặc mình có thể đưa ra những khuyến nghị về đồ đạc, đồ chơi mà con có thể mua”.
Tranh luận được đẩy lên cao trào khi có người cho rằng, việc bố mẹ lấy tiền lì xì của con là vi phạm pháp luật và có thể bị phạt đến 1 triệu đồng. Những người này viện dẫn quy định, theo điểm a, khoản 2, Điều 56 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, hành vi chiếm đoạt tài sản riêng của thành viên gia đình bị xem là hành vi bạo lực về kinh tế và sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Trong khi đó, theo quy định tại khoản 1, Điều 75, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về Quyền có tài sản riêng của con, quy định: "Con có quyền có tài sản riêng. Tài sản riêng của con bao gồm tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng, thu nhập do lao động của con, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của con và thu nhập hợp pháp khác. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của con cũng là tài sản riêng của con".
Nếu dẫn chiểu theo quy định nói trên, tiền lì xì Tết cũng được coi là tài sản riêng của con. Và khi con cái trong gia đình được người khác lì xì tiền Tết mà ba mẹ yêu cầu con trẻ đưa tiền lì xì cho mình thì có thể bị xử phạt với số tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng theo điểm a Khoản 2 Điều 56 Nghị định 167/2013/NĐ-CP.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, luật sư Nguyễn Mạnh Thuật, Giám đốc Công ty Luật hợp danh Đông Nam Á cho biết:
“Nếu con dưới 15 tuổi thì bố mẹ có thể sử dụng tiền lì xì của con.
Khi con từ 15 đến 18 tuổi thì đã có quyền có tài sản riêng. Tuy nhiên, ở lứa tuổi này con vẫn chịu sự giám hộ của bố mẹ. Do vậy, bố mẹ vẫn có quyền sử dụng số tiền này để giải quyết nhu cầu ăn học, sinh hoạt của con.
Nếu bố mẹ sử dụng tiền cho mục đích khác thì phải có sự thỏa thuận, thống nhất của con. Tuy nhiên, ý kiến của con chỉ mang tính chất tham khảo, bố mẹ vẫn có quyền quyết định sử dụng tiền lì xì của con.
Với con trên 18 tuổi, lúc này đã đủ năng lực dân sự nên có quyền nhận tiền, định đoạt cũng như quyết định đưa tiền số tiền lì xì cho ai. Nếu bố mẹ cố tình lấy tiền của con mà không được đồng ý sẽ xác định đó là dạng tranh chấp dân sự: vay, mượn hoặc hình sự”.
Luật sư Thuật cho hay, nếu vay, mượn, bố mẹ phải trả tiền gốc và lãi theo thỏa thuận nhưng không quá 20% một năm. Nếu con cho rằng bố mẹ cố tình không trả, có thể khởi kiện ra tòa án nhân dân giải quyết tranh chấp.
Khi bố mẹ sử dụng tiền mà không được sự đồng ý hay thoả thuận với con, nếu có dấu hiệu chiếm đoạt hay chiếm giữ trái pháp luật thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự. Tuỳ số tiền chiếm đoạt, tuỳ từng tội danh mà có thể bị xử phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm (khoản 1 Điều 176 - Tội chiếm giữ trái phép tài sản).
“Chính vì vậy, thông tin chia sẻ thời gian gần đây rằng cha mẹ lấy tiền lì xì của con sẽ bị xử phạt 1 triệu đồng là chưa chính xác. Trường hợp này chỉ đúng đối với những người không nuôi dưỡng, không đại diện giám hộ mà sử dụng tiền vào mục đích khác ngoài việc chi tiêu cho sinh hoạt của trẻ”, luật sư Thuật nhấn mạnh.
Theo luật sư Thuật, để tránh khó xử, bố mẹ nên giải thích cho con hiểu rằng, không phải ngẫu nhiên mọi người lì xì cho con. Bố mẹ cũng phải bỏ ra số tiền tương đương thì mọi người mới mừng tuổi lại cho con.
Mặt khác, bố mẹ có thể xác nhận số tiền này là của con và gửi tiết kiệm, hoặc bố mẹ có thể sử dụng số tiền lì xì giải quyết nhu cầu học hành, mua sắm, đồ chơi hoặc cho con sử dụng việc gì có ích trong giới hạn và phù hợp với hoàn cảnh.