Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật Quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2020 – 2021 vừa diễn ra tại Thừa Thiên - Huế có 91 dự án đạt giải thưởng, trong đó có 12 giải nhất, 19 giải nhì, 26 giải ba và 34 giải tư.
Điều đáng nói, nhiều đề tài tại cuộc thi được vinh danh khiến không ít người choáng váng khi nghe đến tên đề tài. Không ít ý kiến cho rằng, cuộc thi là cuộc chạy đua của thầy cô và học trò đứng tên hơn là khơi gợi niềm đam mê nghiên cứu khoa học của học sinh.
 |
Thí sinh đạt giải trong Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật Quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2020 – 2021 do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Ảnh minh họa: Bộ Giáo dục và Đào tạo |
Đặc biệt, nhiều người đã đưa ra đề xuất nên bỏ cuộc thi này, vậy "người trong cuộc" - các em học sinh trực tiếp tham gia cuộc thi có quan điểm như thế nào?
Chia sẻ về cảm nhận sau khi đạt giải Nhất Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật cấp Quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2020-2021 , em Mai Thùy Anh - tác giả dự án “Cải tiến peptit polybia-mpl để ứng dụng trong điều trị ung thư” cho biết em rất tự tin với phần trình bày của mình, tuy nhiên, khi biết mình đạt giải Nhất của cuộc thi em cũng khá là bất ngờ.
Thùy Anh cho biết, cuộc thi vừa rồi giúp em tự tin hơn và học hỏi được nhiều điều thú vị, đây là tiền đề để em chinh phục những thử thách mới trong tương lai:
“Trong quá trình là dự án, em đã có nhiều cơ hội để thực hành trong phòng thí nghiệm cũng như được tiếp xúc với nhiều thiết bị khoa học hiện đại. Đặc biệt, em còn được thầy cô dạy cách thuyết trình và sử dụng máy tính thành thạo. Em nghĩ điều này sẽ giúp ích rất nhiều cho việc học của em sau này.
Theo em, Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật không chỉ giúp em và các bạn tự tin hơn trước đám đông mà còn giúp chúng em hiểu thêm về lợi ích của các bộ môn khoa học trong việc phát triển kinh tế, xã hội. Cuộc thi này còn là tiền đề để chúng em được theo đuổi ngành nghề mà mình mong muốn trong tương lai”.
Hiện Việt Nam có 2 cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh phổ thông đó là:
Thứ nhất là Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc do Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp thực hiện. Cuộc thi này đã trải qua 16 lần tổ chức và đang chuẩn bị cho lần thứ 17.
Thứ hai là cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Hiện cuộc thi này đã trải qua 9 mùa.
Mục tiêu của cả 2 cuộc thi này là khuyến khích học sinh nghiên cứu khoa học, nâng cao khả năng tự học, vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn cuộc sống đang đặt ra.
Thông qua những cuộc thi này, nhiều câu lạc bộ nghiên cứu khoa học đã được hình thành trong các cấp phổ thông.
Tuy nhiên, sau khi tên các dự án nghiên cứu khoa học tại 2 cuộc thi toàn quốc được công bố trên báo chí, nhiều người, đặc biệt là giới nghiên cứu khoa học tỏ ra bất ngờ, thậm chí “choáng váng” bởi hầu hết những dự án này đều rất “khủng”, vượt tầm trình độ học sinh trung học.
Trước những ý kiến cho rằng học sinh phổ thông tham gia vào các đề tài này chỉ dưới vai trò là ghi danh và thuyết trình, toàn bộ việc lên ý tưởng, nghiên cứu, thử nghiệm đều do giáo viên hướng dẫn làm hết, với tư cách là thí sinh tham gia cuộc thi, em Mai Thùy Anh cho rằng ở cấp trung học phổ thông, việc học sinh nhận được sự giúp đỡ của các thầy cô giáo là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, để đạt được thành công thì học sinh đã phải nỗ lực rất nhiều. Vì vậy, em cho rằng không nên bỏ cuộc thi mà hãy phát triển nó thành sân chơi bổ ích hơn cho học sinh.
“Cuộc thi khoa học kỹ thuật là một sân chơi rất bổ ích vì nó không chỉ trang bị kiến thức cho học sinh mà còn hỗ trợ cho các nhà khoa học trong rất nhiều lĩnh vực, minh chứng là nhiều dự án hay đã được đưa vào thực tiễn. Cuộc thi cũng là nơi để phát triển nhiều tài năng trong tương lai.
Em hy vọng rằng cuộc thi sẽ phát triển hơn nữa để thu hút các bạn học sinh tham gia tích cực, mang đến nhiều đề tài mới và hay hơn”.
Chia sẻ về giải pháp giúp cuộc thi lành mạnh hơn, Thùy Anh cho rằng: “Ban tổ chức chỉ nên chọn những đề tài phù hợp với cấp phổ thông, tránh chọn những đề tài mang ý tưởng quá cao siêu hoặc phi thực tế.
Bên cạnh đó, các thầy cô cùng các nhà khoa học cũng nên cho các bạn học sinh tham gia nhiều hơn vào quy trình thực hiện dự án, tránh tình trạng để học sinh học vẹt, học tủ và không hiểu sâu về dự án của mình”.