Người kiểm lâm hơn 20 năm "giữ rừng", biến rừng thành sinh kế bền vững cho bà con

Sơn Tây vào mùa mưa, rừng ướt đẫm hơi sương, se giá lạnh. Con đường dẫn vào Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Tây (nay là Hạt Kiểm lâm khu vực VII) tại thôn Huy Măng, xã Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi ngoằn ngoèo qua những triền dốc dựng đứng, cheo leo, nơi chỉ nghe tiếng suối chảy, tiếng chim kêu và mùi đất ẩm. Nơi những người kiểm lâm vẫn ngày đêm bám rừng, giữ màu xanh cho quê hương. Trong số họ, anh Đinh Văn Cư là một tấm gương tiêu biểu, được đồng nghiệp và bà con vùng cao này hết lòng yêu quý.

Hơn 20 năm gắn bó với núi rừng, bảo vệ màu xanh ở các bản làng vùng cao

Sinh năm 1980, quê ở xã Tịnh Thọ, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi (nay là xã Thọ Phong, tỉnh Quảng Ngãi), chàng trai trẻ Đinh Văn Cư ngày ấy tuổi còn đôi mươi có thể chọn một công việc ổn định ở vùng đồng bằng, nhưng anh lại chọn lâm nghiệp.

Từ năm 2003 đến tháng 8/2025, anh công tác tại Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Tây (nay là Hạt Kiểm lâm khu vực VII), trải qua nhiều vị trí khác nhau, từ kiểm lâm viên tuần tra cơ sở đến Phó Hạt trưởng, Phó Bí thư Chi bộ. Dù ở cương vị nào, anh cũng luôn tận tụy, gương mẫu, hết lòng vì nhiệm vụ. Anh từng chia sẻ: “Nghề mình chọn, dù có khó cũng phải làm cho ra trò. Giữ rừng là giữ lấy sự sống – giữ cho con cháu mai sau có được màu xanh để nương tựa”.

Ở cơ quan, anh là Phó Bí thư Chi bộ, Phó Hạt trưởng, nhưng ai cũng quen gọi anh với cái tên thân mật là “anh Cư”. Nhiều lần, giữa lúc ăn trưa cùng anh em trong đơn vị, nhận tin báo cháy rừng, anh phải bỏ dở bữa ăn, tay chân thoăn thoắt mặc đồ và cầm chiếc rựa chạy đi trước. Khi anh em tới nơi, đã thấy anh cùng dân bản dập lửa, áo ướt sũng, mặt lấm đầy tro bụi.

Tiếp xúc nhiều mới thấy, anh là người gần gũi, sống giản dị, luôn quan tâm đến đời sống anh em. Mỗi dịp Trung thu, anh đứng ra kêu gọi quyên góp quà cho con em cán bộ, rồi lại trích tiền cá nhân tặng quà cho học sinh nghèo vùng cao. Anh nói: “Chúng tôi đi giữ rừng, nhưng cũng phải giữ tình người. Có rừng xanh mà lòng người khô cằn thì cũng vô nghĩa”.

Làm kiểm lâm ở miền núi không chỉ là chuyện quản lý, mà còn phải đối diện với nhiều hiểm nguy. Có những đêm anh cùng anh em trực chiến giữa rừng, tay cầm đèn pin soi khắp sườn dốc để kiểm tra dấu vết chặt phá, lối kéo gỗ, lặn lội núp trong bóng đêm, bụi rậm um tùm.

Có lần đi tuần tra ở tiểu khu 183A thuộc lâm phần quản lý của Ban quản lý rừng phòng hộ Hạ Thạch Nham, anh bị vấp ngã trật chân giữa đêm, phải tự băng bó rồi vẫn đi tiếp vì không thể bỏ dở việc tuần tra, không thể để cả đoàn vì mình mà chậm trễ. Có lần gặp nhóm đối tượng vận chuyển gỗ trái phép, bị dọa nạt nhưng anh chỉ nói ngắn gọn: “Tôi làm đúng pháp luật. Anh muốn sống yên thì để rừng được yên”.

Hai năm liền, anh được công nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, nhận Bằng khen của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi vì thành tích xuất sắc trong bảo vệ rừng vùng giáp ranh giữa 3 tỉnh Quảng Ngãi – Quảng Nam – Kon Tum (cũ). Nhưng điều anh tự hào không dừng lại ở những tấm giấy khen, bằng khen mà đó là thành quả, con số biết nói khi Sơn Tây nhiều năm liền độ che phủ rừng năm sau cao hơn năm trước, diện tích rừng tự nhiên cơ bản được duy trì.

Anh nói: “Giữ rừng là giữ lấy sự sống”. Và rồi, giữa những cơn mưa miền núi, giữa bao biến động của cuộc sống, sự gian nan với với nghề, hình ảnh anh - người kiểm lâm viên áo đã sờn vai, tay cầm bản đồ, đôi ủng lấm bùn - vẫn khiến ai từng gặp đều thấy ấm lòng, mãi là biểu tượng đẹp của người lính rừng thời hiện đại, lặng lẽ cống hiến để giữ cho Sơn Tây luôn mãi xanh hôm nay và mai sau.

Làm kiểm lâm ở Sơn Tây không thể chỉ là “giữ rừng” - mà còn phải “giữ người”. Người dân vùng cao sống nhờ rừng, hiểu rừng nhưng đôi khi vì miếng cơm manh áo mà xâm hại rừng. Hiểu điều đó hơn ai hết, anh chọn cách tiếp cận bằng sự chân tình: Anh đến từng nhà, nói chuyện với từng già làng, giải thích rằng rừng không chỉ cho gỗ, cho củi, mà còn cho nước, cho đất, cho chúng ta có một cuộc sống lâu dài…

Ban đầu họ ngại, nhưng thấy anh thật lòng, chân thành mà từ đó chuyển qua niềm nở với anh hơn. Có lần ở lại thôn mấy ngày liền, anh cùng bà con ở khu dân cư Nước Long thuộc xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây (cũ) làm rẫy, rồi hướng dẫn họ trồng các loài cây lâm sản phụ dưới tán rừng. Đến mùa thu hoạch, họ nói: "Cảm ơn anh Cư, nhờ anh mà rừng sống, dân cũng sống". Từ sâu trong mắt họ, cảm giác niềm vui ấy như được nhân đôi.

Từ đó, mô hình trồng cây Khôi Nhung dưới tán rừng tự nhiên được nhân rộng ra nhiều thôn ở các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi. Rồi những sáng kiến tiếp theo về Măng Vót, Măng Nứa lần lượt ra đời, đều mang dấu ấn của anh. Anh không chỉ giữ rừng mà còn biến rừng thành sinh kế bền vững cho bà con.

Thấm thoát cũng đã hơn 20 năm gắn bó với Sơn Tây, anh Đinh Văn Cư đã để lại dấu ấn không chỉ bằng những con số hay những tấm bằng khen, mà bằng tình yêu chân thành, mãnh liệt với rừng, với con người nơi đây. Anh là minh chứng sống động cho hình ảnh người kiểm lâm “dám chọn gian khổ, chọn sống giữa rừng” để giữ lấy màu xanh bình yên cho quê hương, đã truyền cảm hứng cho thế hệ kiểm lâm trẻ về lòng dũng cảm, sự tận tụy và trách nhiệm với nghề.

Giữ màu xanh bằng trái tim người yêu rừng

Tháng 8/2025, sau nhiều năm cống hiến cho Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Tây (nay là Hạt Kiểm lâm khu vực VII), được sự điều động và bổ nhiệm của Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi, từ ngày 01/9/2025, anh chính thức đảm nhiệm vị trí mới, giữ chức Phó Đội trưởng phụ trách, trực tiếp chỉ huy Đội Kiểm lâm cơ động và phòng cháy, chữa cháy rừng số 03 - lực lượng xung kích của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi.

Nghe tin anh nhận nhiệm vụ mới, bà con xã Sơn Mùa, Sơn Bua, Sơn Tinh đều lưu luyến. Già làng Đinh Văn Hanh, thôn Ra Tân, xã Sơn Tây Hạ bộc bạch: “Rừng này có được hôm nay là nhờ công anh Cư. Giờ anh đi nơi khác, chúng tôi vừa mừng vừa buồn. Chúng tôi sẽ nhớ mãi về anh”. Còn anh, chỉ cười hiền: “Rời Sơn Tây, tôi như rời một phần cuộc đời. Nhưng ở đâu có rừng, có người, thì ở đó vẫn là nhà”.

Với anh, điều quý giá nhất không phải là chức vụ hay bằng khen, mà là niềm tin của đồng đội, là ánh mắt biết ơn của người dân vùng cao và là tiếng gió vi vu giữa tán cây mỗi sáng sớm.

Khi được hỏi, anh nghĩ gì về nghề của mình, anh trầm ngâm rồi nói chậm rãi: “Nhiều người bảo nghề kiểm lâm cực, mà đúng là cực thật. Nhưng đổi lại, mình được sống với thiên nhiên, được thấy cây lớn từng ngày, được góp phần nhỏ bé vào việc giữ gìn màu xanh cho con cháu sau này. Chỉ vậy thôi, cũng đủ đáng rồi”.

Giữa thời đại phát triển, khi nhiều người chọn sự an nhàn, vẫn có những con người âm thầm như anh - chọn sống giữa rừng, chọn làm công việc ít ai thấu hiểu nhưng vô cùng cần thiết. Anh không cần danh tiếng, chỉ mong mỗi khi nhìn lên triền núi, thấy rừng vẫn xanh, thấy khói lam chiều vẫn bay yên lành, là đủ mãn nguyện.