Nếu như cấp mầm non, tiểu học- những cấp học mà đa số giáo viên cùng dạy một môn học giống nhau thì việc nhà trường tổ chức thao giảng chuyên đề cấp trường cũng là điều cần thiết. Thông qua những chuyên đề và thao giảng minh họa, giáo viên có thể học hỏi, rút kinh nghiệm được nhiều điều.
Tuy nhiên, đối với cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông, giáo viên dạy theo môn riêng biệt nên về cơ bản việc thao giảng cấp trường là không cần thiết. Những giáo viên tổ chuyên môn khác đi dự thao giảng chuyên đề vì họ được ban giám hiệu nhà trường yêu cầu phải đi dự. Sau mỗi tiết thao giảng, rút kinh nghiệm, giáo viên các môn học khác gần như chẳng có nhiều tác dụng.
Nhưng, công việc này đang tạo áp lực cho các giáo viên khi tham dự để nghe báo cáo chuyên đề và dự giờ tiết thao giảng minh họa. Những công việc này cứ lặp đi, lặp lại một cách nhàm chán.
Không thấy văn bản nào quy định cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông thực hiện thao giảng cấp trường
Bản thân người viết bài đã cố gắng tìm hiểu các văn bản hướng dẫn về chuyên môn của Bộ, của Sở nhưng tuyệt nhiên không thấy văn bản nào đang có hiệu lực yêu cầu hằng năm nhà trường phải tổ chức thao giảng chuyên đề cấp trường.
Thế nhưng, trải qua quá trình công tác ở một số đơn vị khác nhau, vẫn luôn thấy nhà trường tổ chức mỗi năm tổ chức thực hiện 2 chuyên đề và thực hiện tiết thao giảng minh họa.
Đầu năm học, phó hiệu trưởng chuyên môn lên lịch nhà trường tổ chức 2 chuyên đề và giao cho 2 tổ chuyên môn thực hiện. Khi tổ chức, nhà trường sẽ triệu tập tất cả tổ trưởng chuyên môn và những giáo viên không có tiết tham dự.
Thực tình, sau nhiều năm dự thao giảng chuyên đề của tổ chuyên môn khác, đa phần giáo viên cảm thấy băn khoăn vì thực tế họ chẳng học hỏi được gì.
Chẳng hạn, giáo viên các môn Khoa học xã hội đi dự các môn Khoa học tự nhiên thì họ đi có có người chứ họ đâu có gì để học hỏi, rút kinh nghiệm. Ban giám hiệu lấy lý giải giáo viên môn khác dự giờ không nắm được chuyên môn nhưng có thể học hỏi về phương pháp giảng dạy nhưng thực tế thì chẳng có gì để học hỏi.
Giáo viên đi dự 1 chuyên đề khá áp lực vì 1 tiết dành cho báo cáo chuyên đề, báo cáo tham luận; 1 tiết dự tiết thao giảng minh họa; 01 tiết cho rút kinh nghiệm chuyên đề. Vô tình, giáo viên một số môn học khác phải ngồi chịu trận 3 tiết học.
Mặc dù ban giám hiệu có yêu cầu giáo viên các môn học khác rút kinh nghiệm sau khi dự chuyên đề nhưng về cơ bản những thầy cô tổ chuyên môn khác không phát biểu với lý do họ chỉ dự để “học hỏi” thôi, còn chuyên môn không nắm được.
Vậy nhưng, có ban giám hiệu còn yêu cầu những tổ chuyên môn khác đi dự chuyên đề phải báo cáo hiệu quả và rút kinh nghiệm sau khi dự chuyên đề. Thậm chí, còn yêu cầu tổ trưởng các tổ chuyên môn về dự giờ giáo viên tổ mình theo chuyên đề nhà trường đã tổ chức.
Những việc làm này đang tạo ra những áp lực cho giáo viên và tổ trưởng chuyên môn các tổ khác khi tham dự chuyên đề. Về cơ bản, họ phải báo cáo, rút kinh nghiệm bằng văn bản gửi cho phó hiệu trưởng chuyên môn nhưng…báo cáo khống.
Thao giảng cấp trường có cần thiết?
Thực ra, theo người viết nhận thấy dù là tiết thao giảng chuyên đề cấp trường nhưng ban giám hiệu nhà trường chỉ phân công cho tổ chuyên môn tên chuyên đề và thời điểm tổ chức. Công việc còn lại là đều do các tổ chuyên môn được phân công tự biên, tự diễn.
Điều này cũng đồng nghĩa, rất hiếm khi phó hiệu trưởng tham gia vào việc xây dựng chuyên đề và tiết thao giảng minh họa.
Trong khi đó, yêu cầu giáo viên các môn học khác tham dự nghe báo cáo chuyên đề, tham luận và dự giờ minh họa mang tiếng là cấp trường nhưng thực chất là tổ chuyên môn đứng ta thực hiện.
Vì khác chuyên môn nên giáo viên tổ khác đi dự thì họ cũng chỉ là thực hiện theo mệnh lệnh của cấp trên chứ bản thân họ không thực sự cảm thấy thoải mái. Hơn nữa, công việc này gần như chẳng giúp ích gì cho giáo viên tổ chuyên môn khác nên họ cũng không thiết tha.
Việc này vô tình tạo ra áp lực cho tổ chuyên môn thực hiện chuyên đề, người đứng ra báo cáo và thao giảng minh họa và đặc biệt với những giáo viên tổ chuyên môn khác phải tham dự chuyên đề.
Bây giờ, mỗi năm giáo viên đang phải thực hiện một số tiết dự giờ theo quy định của ban giám hiệu; dự 2 chuyên đề thao giảng/ 1 năm học của tổ chuyên môn; dự giờ thao giảng chuyên đề do hội đồng cốt cán cấp cụm, sở giáo dục tổ chức thì mỗi năm cũng đã có hàng chục tiết dự giờ của đồng nghiệp.
Đó là chưa kể đến chu kỳ thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp xã, cấp tỉnh tổ chức, một số thầy cô còn được triệu tập làm giám khảo nên số tiết dự giờ mỗi năm học có rất nhiều.
Nhưng, đó là những tiết dự giờ cùng chuyên môn, đúng với công việc họ đang đảm nhận hằng ngày nên họ học hỏi được những điều bổ ích từ chính những đồng nghiệp cùng chuyên môn.
Những tiết thao giảng chuyên đề, phần lớn giáo viên dự giờ là khác chuyên môn, họ không hứng thú tham dự vì nó không giúp gì cho công việc của mình. Vì thế, công việc này trở nên hình thức, vô bổ.
Thiết nghĩ, các sở giáo dục cũng cần có hướng dẫn cụ thể để các trường không nhất thiết phải tổ chức thao giảng chuyên đề cấp trường nếu không thực sự cần thiết. Điều này sẽ tránh lãng phí thời gian của nhiều giáo viên đi dự mà hiệu quả không đo đếm được.
Hơn nữa, việc dự giờ hiện nay chỉ bắt buộc đối với cấp tiểu học, còn cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông, Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường trung học phổ thông có nhiều cấp học không còn đề cập đến vấn đề dự giờ và sử dụng sổ ghi chép hoạt động dự giờ như trước đây.
Vì thế, ban giám hiệu yêu cầu giáo viên đi dự giờ thao giảng cấp trường có thực sự cần thiết?
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.