Tỉ lệ trẻ đội mũ bảo hiểm của Hà Nội thấp nhất cả nước

Nghiên cứu của các tác giả GS, TS Trịnh Thị Minh Đức, Ths Lê Thái Thị Băng Tâm, Ths Lê Thị Lan Phương, Ths Lê Thị Thanh Thủy về “Ý kiến cộng đồng đối với việc đội mũ bảo hiểm của trẻ em” cho thấy, tỷ lệ sử dụng mũ bảo hiểm trẻ em tại Việt Nam vẫn còn ở mức thấp, mặc dù Nghị định 34 (Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ) có quy định trẻ em từ 6 tuổi trở lên bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm. Cụ thể, trong nghiên cứu, các tác giả có chỉ ra những nguyên nhân khiến tỉ lệ trẻ ít khi dội mũ bảo hiểm, trong đó có nguyên nhân đại đa số cha mẹ học sinh không biết tuổi chính xác trẻ em phải đội mũ bảo hiểm quy định tại Nghị định 34.

Nghiên cứu chỉ ra rằng nguyên nhân trẻ ít khi đội  mũ khi ra đường và tham gia giao thông cùng bố mẹ là do tâm lý trẻ sợ bị cô độc, chế giễu từ bạn bè khi đội mũ tới trường. Các lý do phổ biến hơn cho việc không đội mũ bảo hiểm bao gồm: Bất tiện, chi phí cao, ảnh hưởng tới hình thức bên ngoài. 

Theo kết quả nghiên cứu ở khu vực trường học, tỷ lệ trung bình học sinh đội mũ bảo hiểm ở 9 điểm trường học là 36.9% (mỗi địa điểm nghiên cứu ở 3 trường học khác nhau). Tỷ lệ trung bình học sinh đội mũ bảo hiểm ở Hà Nội (tại tại một trường tiểu học, một trường THCS và THPT)  là 16.7%.

Tương tự ở Đà Nẵng là 46.6%. Ở TP. Hồ Chí Minh là 40.1%.  Tại các điểm nút giao thông, tỷ lệ trẻ em đội mũ bảo hiểm quan sát được tại 2 nút giao thông tại Hà Nội: 23.2%.  Tương tự tại Đà Nẵng: 47.3%. Ở TP. Hồ Chí Minh: 32.4%.

Kết quả nghiên cứu cũng chỉ rõ, tỷ lệ trẻ em dưới 7 tuổi đội mũ bảo hiểm đạt từ 15-53%, trẻ em từ 7-14 tuổi đạt 38-53%. Về tổng thể Đà Nẵng có tỷ lệ học sinh đội mũ bảo hiểm cao nhất với 47,5%, TP. Hồ Chí Minh là 44,8%, đặc biệt Hà Nội có tỷ lệ học sinh đội mũ bảo hiểm thấp nhất, chỉ với 16,2%.

Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Mạnh Hùng khi chứng kiến con số này cũng phải thốt lên rằng, “Có thể khẳng định rằng cơ sở pháp lý và điều kiện để thực hiện việc đội mũ cho trẻ em là đã đầy đủ, vấn đề đặt ra là trách nhiệm của người lớn, trách nhiệm của các cơ quan quản lý trong việc thực hiện các quy định này và ý thức của người tham gia giao thông, đặc biệt là phụ huynh”. 

Theo ông Hùng, nguyên nhân  tai nạn giao thông cho trẻ em do không được người lớn cho đội mũ bảo hiểm khi chở trên mô tô, xe gắn máy xẩy ra va chạm giao thông bị chấn thương, dẫn đến tử vong hiện chiếm một phần không nhỏ, với tỷ lệ nghiên cứu ở ba thành phố lớn trên cho thấy, đây là hành vi vi phạm vẫn chưa được phát hiện và xử lý nghiêm khắc và chưa thực sự bị dư luận lên án. 

Nhận định về hiện tượng này, Thượng tá Trần Sơn, (Cục Cảnh sát giao thông đường bộ- đường sắt – Bộ Công an) cho biết, mặc dù tỉ lệ tai nạn giao thông ngày một tăng không ngừng, đặc biệt 10 tháng đầu năm 2011 toàn quốc xảy ra 11.403 vụ tai nạn giao thông đường bộ từ ít nghiêm trọng trở lên, làm chết 8.903 người, bị thương 8.055 người.

Nhưng, “Thực tế hiện nay ở nhiều địa phương việc thực hiện quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm nói chung, đội mũ bảo hiểm cho trẻ em khi tham gia giao thông bằng xe mô tô, xe gắn máy nói riêng có phần lơi lỏng, nhất là ở vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa và ở khu vực ngoại thành các đô thị, vào ban đêm, nếu không tăng cường công tác tuyên truyền và cưỡng chế thi hành các quy định của pháp luật về đội mũ bảo hiểm thì kết quả chúng ta đã đạt được sẽ không bền vững” Thượng tá Sơn cho biết.

Trưởng đại diện Unicef tại Việt Nam, bà Lotta Sylwander lấy làm tiếc khi mỗi ngày chúng ta thấy trẻ em, học sinh đội mũ bảo hiểm khi đi cùng bố mẹ trên xe gắn mày ngày càng ít đi, điều này thực sự lo lắng vì ở Việt Nam xe máy là phương tiện giao thông chính. 

“Trong năm 2009, gần 1.900 trẻ em và vị thành niên tuổi dưới 19 đã tử vong do chấn thương tai nạn giao thông, và con số này tương đương với 27% số tử vong do tai nạn  thương tích ở lứa tuổi này. Thảm kịch đằng sau con số này không bao giờ được bỏ qua” bà Lotta Sylwander nhấn mạnh.

Theo bà Lotta Sylwander, nâng cao nhận thức và cưỡng chế thực thi pháp luật là hai lĩnh vực quan trọng để tăng cường việc đội mũ bảo hiểm cho trẻ em. 

Xuân Trung