Và trong chuyện này, dân ta đã thể hiện một thói xấu của người Việt. Sau đây là nội dung cuộc trao đổi của phóng viên báo điện tử Giáo dục Việt Nam với ông về vấn đề này:
Bởi vì, tiêu tiền văn minh là tiêu tiền vào mục đích chính đáng và cần thiết chứ không phải cứ nhiều tiền là có thể ném tiền qua cửa sổ. Tại sao dân ta phải tỏ ra mình tiêu nhiều tiền hơn cả người nước ngoài trong khi càng ở nước tiên tiến, giàu có người ta càng sống tiết kiệm? Tại sao dân ta lại nghĩ ra những trò đua đòi như thuê Vua nhạc Pop, mua thật nhiều vàng bạc, dây chuyền đeo còng cả lưng, “gãy cả cổ”? Những trò ấy chỉ có thể coi là trò mua vui một cách kệch cỡm cho thiên hạ mà thôi. Chuyện khoe mẽ là một căn bệnh chung của một bộ phận người giàu.
Thậm chí có đại gia thực sự sắp phá sản, làm dám cưới rình rang có thể là để PR cho mình, nhưng cũng có những người chỉ có một mục đích là khoe của. Do đó, cách tiêu tiền thiếu văn hóa cho thấy những người lớn mà không có trưởng thành, ngồi xổm lên những giá trị văn hóa, khoe mẽ, trưng diện, ồn ào một cách không cần thiết.
Ông cho rằng, tất nhiên các đại gia có thể giải thích rằng, việc tổ chức đám cưới cho con là bù trì cho con vì những thiệt thòi trong cuộc sống, hay những thiếu sót của cha mẹ. Nhưng đó chỉ là ngụy biện. Bởi nếu thực sự người ta sợ dư luận xã hội thì đã không thể hiện cung cách tiêu tiền thiếu văn minh như vậy. Và những người giàu chân chính và văn minh thì không tiêu tiền kiểu đó.
 |
| ông Trịnh Hòa Bình, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu dư luận xã hội, Viện Xã hội học Việt Nam |
Sau những trò khoe mẽ, trưng diện ấy, người ta sẽ thắc mắc xem vì sao những người ấy giàu, sự giàu có ấy có gì bất minh không? Và phải chăng kiếm tiền là việc quá đơn giản, dễ dàng với họ? Bởi vì chỉ khi kiếm tiền mà không tốn nhiều thời gian, tâm trí, công sức, tình cảm,… thì mới dễ bề tiêu pha mà không cảm thấy xót xa.
Tính xấu người Việt
Ông nói, người Việt Nam rất thích lập kỷ lục, ví dụ không chỉ trong dịp cưới hỏi, mà những đợt như Giỗ Tổ Hùng Vương, người ta làm những bánh nhân khủng, chai rượu khủng, bánh chưng bánh giày lớn,… mà thực tế họ không ăn Do đó, vừa lãng phí, vừa tạo thói rỗng tuếch, kệch cỡm, ồn ào lập kỷ lục.
Đám nhà giàu cũng vậy, một số người thích độc đáo đặc biệt theo kiểu không ai có. Khiến cho dư luận tò mò hiếu kỳ, chính vì thế người ta phải đi giải thích nguồn cơn của điều này, tìm hiểu xem tiền bạc ở đâu chảy về?
Lý giải chuyện những đám cưới rình rang, khoe mẽ chủ yếu xuất hiện ở miền Trung, miền Nam nhiều hơn miền Bắc, ông cho rằng, điều này bị chi phối bởi nhiều yếu tố. Trong đó yếu tố địa văn hóa là điều kiện tiên quyết.
Ở miền Bắc, các yếu tố địa văn hóa, do những cấu tạo địa lý, vị trí đại lý, điều kiện thiên nhiên không ưu đãi,…nên dân ở đây làm cái gì cũng khó khăn, khó nhọc, nên họ ăn tiêu rất hợp lý và tiết kiệm. Cùng kiếm tiền, nhưng người miền Bắc chỉ tính làm nhà. Ngược lại, người miền Nam thì không tính chuyện làm nhà, chỉ ăn tiêu là chính. Yếu tố này đã ngấm sâu từ lâu đời tạo thành tính cách của từng vùng miền.
 |
| Hình ảnh cô dâu, chú rể trong đám cưới "siêu khủng" ở Hà Tĩnh |
Còn dân miền Trung, gần đây một số đại gia mới nổi do có những trò chộp giật, nào là đá quý, đào vàng, nào là ma túy, thuốc phiện,… Một số đại gia ở đây mới có thứ văn hóa lai căng và khoe mẽ. Và nhìn chung đại đa số người miền Trung rất nghèo khó, tính khoe mẽ không có trong tính cách của họ. Do vậy nếu nghĩ rằng dân miền Trung ăn chơi là nghĩ oan, mà thực chất chỉ có dân “anh Hai Nam Bộ” mới ăn chơi như vậy thôi.
Nhà xã hội học nói thêm, giàu nghèo là phản ánh bức tranh phân tầng xã hội. Ở mọi đất nước, quốc gia, giai đoạn, chúng ta không bao giờ kỳ vọng rằng có chuyện bình quân chủ nghĩa, chuyện có người giàu người nghèo là chuyện tất yếu. Hiện nay chúng ta đang tìm cách kéo sát khoảng cách giữa người giàu và người nghèo. Đảng và Nhà nước đang cố gắng đưa nhiều biện pháp vào từng Nghị quyết, Chính sách của đất nước.
