Nghị định này có hiệu lực từ 15/1/2015. Theo đó, việc nhập khẩu, phá dỡ tàu biển đã qua sử dụng phải bảo đảm an toàn, an ninh hàng hải, an toàn lao động, bảo vệ sức khỏe con người và môi trường. Việc phá dỡ tàu biển đã qua sử dụng chỉ được thực hiện tại cơ sở phá dỡ tàu biển đã được phép hoạt động theo quy định.
Bên cạnh đó, tàu biển đã qua sử dụng được nhập khẩu để phá dỡ phải thuộc các trường hợp quy định; người nhập khẩu tàu phải có bản kê khai danh mục vật liệu trên tàu theo mẫu quy định; tàu biển đã qua sử dụng nhập khẩu để phá dỡ không được hoán cải, nâng cấp, chuyển đổi mục đích sử dụng và không được chuyển nhượng, mua, bán lại.
Tàu biển đã qua sử dụng nhập khẩu để phá dỡ phải được đưa vào cơ sở phá dỡ trong vòng 30 ngày kể từ ngày hoàn thành thủ tục hải quan, nhưng không vượt quá 90 ngày kể từ ngày tàu đến cảng biển đầu tiên của Việt Nam; thời gian phá dỡ tàu biển không được kéo dài quá 180 ngày kể từ ngày đưa tàu vào cơ sở phá dỡ.
 |
| Tàu biển cũ phải phá dỡ trong 90 ngày kể từ ngày tàu đến cảng biển đầu tiên của Việt Nam. |
Tàu biển đã qua sử dụng để phá dỡ không trong tình trạng thế chấp hoặc khiếu nại hàng hải.
Theo Nghị định, doanh nghiệp phá dỡ tàu biển có đủ 3 điều kiện sau đây được Bộ Giao thông vận tải cấp Giấy phép nhập khẩu tàu biển để phá dỡ:
1- Có đăng ký ngành nghề kinh doanh nhập khẩu tàu biển đã qua sử dụng để phá dỡ.
2- Có các bộ phận chuyên trách thực hiện nghiệp vụ về nhập khẩu; pháp luật hàng hải; an toàn lao động và bảo vệ môi trường.
3- Có vốn pháp định tối thiểu 50 tỷ đồng Việt Nam.
Giấy phép nhập khẩu tàu biển đã qua sử dụng để phá dỡ có hiệu lực thực hiện trong 5 năm kể từ ngày cấp.
Nghị định cũng quy định các loại tàu biển đã qua sử dụng được phép nhập khẩu để phá dỡ gồm: Tàu chở hàng khô (hàng tổng hợp, hàng rời, hàng thiết bị, gỗ dăm, gỗ cây, ngũ cốc, hàng đóng bao, hàng sắt thép); tàu công-ten-nơ; tàu chở quặng; tàu chở hàng lỏng (dầu thô, dầu sản phẩm, dầu thực vật); tàu chở gas, khí hóa lỏng; tàu Ro-Ro, tàu khách, sà lan biển, phà biển; giàn khoan nổi; giàn khoan tự nâng; tàu chứa nổi; phương tiện chứa nổi và chuyển tải sản phẩm; các loại tàu biển khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải.
Nghị định này đã siết chặt quy trình nhập khẩu, ngăn chặn những tiêu cực có thể xảy ra trong quá trình nhập khẩu tàu biển cũ.
Trước đó tại kỳ họp thứ 7 của Quốc hội vào giữa năm 2014, nhiều đại biểu đã đề nghị cấm nhập tàu biển cũ, bởi việc phá dỡ tàu cũ có thể gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, các phế liệu có nhiều chất gây ung thư có thể ngấm xuống lòng đất, nước.
Đại biểu Huỳnh Minh Hoàng (Bạc Liêu) đã nêu thí dụ "còn hàng ngàn container nhập khẩu phế liệu không có chủ đang nằm ở bến cảng gây ô nhiễm" và nhận định: “Nhập khẩu phế liệu lợi ít, hại nhiều. Xu hướng phá dỡ tàu cũ từ các nước phát triển đến nay đã dịch chuyển sang các nước đang nước triển. Những nước phát triển hiện đã không còn làm nữa, bởi yếu tố phế thải từ việc phá dỡ có nhiều chất độc hại, gây ung thư. Vì vậy cần bỏ quy định này ra khỏi Luật".
Quan điểm của đại biểu Hoàng nhận được sự ủng hộ của một loạt đại biểu khác từ đoàn Quảng Ninh, Ninh Thuận, Bình Định… Đặc biệt, đại biểu Nguyễn Minh Lâm (Long An) đã nói rất thẳng thắn: "Chúng ta đưa lý do nhập tàu cũ về phá dỡ để tạo công ăn việc làm cho người lao động là chưa thuyết phục. Chưa lường hết quá trình, giữ mặt lợi kinh tế và mặt hại. Nếu cho phép thì trong tương lai không xa, Việt Nam sẽ là bãi rác lớn nhất thế giới về phá dỡ tàu cũ. Tàu cũ luôn có máy móc hóa chất kèm theo. Nếu phá dỡ sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân. Một lần nữa tôi đề nghị không cho phép".
Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) thì dẫn ra một loạt các thí dụ gây ô nhiễm của VeDan (tại Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, TP.HCM) hay Thái Thanh (tại Thanh Hóa) và nhấn mạnh: “Có hàng trăm người dân bị thiệt hại nhưng không có quyền gửi đơn tập thể, mà chỉ có quyền cá nhân gửi đơn gây khó khăn cho người dân, cũng như cơ quan chức năng. Vì vậy, cần có quy định về cơ quan tổ chức có trách nhiệm khởi kiện khi cả khu dân cư bị thiệt hại”.
