Chỉ 100 ngàn USD, Trung Quốc đã bỏ lỡ cơ hội thể hiện lòng nghĩa hiệp

Theo Reuters, Trung Quốc có thể đã lãng phí cơ hội xây dựng uy tín cho mình tại khu vực Đông Nam Á sau khi ủng hộ quá ít ỏi cho Philippines khắc phục hậu quả siêu bão Haiyan so với vị trí là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới của mình.

Những người sống sót tại Philippines đang phải đối mặt với vô vàn nguy cơ.

Trung Quốc là một nhà đầu tư lớn ở Đông Nam Á, nơi nước này đang cạnh tranh với Mỹ và Nhật Bản về mức độ ảnh hưởng. Nhưng sự hung hăng của Bắc Kinh trên Biển Đông đã khiến quan hệ của nước này với một số quốc gia trong khu vực căng thẳng, đặc biệt là với Philippines.

Chính phủ Trung Quốc tuyên bố sẽ hỗ trợ 100.000 USD cho Philippines và 100.000 USD viện trợ khác thông qua Hội chữ thập đỏ Trung Quốc - mức ủng hộ ít hơn rất nhiều so với các nền kinh tế lớn khác như Mỹ là 20 triệu USD, Anh 16 triệu USD, Nhật Bản 10 triệu USD cùng một nhóm cứu trợ khẩn cấp, Hàn Quốc đóng góp 5 triệu USD... và thấp hơn cả nền kinh tế nhỏ hơn nó là đảo Đài Loan 200.000 USD.

"Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã bỏ lỡ một cơ hội để thể hiện lòng hào hiệp của mình". Joseph Cheng, một giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Thành phố Hồng Kông và chuyên gia về quan hệ giữa Trung Quốc với Đông Nam Á cho biết.

"Cách cung cấp viện trợ cho các nạn nhân bị ảnh hưởng bởi cơn bão, chắc chắn đã phản ánh tình trạng không "vui vẻ" trong mối quan hệ (với Manila)", ông nói thêm.

Người sống sót sau siêu bão Haiyan của Philippines đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nơi trú ẩn khi cơn bão mới mang mưa lớn tới thành phố Tacloban, nơi đã bị phá hủy tới 80%/

Mối quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc đã giảm mạnh trong thời gian qua do liên quan tới vấn đề Biển Đông. Mặc dù ASEAN, gồm cả Philippines, đã nỗ lực giải quyết vấn đề này một cách hòa bình và giảm bớt căng thẳng với Bắc Kinh, nhưng cách ủng hộ người dân ảnh hưởng bởi siêu bão Haiyan của Trung Quốc đã đánh một cú mạnh vào những nỗ lực này, làm lộ rõ sự bất đồng cũng như khó khăn trong việc tìm kiếm sự đồng thuận.

Động thái tuyên bố hỗ trợ Philippines 100 ngàn USD của Bắc Kinh thậm chí còn khiến cả tờ Thời báo Hoàn Cầu (một tờ báo nhà nước nổi tiếng với những quan điểm dân tộc chủ nghĩa và hiếu chiến) đã bày tỏ lo ngại về tác động của nó đối với vị thế quốc tế của Trung Quốc.

"Trung Quốc, là một cường quốc có trách nhiệm, nên tham gia vào hoạt động cứu trợ để hỗ trợ các nước láng giềng bị thiên tai, bất kể cho dù có thân thiện hay không. Hình ảnh quốc tế của Trung Quốc có tầm quan trọng sống còn đối với lợi ích của mình. Nếu làm mất mặt Manila lúc này, Trung Quốc sẽ phải chịu thiệt hại lớn", tờ báo cho biết trong một bài bình luận.

Siêu bão Haiyan quét qua Philippines hôm thứ Sáu và san phẳng thành phố Tacloban, nơi ước tính có thể 10.000 người đã thiệt mạng. Choáng ngợp bởi quy mô của thảm họa, Philippines đã kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế.

Mỹ đã điều tàu sân bay USS George Washington chở khoảng 5.000 thủy thủ và hơn 80 máy bay, 4 tàu hải quân khác tới hỗ trợ Philippines cùng khoản viện trợ ngay lập tức trị giá 25 triệu USD. 

Những giọt nước mắt kêu cứu của người Philippines.

Liên Hợp Quốc đã huy động khoản hỗ trợ trị giá hơn 300 triệu USD cho Philippines trong khi các quốc gia khác đã tuyên bố đóng góp hàng chục triệu USD cho Manila.

Phản ứng trước bối cảnh trên, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Tần Cương cho biết, nước này sẽ xem xét hỗ trợ thêm cho Philippines tùy thuộc vào tình hình và trong khả năng của nước này, nhưng không đề cập tới lý do tại sao Bắc Kinh lại hỗ trợ Manila ít hơn so với các nước khác.

Trong khi đó, bình luận trên Weibo, đa số người Trung Quốc phản đối việc chính phủ ủng hộ Philippines. 

"Lạy trời, chúng tôi đã cho họ mọi thứ. Chúng tôi đã cho họ quá đủ trước kia rồi", Reuters dẫn lời một người dùng Weibo cho biết.

Theo Giáo sư Cheng, tình cảm của đa số dân chúng sẽ tác động tới quyết định của chính phủ Bắc Kinh. 

"Tôi chắc chắn rằng cứu trợ và viện trợ thiên tai không bị ảnh hưởng bởi quan hệ chính trị. Tuy nhiên, các nhà chức trách Trung Quốc cho rằng hành động theo cảm tính dân tộc chủ nghĩa trong nước là tốt. Trung Quốc nên sử dụng các cơ hội để cải thiện hình ảnh của mình", ông Cheng nói thêm.

Nguyễn Hường